Phát biểu tại Phiên thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), sau khi các đại biểu thảo luận, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu đối với hoạt động lựa chọn nhà thầu sử dụng vốn nhà nước và vốn của doanh nghiệp nhà nước - nội dung được rất nhiều Đại biểu quan tâm thảo luận và hiện nay còn có kiến khác nhau.
Bộ trưởng làm rõ, theo phương án Chính phủ đã trình Quốc hội, Luật này chỉ áp dụng đối với hoạt động lựa chọn nhà thầu của doanh nghiệp nhà nước (DNNN) thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 88 Luật Doanh nghiệp, gồm doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết.
Đồng thời, dự thảo Luật đã bãi bỏ điểm c khoản 1 Điều 1 Luật Đấu thầu hiện hành để không áp dụng Luật này đối với hoạt động lựa chọn nhà thầu thuộc các dự án có sử dụng vốn nhà nước, vốn của DNNN từ 30% trở lên hoặc dưới 30% nhưng trên 500 tỷ đồng trong tổng mức đầu tư của dự án.
Tuy nhiên, trong quá trình thảo luận, cho ý kiến, một số đại biểu cho rằng, quy định như Phương án của Chính phủ sẽ thu hẹp đáng kể phạm vi áp dụng của Luật đối với các gói thầu sử dụng vốn nhà nước và vốn của DNNN, tạo khoảng trống pháp luật trong quản lý vốn nhà nước. Đại biểu lo ngại sẽ dẫn đến hầu hết gói thầu của công ty con thuộc các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước sẽ không phải đấu thầu.
Do vậy, đề nghị áp dụng Luật này đối với hoạt động lựa chọn nhà thầu của cả DNNN và doanh nghiệp có trên 50% vốn điều lệ của DNNN.
“Về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, Phương án do Chính phủ đề xuất bảo đảm không thu hẹp phạm vi áp dụng của Luật đối với các gói thầu sử dụng vốn nhà nước và vốn của DNNN, đồng thời cũng không tạo ra khoảng trống pháp luật trong quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp khác”.
Lý giải, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã viện dẫn tới quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2020, đối tượng doanh nghiệp được xác định là DNNN đã được mở rộng, không chỉ bao gồm doanh nghiệp 100% vốn nhà nước mà còn có cả doanh nghiệp trong đó Nhà nước nắm giữ từ 50% vốn điều lệ trở lên.
“Dự thảo Luật đã quy định DNNN thuộc các đối tượng nêu trên phải tuân thủ Luật Đấu thầu và do vậy, không thu hẹp phạm vi điều chỉnh của Luật đối với các DNNN”, Bộ trưởng giải trình rõ.
Đồng thời, khoản 1 Điều 1 của dự thảo Luật đã quy định việc áp dụng Luật Đấu thầu đối với hoạt động lựa chọn nhà thầu có sử dụng vốn ngân sách nhà nước, vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập.
Quy định như vậy vẫn đảm bảo nguyên tắc tất cả các dự án sử dụng vốn nhà nước, bất kể dự án đó của DNNN hay không phải của DNNN đều phải áp dụng Luật Đấu thầu.
Thêm nữa, theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (Luật số 69) thì vốn nhà nước sau khi đầu tư vào DNNN là vốn của DNNN. Luật số 69 đã phân định rạch ròi giữa nguồn vốn đầu tư của Nhà nước tại DNNN và nguồn vốn của DNNN đầu tư tại doanh nghiệp khác để áp dụng cơ chế quản lý phù hợp.
“Theo đó, đối với nguồn vốn đầu tư của Nhà nước tại DNNN thì doanh nghiệp có trách nhiệm bảo toàn, sử dụng có hiệu quả và Nhà nước không can thiệp vào hoạt động đầu tư kinh doanh của DNNN tại doanh nghiệp khác. Đồng thời, Luật số 69 cũng quy định cụ thể quyền hạn, trách nhiệm của Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty của DNNN đối với phần vốn của DNNN đầu tư tại các công ty con”, Bộ trưởng phân tích chi tiết.
Vì vậy, báo cáo trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, Phương án của Chính phủ bảo đảm phù hợp với quan điểm tại Nghị quyết số 12 của BCHTW Đảng cũng như quy định của Luật số 69.
Theo đó, DNNN hoạt động theo cơ chế thị trường, lấy hiệu quả kinh tế làm tiêu chí đánh giá chủ yếu, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, cạnh tranh bình đẳng với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác theo quy định của pháp luật.
"Trên cơ sở ý kiến của các Đại biểu tại phiên họp hôm nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tiếp tục báo cáo Chính phủ xem xét phương án hoàn thiện quy định về vấn đề này theo hướng bảo đảm thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động đấu thầu của DNNN, nhưng không làm suy giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nguồn vốn nhà nước", Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cam kết.
Hai phương án trong Dự thảo Luật Đấu thầu:
Phương án 1: Hoạt động lựa chọn nhà thầu để thực hiện:
a) Các gói thầu thuộc dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp;
b) Gói thầu trang bị cơ sở vật chất - kỹ thuật cho hoạt động khoa học và công nghệ từ quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp nhà nước.
Phương án 2: Hoạt động lựa chọn nhà thầu để thực hiện:
a) Các gói thầu thuộc dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp và doanh nghiệp có vốn của doanh nghiệp nhà nước trên 50% vốn điều lệ;
b) Gói thầu trang bị cơ sở vật chất - kỹ thuật cho hoạt động khoa học và công nghệ từ quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp nhà nước.
