Tái cấu trúc vốn: Chìa khóa để doanh nghiệp tăng hiệu quả hoạt động

Ông Vũ Đức Tiến, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS).

Nhiều doanh nghiệp chật vật trong kinh doanh, thậm chí bị tuột mất cơ hội do khó khăn về dòng tiền. Ông có nhận xét gì về nhu cầu tái cấu trúc nguồn vốn của các doanh nghiệp hiện nay?

Nhu cầu nguồn vốn trung và dài hạn của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay và trong thời gian tới là rất lớn, bởi nhiều lý do.

Thứ nhất, nhu cầu đầu tư phát triển, đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội, phát triển dự án kinh doanh bất động sản trung và dài hạn lớn. Trong điều kiện ngân sách nhà nước eo hẹp, Chính phủ đang khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia vào đầu tư phát triển hạ tầng. Hiện nhu cầu vốn để M&A và triển khai các dự án đầu tư xây dựng bất động sản, mở rộng sản xuất - kinh doanh cũng rất lớn.

Trong khi đó, cung vốn trung và dài hạn đang hạn hẹp. Vốn tín dụng ngân hàng chủ yếu là nguồn ngắn hạn do quy mô vốn tự có của các ngân hàng Việt Nam còn khiêm tốn, trong khi các quy định về hệ số bảo đảm an toàn hoạt động, giới hạn tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn bị thắt chặt theo quy định.

Quy mô vốn huy động từ các cổ đông, nhà đầu tư mới trên thị trường chứng khoán không đáng kể.

Thị trường cổ phiếu chưa thực sự thu hút nguồn lực tài chính của toàn xã hội. Hơn nữa, trong cơ cấu nguồn vốn dự án đầu tư, thông thường nguồn vốn chủ sở hữu chỉ chiếm tỷ trọng 20 - 30% tổng mức đầu tư, thậm chí có những dự án tỷ lệ vốn chủ sở hữu còn thấp hơn.

Do đó, vốn cho đầu tư phát triển trung và dài hạn phần lớn phụ thuộc vào nguồn tín dụng trung và dài hạn.

Thị trường trái phiếu tuy đang phát triển, nhưng chưa đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn của doanh nghiệp.

Thực tế, trái phiếu doanh nghiệp chủ yếu được phát hành theo hình thức phát hành riêng lẻ cho các nhà đầu tư tổ chức, chủ yếu là các ngân hàng thương mại với nguồn vốn trung dài hạn còn rất hạn chế, nên chỉ đầu tư các kỳ hạn trung bình khoảng 3 năm.

Các nhà đầu tư khác phần nhiều còn e ngại rủi ro nên kỳ hạn đầu tư trái phiếu không dài, chủ yếu là 2 - 3 năm, kỳ hạn trên 5 năm chiếm tỷ trọng nhỏ.

Như vậy, nhu cầu vốn trung và dài hạn lớn, trong khi nguồn cung vốn không đáp ứng được, nên các doanh nghiệp rất chật vật trong việc huy động vốn có kỳ hạn phù hợp với nhu cầu sử dụng vốn và hệ lụy là phải tìm các giải pháp tạm thời, huy động vốn có kỳ hạn ngắn hơn để sử dụng cho mục đích trung và dài hạn.

Nếu quá trình này kéo dài, cấu trúc vốn của doanh nghiệp sẽ không ổn định và doanh nghiệp thường phải tái cấu trúc nguồn vốn.

Là công ty chứng khoán có thế mạnh trong dịch vụ tư vấn tài chính doanh nghiệp, SHS thường đưa ra các giải pháp tái cấu trúc nguồn vốn, hỗ trợ doanh nghiệp huy động vốn trung và dài hạn như thế nào?

Khi doanh nghiệp đến với SHS để tìm kiếm giải pháp về nguồn vốn, trước khi đưa ra phương án tư vấn cho khách hàng, chúng tôi luôn thực hiện đánh giá toàn diện tài chính doanh nghiệp, tìm hiểu rõ về chiến lược kinh doanh, chiến lược/nhu cầu đầu tư phát triển, để từ đó có thể phối hợp cùng khách hàng đưa ra cơ cấu nguồn vốn tối ưu cho từng giai đoạn phát triển, cho từng dự án đầu tư.

Trên cơ sở đó, SHS giúp khách hàng xây dựng chiến lược huy động vốn chủ và vốn nợ tối ưu và lộ trình huy động vốn phù hợp.

Với mạng lưới đối tác là các nhà đầu tư trong và ngoài nước, SHS sẽ là cầu nối giữa doanh nghiệp và các nhà đầu tư.

Mục tiêu của SHS không chỉ dừng lại ở số vốn huy động được cho khách hàng trong mỗi giao dịch, mà chúng tôi nỗ lực để làm tốt vai trò một đơn vị trung gian, đồng hành cùng tổ chức phát hành và các nhà đầu tư.

SHS phối hợp với doanh nghiệp từng bước đưa thông tin của doanh nghiệp đến các nhà đầu tư, qua đó, hình ảnh và uy tín của tổ chức phát hành dần được khẳng định trên thị trường vốn, đồng thời vai trò cầu nối của SHS cũng được phát huy một cách hiệu quả.

Với cách làm này, SHS sẽ giúp doanh nghiệp chuyên nghiệp dần trên thị trường vốn, hướng tới một cấu trúc vốn bền vững, tối ưu, phù hợp với doanh nghiệp.

SHS đã thực hiện giao dịch thu xếp vốn chủ, vốn trái phiếu thành công cho nhiều doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực, đa dạng, từ sản xuất đến công nghiệp, xây dựng, bất động sản và tài chính…

Chẳng hạn, cuối năm 2018, SHS đã tư vấn và thu xếp bảo lãnh cho ngân hàng thương mại cổ phần ACB thực hiện phát hành thành công 2.200 tỷ đồng trái phiếu, kỳ hạn 10 năm. Đầu quý III/2019, SHS tiếp tục tư vấn và thu xếp bảo lãnh phát hành thành công hơn 3.100 tỷ trái phiếu cho Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt; giao dịch phát hành trái phiếu cho Công ty cổ phần Tài chính SHB (SHBF) với giá trị 1.500 tỷ đồng…

Nhiều tổ chức tài chính nước ngoài chuyên nghiệp, có nguồn vốn đầu vào cố định, có khẩu vị rủi ro khắt khe và yêu cầu cao đã quan tâm và đăng ký tham gia.

Nhiều doanh nghiệp đang có nhu cầu vốn lớn cho việc mở rộng, thúc đẩy đầu tư, sản xuất - kinh doanh, họ cần lưu ý vấn đề gì nếu muốn thu hút được các nhà đầu tư quan tâm và tham gia bỏ vốn vào doanh nghiệp?

Để huy động vốn qua kênh phát hành chứng khoán và tạo được uy tín trên thị trường phát hành, thông qua đó giảm chi phí vốn trong dài hạn, các doanh nghiệp cần minh bạch thông tin đến các nhà đầu tư một cách thường xuyên và định kỳ, sử dụng vốn huy động đúng mục đích phát hành.

Doanh nghiệp phát hành phải cân đối được nhu cầu, thời điểm sử dụng vốn để đảm bảo sử dụng vốn hiệu quả cũng như cân đối dòng tiền để thanh toán gốc, lãi trái phiếu đúng hạn hoặc cân đối để đảm bảo hiệu quả tài chính, phân phối lợi nhuận cho cổ đông theo đúng cam kết trong phương án huy động vốn.

Tập trung nguồn lực cho nghiệp vụ tư vấn tài chính doanh nghiệp, SHS có nguyên tắc và quan điểm như thế nào khi cung cấp các giải pháp tái cấu trúc nguồn vốn cho doanh nghiệp?

Là một thành viên của thị trường vốn, SHS hiểu rất rõ thị trường cần có sản phẩm, hàng hóa chất lượng tốt mới có thể phát triển bền vững.

Bởi vậy, khi cung cấp dịch vụ, SHS thường lựa chọn các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh lõi triển vọng, có chiến lược kinh doanh rõ ràng, có uy tín trong việc thực hiện các cam kết với khách hàng, nhà đầu tư, đối tác.

Bằng việc tích cực tham gia cả trên thị trường phát hành sơ cấp và thị trường thứ cấp, SHS đang hướng tới việc xây dựng và củng cố hình ảnh một nhà tư vấn thu xếp vốn hàng đầu trên thị trường và một nhà tạo lập thị trường tích cực cho các cổ phiếu, trái phiếu, giấy tờ có giá do SHS tư vấn phát hành và chứng khoán của các doanh nghiệp uy tín khác.

SHS không chỉ là tổ chức tư vấn, mà còn là đối tác đồng hành cùng doanh nghiệp, với quan điểm “đối tác cùng phát triển lâu dài”.

SHS đặc biệt chú trọng tới việc đưa thông tin về hoạt động và tiềm năng tăng trưởng tới các nhà đầu tư tiềm năng của doanh nghiệp, cũng như đưa các nhà đầu tư  đến gần hơn với hoạt động của doanh nghiệp, để kịp thời cung cấp vốn cho các cơ hội đầu tư phát triển của doanh nghiệp, qua đó tất cả các bên đều đồng lợi.