Khoảng 13% xuất khẩu sang Mỹ
Trước ngày 4/6/2025, mặt hàng nhôm và thép của Việt Nam chịu mức thuế nhập khẩu vào Mỹ lần lượt là 10% và 25% (Mỹ áp dụng từ năm 2018 đối với hầu hết các nước).
Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), năm 2024, Việt Nam xuất khẩu 12,62 triệu tấn thép, tăng 13,47% so với năm 2023. Trong đó, Mỹ là thị trường xuất khẩu thép lớn thứ ba của Việt Nam, chiếm 13%.
Số liệu cập nhật từ VSA cho biết, 2 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu 1,754 triệu tấn thép, giảm 18,83% so với cùng kỳ năm 2024. Thép Việt Nam xuất khẩu chủ yếu sang thị trường ASEAN (35%) và EU (19%), tỷ trọng xuất khẩu sang Mỹ duy trì mức 13%.
Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán VPBank cho rằng, thông tin Mỹ sẽ áp thuế 50% lên thép nhập khẩu nếu diễn ra cách đây 2 - 3 tháng sẽ có tác động lớn đến các doanh nghiệp thép và tôn mạ Việt Nam. Nhưng sau thời điểm Tổng thống Donald Trump dự kiến áp thuế đối ứng 46% kể từ ngày 9/4/2025 rồi tạm hoãn trong 90 ngày, lượng nhập khẩu thép của Mỹ từ Việt Nam giảm mạnh. Nhiều khả năng các doanh nghiệp tôn mạ và thép đã có sự chuyển hướng, tập trung vào các thị trường khác. Vì vậy, mức độ ảnh hưởng trực tiếp từ mức thuế mới đối với các doanh nghiệp tôn mạ Việt Nam như Hoa Sen (mã HSG), Thép Nam Kim (mã NKG), Tôn Đông Á (mã GDA) dự kiến không lớn.
Ông Sơn cho hay, năm 2024, thép Việt Nam chỉ chiếm 3,3% tổng sản lượng nhập khẩu thép của Mỹ. Các mặt hàng thép thành phẩm xuất khẩu chủ lực sang Mỹ trong năm qua gồm tôn mạ, thép cán nóng và thép cán nguội. Xuất khẩu sang Mỹ chiếm 9% doanh thu của Hoa Sen, tỷ lệ này tại Thép Nam Kim khoảng 13%, tại Tôn Đông Á khoảng 16%. Trong 4 - 5 tháng đầu năm 2025, những tỷ lệ này ước tính giảm đáng kể. Do vậy, ảnh hưởng bởi chính sách thuế quan mới đến Việt Nam nhìn trên bình diện chung là thấp. Những quốc gia bị ảnh hưởng mạnh nhất sẽ là Canada, Brazil, Mexico, Hàn Quốc và Đức.
Ông Trương Hiền Phương, Giám đốc cấp cao, Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam đánh giá, thuế nhập khẩu thép vào Mỹ được nâng lên 50% vừa bất lợi, vừa có lợi đối với doanh nghiệp Việt Nam. Xét về yếu tố có lợi, đây là mức áp thuế chung với sản phẩm nhôm, thép của tất cả các nước. Trong mặt bằng chung đó, Việt Nam đang có lợi thế khi quan hệ hai nước Việt Nam và Mỹ đã nâng lên tầm đối tác chiến lược toàn diện và cá nhân gia đình ông Donald Trump cũng đầu tư dự án trị giá hơn 1,5 tỷ USD vào Hưng Yên. Kỳ vọng, hai bên sẽ đạt được thỏa thuận giảm thuế xuống mức phù hợp đối với sản phẩm thép từ Việt Nam.
“Với thông tin thuế như hiện nay, rõ ràng là sẽ tác động đến ngành thép Việt Nam. Tuy nhiên, tỷ trọng xuất khẩu thép vào Mỹ không quá lớn trong tổng sản lượng nên sẽ không ảnh hưởng nhiều tới biên lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành này”, ông Phương nhận định.
Doanh nghiệp có sự chuẩn bị từ trước
Năm 2024, thép Việt Nam chiếm 3,3% tổng sản lượng nhập khẩu thép của Mỹ. Xuất khẩu sang Mỹ chiếm 9% doanh thu của Hoa Sen, tỷ lệ này tại Thép Nam Kim khoảng 13%, tại Tôn Đông Á khoảng 16%.
Tại đại hội cổ đông Thép Nam Kim mới đây, doanh nghiệp này chia sẻ, kể từ quý IV/2024 đến nay, Công ty không bán hàng sang thị trường Mỹ. Định hướng của Thép Nam Kim là mở rộng thị trường nội địa, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu với mục tiêu tiến sâu vào chuỗi giá trị mảng tôn mạ ở thị trường châu Âu và Bắc Mỹ, tăng tỷ trọng những mặt hàng có biên lợi nhuận cao dựa trên quy trình sản xuất khép kín, đặc biệt là tôn mạ màu, tôn mạ hợp kim.
Mặc dù vậy, năm 2025, Thép Nam Kim vẫn thận trọng khi đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế là 440 tỷ đồng, giảm 21%, dù lên kế hoạch đạt doanh thu 23.000 tỷ đồng, tăng 11% so với mức thực hiện năm 2024.
Tại Hoa Sen, doanh nghiệp cho biết, từ tháng 9/2024, Bộ Thương mại Mỹ khởi xướng điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm tôn thép mạ kẽm, mạ lạnh và mạ màu xuất khẩu từ Việt Nam. Do tâm lý thận trọng của khách hàng, hoạt động xuất khẩu sang Mỹ của Hoa Sen bị gián đoạn từ đó đến nay.
Hoa Sen đã chủ động thích ứng bằng cách phát huy lợi thế cạnh tranh cốt lõi, tìm kiếm mở rộng các thị trường xuất khẩu mới giàu tiềm năng, đồng thời đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm tại thị trường nội địa.
Kết quả, nửa đầu niên độ tài chính 2024 - 2025 (từ 1/10/2024 - 31/3/2025), Hoa Sen ghi nhận doanh thu 18.674 tỷ đồng, hoàn thành 53% kế hoạch năm và lợi nhuận sau thuế 371 tỷ đồng, hoàn thành 74% kế hoạch năm. Doanh nghiệp có thị phần đứng đầu Việt Nam về mảng tôn mạ (29%) và đứng thứ hai về mảng ống thép (15%).
“Mặc dù tạm gián đoạn hoạt động xuất khẩu sang Mỹ trong thời gian 6 tháng kể từ tháng 9/2024, kết quả kinh doanh tích cực trong 6 tháng đầu niên độ tài chính 2024 - 2025 cho thấy, Hoa Sen có khả năng vượt trội trong việc thích ứng với các biến động của thị trường. Chính sách thuế quan của Mỹ không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của Tập đoàn”, đại diện Hoa Sen nhấn mạnh.
Với Hòa Phát (mã HPG), sản phẩm được xuất khẩu tới 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó tỷ trọng tại thị trường Mỹ ở mức thấp nên doanh nghiệp cũng ít chịu tác động bởi chính sách thuế quan mới của nước này. Trong khi đó, từ 5/5/2025, Hòa Phát có thể xuất khẩu thép hộp vào thị trường Mỹ mà không bị áp thuế chống bán phá giá, vì chứng minh được xuất xứ - sử dụng thép cuộn cán nóng (HRC) có xuất xứ từ Việt Nam.
Năm nay, Hòa Phát tập trung vào thị trường nội địa, trong bối cảnh nhu cầu gia tăng, đến từ các dự án công trình hạ tầng giao thông, đầu tư công của Chính phủ, cũng như các công trình xây dựng dân dụng.
Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) dự báo, doanh thu năm 2025 của Hòa Phát có thể tăng 28% so với năm 2024, lập kỷ lục mới với 178.041 tỷ đồng, chủ yếu đến từ tăng trưởng mảng thép (30%). Trong đó, sản lượng thép xây dựng tăng 9,4% nhờ nhu cầu đầu tư công tăng mạnh; sản lượng thép HRC tăng 55,4% nhờ hiệu suất của Nhà máy Dung Quất 1 và 2 đạt 78%; sản lượng ống thép và tôn mạ tăng lần lượt 13,9% và 3,4%.
Theo ông Trương Hiền Phương, các doanh nghiệp trong nước nên mở rộng thị trường xuất khẩu sang châu Phi, Trung Đông, châu Úc, Nam Mỹ, Bắc Âu, Đông Âu. Đồng thời, tập trung vào thị trường nội địa khi Chính phủ đẩy mạnh đầu tư công, xây dựng cầu đường, bến cảng, sân bay, góp phần thúc đẩy nhu cầu nhôm và thép tăng mạnh. Chính sách tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản được triển khai tại nhiều địa phương đang thúc đẩy sự phục hồi của thị trường xây dựng, kéo theo nhu cầu sắt, thép gia tăng.
