Ứng xử kiểu "bắt đền"

(ĐTCK-online) Ngay sau khi website của CTCP Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (ITACO - mã cổ phiếu niêm yết trên HOSE là ITA) đăng văn bản yêu cầu CTCK TP. Hồ Chí Minh cải chính thông tin liên quan đến nội dung bài phân tích cổ phiếu ITA, khắp các diễn đàn nội bộ của giới phân tích chứng khoán tại Hà Nội đã có những ý kiến phản ứng. Mỗi người một ý, nhưng chung quy lại vẫn là cách ứng xử của hai bên, bởi hiện tại, có mấy CTCK không đưa ra bản phân tích về một vài mã chứng khoán mà họ cho rằng "có nhiều điều để bình luận"?

Chưa xét đến vấn đề ai đúng, ai sai trong nội dung của bản báo cáo, nhưng cách mà đại diện của ITACO phản ứng liệu có phù hợp? Nếu nhà phân tích đưa ra nhận định không tích cực về một cổ phiếu nào đó thì bị coi là có ý đồ xấu, vu khống và thiếu hiểu biết... thì chẳng biết ai sẽ là người đủ can đảm đưa ra những ý kiến này? Chắc lại phải chờ đợi các chuyên gia phân tích nước ngoài!

Nhớ 1 năm trước, khi Merrill Lynch bắt đầu đưa ra nhận định không mấy khả quan về TTCK Việt Nam, tiếp sau là HSBC... không ít NĐT đã phản ứng đến độ các tổ chức này phải "rát mặt" nếu nghe và hiểu hết (tiếng Việt). Còn nếu cho rằng, chỉ 1 báo cáo phân tích mà khiến giá cổ phiếu sụt giảm mạnh thì chưa cần xem xét nội dung, chúng ta cũng cảm nhận được rằng, quan hệ IR (quan hệ nhà đầu tư) của doanh nghiệp có vấn đề. Về phía nhà phân tích, trong một vài trường hợp, dư luận vẫn thấy có cái gì đó chưa ổn trong cách hành xử. Đồng ý rằng, người phân tích đưa ra quan điểm độc lập kèm theo những khuyến cáo với nội dung đại ý rằng: quan điểm này chỉ là quan điểm của tôi thôi, anh thích thì nghe theo, không thích thì thôi, nếu có thiệt hại thì ráng mà chịu! Nói thì nói vậy, nhưng ai mà biết được là có bao nhiêu NĐT tin tưởng nghe theo.

Thông thường, người ta hay nói về cái điển hình (dù khen hay chê), nếu khách quan thì chẳng ai nói làm gì, nhưng khi lỡ ôm "cổ cánh" rồi tìm cách tung ra thông tin tốt mà bỏ sót thông tin xấu để nhiều người nghe theo cũng chẳng phải hiếm... Ở nhiều nước, nếu anh phân tích cổ phiếu nào đó, khuyến cáo mua hay không... thì đều phải công khai thông tin việc anh có sở hữu cổ phiếu đó hay không, sở hữu bao nhiêu…?

Chợt nhớ hơn 1 năm về trước, mỗi lần hỏi mấy chuyên gia về việc khuyến cáo đầu tư vào cổ phiếu nào, bao giờ các bác cũng trả lời theo kiểu "chọn cổ phiếu tốt, thanh khoản cao...". Nhưng giờ đây, lần tìm báo cáo của không ít CTCK, thấy khuyến cáo mua cổ phiếu X, Y, Z rầm rầm... Không rõ tính khách quan và trung thực đến đâu, nhất là khi thị trường mỗi ngày lại dò một đáy mới.

Giá như ở Việt Nam, tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp và mức xử phạt vi phạm cao hơn, nghiêm khắc hơn thì mấy ai dám nghi ngờ nhà phân tích "làm giá", mấy doanh nghiệp nỡ ứng xử kiểu "bắt đền" khi thấy mình "hình như bị chê"!