Có “hẹn” với tháng 10
Ngày 8/10, SCB công bố mức lãi suất huy động cao nhất là 8,9%/năm ở kỳ hạn 36 tháng và một số kỳ hạn tăng khoảng 1%/năm so với trước đó.
ABBank triển khai chương trình lãi suất mới áp dụng từ 10/10 đến 31/12/2022, khách hàng mở mới tài khoản tiết kiệm sẽ được hưởng lãi suất lên tới 8,6%/năm cho kỳ hạn 15 tháng.
Không đứng ngoài cuộc đua, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 36 tháng của VPBank đã được điều chỉnh tăng lên 7,2 - 8%/năm, tùy giá trị tiền gửi.
Tại Techcombank, với những khoản tiền gửi mở mới online và tự động quay vòng, lãi suất kỳ hạn 1 - 3 tháng là 5%/năm, kỳ hạn 6 tháng là 7,2%/năm, kỳ hạn 12 tháng là 7,5%/năm.
Sacombank áp dụng mức lãi suất cao nhất là 8%/năm cho tiền gửi online kỳ hạn 36 tháng. Các khoản tiền gửi từ 6 tháng trở lên có lãi suất tăng khoảng 0,5%/năm so với trước.
Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư Chứng khoán, một lãnh đạo cao cấp BIDV cho biết, ngay trong quý III/2022, mặt bằng lãi suất huy động VND trên thị trường 1 đã ghi nhận xu hướng tăng mạnh, với mức tăng khoảng 0,4 - 1,4%/năm ở hầu hết các kỳ hạn. Trong đó, tăng mạnh nhất là nhóm ngân hàng thương mại cổ phần với 4 - 5 lần điều chỉnh lên như MB, Techcombank, TPBank, SeABank...
Đặc biệt, ngay sau quyết định tăng lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước ngày 22/9, tất cả các ngân hàng thương mại trên thị trường lập tức điều chỉnh tăng lãi suất huy động thêm 0,8 - 1,1%/năm, trong đó có nhiều ngân hàng chạm trần 5%/năm với kỳ hạn dưới 6 tháng.
Diễn biến trên thị trường cho thấy, yếu tố tạo áp lực chính với mặt bằng lãi suất trong quý III đó là chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước đã chuyển sang trạng thái thắt chặt, với mục tiêu ưu tiên là ổn định tỷ giá và kiểm soát lạm phát. Một mặt, Ngân hàng Nhà nước điều tiết cung tiền thắt chặt hơn với mức hút ròng khoảng 260.000 - 280.000 tỷ đồng qua kênh tín phiếu và bán ngoại tệ. Mặt khác, trong giai đoạn cuối quý III, Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tăng một loạt lãi suất điều hành bao gồm lãi suất tái cấp vốn, tái chiết khấu, trần lãi suất huy động và lãi suất trên thị trường mở (OMO).
Đáng lưu ý, cân đối huy động vốn - tín dụng tiếp tục xu hướng thu hẹp trong bối cảnh tăng trưởng huy động vốn vẫn đối mặt với nhiều khó khăn và thấp hơn nhiều so với tăng trưởng tín dụng. Theo số liệu công bố của Ngân hàng Nhà nước, tăng trưởng tín dụng tính đến ngày 28/9 đạt 10,96%, cao hơn 6% so với tăng trưởng huy động vốn.
“Thực tế đã có sức ép âm ỉ nhưng rất mạnh mẽ cho việc tăng lãi suất từ đầu quý III, do đó, không “hẹn” nhưng các ngân hàng đồng loạt tăng mạnh lãi suất ngay tháng 10”, vị lãnh đạo BIDV nói.
Điểm nóng vẫn là thanh khoản
Dự báo, mặt bằng lãi suất huy động VND trên thị trường 1 có thể tăng thêm khoảng 1,0 - 1,5%/năm trong quý IV/2022.
Lãnh đạo BIDV dự báo, mặt bằng lãi suất huy động VND trên thị trường 1 có thể tăng thêm khoảng 1,0 - 1,5%/năm trong quý IV/2022, do các yếu tố tạo áp lực vẫn chiếm ưu thế. Những diễn biến nhanh, khó lường của môi trường quốc tế (như rủi ro địa chính trị, xu hướng thắt chặt tiền tệ của các ngân hàng trung ương, hay nguy cơ suy thoái của một số nền kinh tế trên thế giới) và môi trường trong nước, đặc biệt là áp lực lạm phát, tỷ giá sẽ tiếp tục định hình xu hướng thắt chặt xuyên suốt của chính sách tiền tệ trong giai đoạn từ nay đến cuối năm.
Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục điều tiết cung tiền thận trọng qua kênh OMO, đồng thời điều chỉnh linh hoạt lãi suất OMO ở mặt bằng cao trên cơ sở cân đối cung - cầu vốn trên thị trường. Với các loại lãi suất điều hành khác, cơ quan này sẽ thận trọng quan sát thêm các dịch chuyển vĩ mô trên thị trường quốc tế cũng như trong nước và có thể xem xét điều chỉnh tăng khoảng 0,5%/năm một số loại lãi suất điều hành.
Theo lãnh đạo BIDV, thanh khoản VND của hệ thống ngân hàng dự kiến vẫn gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh các dòng tiền cơ bản chưa có sự cải thiện như cân đối cung - cầu ngoại tệ quý IV/2022 nhiều khả năng kém thuận lợi và dòng tiền tiếp tục bị hút về Ngân hàng Nhà nước qua kênh tín phiếu cũng như bán ngoại tệ. Bên cạnh đó, nhu cầu thanh toán bằng tiền mặt gia tăng theo chu kỳ cuối năm cũng khiến cho dòng tiền bị rút khỏi hệ thống ra ngoài lưu thông.
“Cân đối huy động vốn - tín dụng cũng tiếp tục chịu nhiều áp lực trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng dự kiến được đẩy nhanh hơn trong giai đoạn cuối năm, trong khi tăng trưởng huy động vốn vẫn tương đối khó khăn (ước cả năm, tăng trưởng huy động vốn chỉ đạt 7 - 7,5%, thấp hơn đáng kể so với mức tăng 14% của tín dụng)”, lãnh đạo BIDV nhấn mạnh.
Bà Trần Khánh Hiền, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán VNDIRECT cho biết, thanh khoản căng thẳng đã và đang là một vấn đề đáng quan tâm đối với hệ thống ngân hàng trong thời gian gần đây. Nguyên nhân trước hết đến từ áp lực tỷ giá khi đồng USD liên tục tăng giá và phá đỉnh 20 năm do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) duy trì chính sách thắt chặt tiền tệ ít nhất là đến năm sau. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đã phải nâng mặt bằng lãi suất điều hành và hút nội tệ về để cân bằng tỷ giá, trong bối cảnh công cụ dự trữ ngoại hối không còn quá dồi dào.
“Hơn nữa, thanh khoản hệ thống lại tiếp tục chịu áp lực trong bối cảnh các sai phạm về phát hành trái phiếu doanh nghiệp đang bị điều tra. Lãi suất qua đêm trên thị trường liên ngân hàng trong 2 tuần đầu tháng 10 có thời điểm chạm mức 8%/năm, cao nhất từ trước đến nay”, bà Hiền nói.
Tuy nhiên, bà Hiền cho rằng, rủi ro lên thanh khoản hệ thống ngân hàng là không lớn và điều này được hỗ trợ bởi nhiều nguyên nhân.
Thứ nhất, những nỗ lực chống “đô la hóa” nền kinh tế và tăng cường giao dịch không tiền mặt của các cơ quan quản lý trong thời gian dài trước đó đã mang lại hiệu quả đáng kể.
“Theo quan sát của chúng tôi, niềm tin của người dân vào hệ thống ngân hàng được củng cố, cũng như thói quen tích trữ tiền mặt đã giảm xuống rõ rệt, giúp thanh khoản hệ thống được bù đắp”, bà Hiền nói.
Thứ hai, vĩ mô ổn định và sức khỏe hệ thống ngân hàng hiện tại đã được cải thiện rất nhiều. Hiện có gần 20 ngân hàng thương mại, chiếm đa số trong hệ thống, đã được công nhận đạt chuẩn Basel II, trong đó, 6 ngân hàng hoàn thành cả 3 trụ cột. Bên cạnh đó, tỷ lệ tối đa vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn đã được giảm từ 37% xuống 34% từ ngày 1/10/2022 và sẽ tiếp tục xuống mức 30% từ ngày 1/10/2023.
“Hiện chưa có lộ trình cụ thể cho các ngân hàng thương mại triển khai Basel III, nhưng đã có một số ngân hàng tiên phong trong việc triển khai bộ tiêu chuẩn để củng cố thêm chất lượng về vốn và đặc biệt là năng lực thanh khoản như TPBank, Vietcombank, HDBank, VIB, OCB… Cần nhấn mạnh rằng, việc nâng cao quản trị rủi ro về thanh khoản cũng là một mục tiêu quan trọng đối với tất cả các ngân hàng thương mại để đạt được tiêu chuẩn Basel III - tiêu chuẩn giúp các ngân hàng nâng cao khả năng chống chịu trước các rủi ro và góp phần ngăn ngừa tổn thất có thể xảy ra”, bà Hiền nói.
