Cầu vốn tín dụng tăng cao tháng cuối năm
Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Thanh Hà, tính đến 27/11/2025, tín dụng nền kinh tế đạt trên 18,2 triệu tỷ đồng, tăng 16,56% so với cuối năm 2024, cao hơn mức tăng 11,47% của cùng kỳ năm trước.
Thanh khoản hệ thống tổ chức tín dụng được đảm bảo, thị trường tiền tệ cơ bản ổn định, tỷ giá diễn biến linh hoạt phù hợp với điều kiện thị trường, mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục giữ ổn định…
Trước đó, số liệu của NHNN cho thấy, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống tính đến cuối tháng 10 đạt 15,1% - gần chạm mục tiêu đặt ra cho cả năm 2025.
Phó Thống đốc nhấn mạnh, chính sách tiền tệ sẽ phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác nhằm tiếp tục hỗ trợ thanh khoản cho tổ chức tín dụng một cách linh hoạt qua nhiều kênh, qua đó ổn định thị trường tiền tệ, ngoại tệ, đặc biệt trong thời gian cao điểm cuối năm, góp phần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
TS. Nguyễn Quốc Hùng - Phó chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) cũng cho hay, tính đến thời điểm hiện tại, tốc độ tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đã vượt ngưỡng 16%, cao hơn chỉ tiêu định hướng ban đầu.
Theo ông Hùng, đến cuối năm 2025, tăng trưởng tín dụng có thể đạt 19-20%, song NHNN sẽ căn cứ diễn biến thực tế để điều chỉnh chỉ tiêu một cách linh hoạt, vừa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, vừa đảm bảo thanh khoản, an toàn hệ thống.
Về phía ngân hàng, BIDV cho biết, đến cuối tháng 11/2025, dư nợ tín dụng đạt gần 2,3 triệu tỷ đồng, tăng 13,7% so với đầu năm và dự kiến cả năm tăng 15-16%.
Theo báo cáo tài chính quý III/2025 của 27 ngân hàng niêm yết trên thị trường chứng khoán, tổng dư nợ cho vay khách hàng đạt 13.63 triệu tỷ đồng vào cuối tháng 9/2025, tăng 15% so cuối năm 2024 - mức cao nhất kể từ năm 2018.
Điểm khác biệt đáng chú ý trong quý III năm nay là sự chuyển dịch cơ cấu tín dụng theo hướng ưu tiên các khoản vay trung và dài hạn, thay vì ngắn hạn như trước đây.
Đến cuối tháng 9/2025, dư nợ tín dụng trung và dài hạn tăng 17,32% - cao hơn đáng kể so với mức tăng 12,65% của tín dụng ngắn hạn. Năm 2025 được định hình bởi chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt của NHNN, ưu tiên mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, gắn với kiểm soát lạm phát, ổn định các cân đối lớn của nền kinh tế.
Vì thế, trong quý đầu năm, NHNN giữ nguyên các mức lãi suất điều hành ở mặt bằng thấp, đồng thời chỉ đạo các tổ chức tín dụng triển khai các biện pháp nhằm ổn định lãi suất tiền gửi, tiết giảm chi phí hoạt động và giảm lãi suất cho vay.
Nỗ lực này đã đạt được những kết quả đáng kể trong việc giảm chi phí vốn cho doanh nghiệp. Tính đến cuối quý I/2025, mặt bằng lãi suất cho vay bình quân tiếp tục giảm 0,4%/năm so với cuối năm 2024, trong khi lãi suất huy động chỉ tăng nhẹ 0,08%/năm.
Đến cuối tháng 10, lãi suất cho vay bình quân đối với các giao dịch mới giảm còn 6,88%/năm và lãi suất tiền gửi bình quân duy trì ở mức khoảng 4,22%/năm (tính đến ngày 10/10/2025). Việc duy trì lãi suất cho vay thấp thành công là động lực chính thúc đẩy nhu cầu và khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế, đặt nền tảng cho tốc độ tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ hiếm thấy trong nhiều năm trở lại đây.
Các chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định, hệ thống ngân hàng đang đi vào giai đoạn cao điểm giải ngân, với tín dụng toàn hệ thống tăng khoảng 16% tính đến cuối tháng 11/2025, cao nhất 10 năm.
Hiện nhiều ngân hàng đã dừng các gói tín dụng ưu đãi lãi suất cho vay mua nhà (BIDV, Agribank) hoặc bắt đầu nâng lãi suất ưu đãi, nâng mức sàn lãi nhanh hơn so với tốc độ tăng của lãi suất đầu vào nhằm tận dụng sự khan hiếm hơn tín dụng để tối ưu hóa lợi suất tài sản sinh lời.
Lợi nhuận quý IV kỳ vọng bứt phá
Thực tế, việc tăng chi phí vốn huy động trong khi lãi suất cho vay bị kìm hãm sẽ tạo áp lực đáng kể lên biên lãi ròng (NIM) của ngân hàng. Để duy trì mục tiêu lợi nhuận (dự báo, lợi nhuận ngành ngân hàng tăng 20% trong năm 2026), các ngân hàng buộc phải tìm kiếm các nguồn thu ngoài lãi và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Nếu xu hướng lãi suất ổn định, khả năng lợi nhuận toàn ngành năm nay tăng hơn 20% so với năm trước hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, bức tranh lợi nhuận ngành có sự phân hóa rõ nét.
Tuy vậy, các chuyên gia phân tích VDSC kỳ vọng NIM ngành ngân hàng sẽ mở rộng trong quý IV/2025 sau nhiều quý suy giảm nhờ tín dụng tăng cao những tháng cuối năm, nhất là với những ngân hàng còn dư địa.
Theo đó, tổng thu nhập hoạt động và lợi nhuận trước thuế quý IV/2025 của các ngân hàng niêm yết dự báo tăng khoảng 10% so cùng kỳ năm trước. Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) còn dự báo nhóm ngân hàng quốc doanh có thể ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận 12%, các ngân hàng tư nhân là 20%.
Về phía ngân hàng, BIDV đã công bố sơ bộ kết quả kinh doanh tính đến hết tháng 11/2025 với lợi nhuận trước thuế đạt hơn 29.000 tỷ đồng. Với VietinBank, Công ty Chứng khoán ACB (ACBS) dự phóng lợi nhuận trước thuế năm 2025 đạt 41.420 tỷ đồng, tăng 30,4% so với năm 2024, chủ yếu nhờ giảm chi phí trích lập dự phòng và hoạt động kinh doanh cốt lõi tăng trưởng ổn định. Năm 2026, dự phóng lãi trước thuế của VietinBank đạt 49.836 tỷ đồng, tăng 20,3% so với năm 2025.
Còn với Sacombank, theo Công ty Chứng khoán SSI, việc đẩy mạnh xử lý nợ xấu từ quý III/2025 khiến chi phí dự phòng tăng mạnh, gây áp lực lên lợi nhuận quý IV/2025. SSI ước tính lợi nhuận trước thuế quý IV/2025 của Sacombank đạt khoảng 1.900 tỷ đồng, giảm 58,7% so với cùng kỳ và cả năm đạt khoảng 12.900 tỷ đồng, tăng 1,4% so với năm trước.
SSI đánh giá, Sacombank nhiều khả năng sẽ ghi nhận kết quả thấp hơn kỳ vọng trong năm 2025 khi chi phí dự phòng dự báo tăng mạnh lên 4.100 tỷ đồng (tăng 108% so với năm trước).
Điều này khiến phần lợi nhuận đột biến từ thương vụ Phong Phú không còn tạo được đột phá rõ rệt cho kết quả năm 2025. SSI kỳ vọng Sacombank sẽ nhận được phê duyệt cuối cùng từ NHNN về việc xử lý 32,5% cổ phần tại VAMC trong nửa cuối năm 2026, với mức thu hồi khoảng 12.000 tỷ đồng.
Mở rộng ra toàn ngành, SSI cho biết, các ngân hàng trong phạm vi nghiên cứu đã ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận tích cực trong quý III/2025, tăng 23% so với cùng kỳ năm trước. Riêng nhóm ngân hàng quốc doanh (gồm Vietcombank, BIDV, VietinBank và Agribank), lũy kế 9 tháng đầu năm 2025 có mức tăng trưởng nhỉnh hơn, tăng 18% so với cùng kỳ, trong khi nhóm ngân hàng tư nhân tăng 15%.
Bước sang quý IV/2025, SSI dự báo, tăng trưởng lợi nhuận ngành ngân hàng sẽ chậm lại, đạt 10,8% so với cùng kỳ, do nền so sánh cao từ quý IV/2024.
Tuy nhiên, động lực tăng trưởng được kỳ vọng duy trì mạnh mẽ ở các ngân hàng tư nhân như Techcombank, VPBank, HDBank… nhờ tăng trưởng tín dụng tích cực, biên lợi nhuận ổn định, cũng như đóng góp từ mảng phí dịch vụ.
“Chúng tôi cho rằng lợi nhuận toàn ngành sẽ tăng tốc trong thời gian tới, từ khoảng 15% năm 2025 lên 18% năm 2026”, SSI dự báo.
VIS Rating nhận định, tỷ lệ nợ có vấn đề của toàn hệ thống sẽ tiếp tục giảm trong quý IV/2025 bởi Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi (2025) có hiệu lực từ ngày 15/10/2025 hỗ trợ tiến trình thu hồi nợ. Các ngân hàng quốc doanh và một số ngân hàng tư nhân lớn tiếp tục dẫn đầu xu hướng cải thiện tỷ lệ bao phủ nợ xấu và giữ vững khả năng sinh lời.
VIS Rating ghi nhận 15/27 ngân hàng đang trên đà hoàn thành mục tiêu lợi nhuận cả năm. Từ đó có thể thấy, triển vọng quý cuối năm của ngành đang chuyển biến theo hướng tích cực hơn, với chất lượng tài sản và NIM cải thiện.
Tuy nhiên, thanh khoản tiếp tục là vấn đề cần quan tâm, nhất là với nhóm ngân hàng nhỏ phụ thuộc vào nguồn vốn ngắn hạn và có tỷ lệ CASA thấp.
Một chuyên gia tài chính đưa ra đánh giá, quý IV/2025 sẽ là giai đoạn tăng tốc của ngành ngân hàng, khi nhu cầu tín dụng thường tăng cao phục vụ sản xuất - kinh doanh và tiêu dùng cuối năm.
Nếu xu hướng lãi suất ổn định, khả năng lợi nhuận toàn ngành năm nay tăng hơn 20% so với năm trước hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, bức tranh lợi nhuận ngành có sự phân hóa rõ nét: Nhóm ngân hàng lớn, vốn rẻ sẽ bứt phá mạnh mẽ, trong khi nhóm ngân hàng nhỏ và ngân hàng nước ngoài còn chịu áp lực chi phí huy động tăng, NIM thu hẹp và trích lập dự phòng cao.
