Năng lực sản xuất phục vụ xuất khẩu của Việt Nam có rất nhiều dư địa để tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong năm 2022.
Sụt giảm chỉ là nhất thời
Theo số liệu vừa được Tổng cục Hải quan công bố, trong nửa đầu tháng 1/2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 27,55 tỷ USD, giảm 20,7% (giảm 7,21 tỷ USD) so với nửa cuối tháng 12/2021.
Cụ thể, trị giá hàng hóa xuất khẩu trong 15 ngày đầu tiên năm 2022 chỉ đạt 12,96 tỷ USD, giảm 30,6% (giảm 5,72 tỷ USD) so với 15 ngày cuối cùng năm 2021. Đặc biệt, những nhóm hàng xuất khẩu chủ lực đều giảm mạnh, trong đó, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện giảm giảm 43,5%; điện thoại và linh kiện giảm giảm 39,5%; máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng giảm 42,2%; hàng dệt may giảm 28,5%...
Ở chiều ngược lại, nhập khẩu đạt gần 14,6 tỷ USD, giảm 9,2% (giảm 1,49 tỷ USD), trong đó, nhập khẩu dược phẩm giảm gần 69%; điện thoại các loại và linh kiện giảm hơn 16%; dầu thô giảm 51,5%...
Như vậy, sau khi cán cân thương mại thặng dư liên tục trong 2 tháng cuối năm 2011, thì trong 15 ngày đầu tiên của năm 2022, cán cân thương mại đã nghiêng hẳn về phía nhập khẩu, với mức thâm hụt hụt thương mại 1,64 tỷ USD.
Mặc dù vậy, ông Nguyễn Việt Phong, Vụ trưởng Vụ Thống kê thương mại (Tổng cục Thống kê) cho rằng, việc sụt giảm hoạt động ngoại thương chỉ là nhất thời, năm 2022, xuất nhập khẩu tiếp tục đà tăng tốc.
Ông Phong cho biết, năm 2021, hoạt động xuất nhập khẩu là điểm sáng của nền kinh tế với tổng kim ngạch đạt 668,5 tỷ USD, tăng 22,6% so với năm trước đó.
Theo ông Phong, năng lực sản xuất phục vụ xuất khẩu của Việt Nam có rất nhiều dư địa để tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong năm 2022. “Cách thức tiếp cận trong phòng, chống dịch của Việt Nam đã có sự thay đổi, nên việc thích ứng dịch bệnh đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh nói chung và hoạt động của doanh nghiệp xuất khẩu nói riêng không bị ảnh hưởng nhiều trong năm 2022, nên hoạt động xuất nhập khẩu sẽ vượt kỷ lục vừa được thiết lập trong năm qua”, ông Phong nhận định.
Doanh nghiệp chế biến, chế tạo tự tin
Chuyên gia kinh tế, TS. Cấn Văn Lực dự báo, xuất khẩu năm 2022 sẽ đạt 372 - 380 tỷ USD, tăng 13 - 15%; nhập khẩu đạt 366 - 372 tỷ USD, tăng 11 - 13% so với năm 2021. “Vì vậy, năm 2022, cán cân thương mại của Việt Nam tiếp tục dương 4 - 8 tỷ USD”, TS. Lực dự báo.
“Dịch bệnh dự báo sẽ được kiểm soát tốt hơn, cùng với việc các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới có hiệu lực, tiếp tục mở ra nhiều cơ hội mới cho thương mại, đầu tư và du lịch của Việt Nam. Theo đó, năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu được dự báo tăng 13-15%, đạt 740-750 tỷ USD. Tuy nhiên, tình hình xuất nhập khẩu toàn cầu có thể bị ảnh hưởng bởi sự bùng phát của các biến chủng Covid-19 mới, khiến thương mại toàn cầu sụt giảm”, ông Lực nhấn mạnh.
Bà Phí Hương Nga, Phó vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp và xây dựng (Tổng cục Thống kê) cũng tin rằng, năm 2022, hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục là điểm sáng, bởi doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến, chế tạo (chủ lực trong hoạt động ngoại thương) rất tự tin trong việc phục hồi sản xuất.
“Việc chuyển hướng phòng, chống dịch sang “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19” theo Nghị quyết 128/NQ-CP (ngày 11/10/2021) đã có tác động tích cực tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Cụ thể, trên 75% doanh nghiệp đánh giá hoạt động sản xuất, kinh doanh quý IV/2021 so với quý III/2021 tốt lên và giữ ổn định. Quý I/2022, tình hình tiếp tục khả quan hơn so với quý IV/2021, khi có tới 81,7% doanh nghiệp nhận định tình hình hoạt động tốt hơn và giữ ổn định, trong khi chỉ có 18% số doanh nghiệp trong ngành dự báo trong quý I/2022 sẽ khó khăn hơn quý IV/2021”, bà Nga cho biết.
Kết quả khảo sát doanh nghiệp chế biến, chế tạo vừa được Tổng cục Thống kê thực hiện cũng đã cho thấy, hoạt động xuất nhập khẩu năm 2022 sẽ tiếp tục đà tăng trưởng, khi có tới 83,3% số doanh nghiệp cho biết, số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới tăng hoặc giữ nguyên như quý IV/2021, trong khi đó, quý IV/2021, có 77,4% doanh nghiệp cho biết số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới tăng hoặc giữ nguyên như quý III/2021.
