Theo kết quả rà soát của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện phát sinh một số vướng mắc liên quan đến các quy định về ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh. Nguyên nhân của tình trạng này, theo Vụ Pháp chế (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) là do còn tồn tại quan điểm khác nhau giữa các cơ quan quản lý ngành và các cơ quan công an, tư pháp về việc việc xử lý hành vi vi phạm kinh doanh một số hàng hóa quy định tại Luật Đầu tư, Luật Thương mại và Bộ luật Hình sự.
Chẳng hạn, trước khi Luật Đầu tư có hiệu lực, hành vi buôn bán thuốc lá lậu và pháo các loại bị truy cứu trách nhiệm về tội buôn bán hàng cấm. Tuy nhiên, theo quy định mới của Luật Đầu tư thì kinh doanh pháo và kinh doanh thuốc lá thuộc ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Đến nay vẫn còn một số bộ chưa có báo cáo về việc rà soát điều kiện đầu tư kinh doanh gửi Bộ kế hoạch và Đầu tư, bao gồm Bộ Quốc phòng, Công an, Lao động - Thương binh và Xã hội, Thông tin và Truyền thông, Giáo dục và Đào tạo, Khoa học và Công nghệ, Y tế, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Công Thương.
Với lý do này, Vụ Pháp chế cho biết, có ý kiến cho rằng kinh doanh pháo và thuốc lá lậu là vi phạm quy định về điều kiện kinh doanh mà không phải là hành vi buôn bán hàng hóa mà Nhà nước cấm kinh doanh, và do vậy, người thực hiện hành vi này không phạm tội buôn bán hàng cấm. Với sự khác nhau về quan điểm này, các cơ quan chức năng đang lấn cấn trong việc xử lý hành vi vi phạm.
Bên cạnh đó, theo đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhìn chung, các bộ, ngành đã thường xuyên rà soát các văn bản pháp luật quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của mình. Trên thực tế, một số bộ, ngành đã coi việc rà soát văn bản pháp luật, trong đó có văn bản quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh là hoạt động thường xuyên theo quy định của Nghị định số 16/2013/NĐ-CP, nhằm phát hiện quy định trái pháp luật, mâu thuẫn, chồng chéo, hết hiệu lực hoặc không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội để kịp thời đình chỉ việc thi hành, bãi bỏ, thay thế, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành văn bản mới.
Theo thống kê, các bộ, ngành gồm Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Giao thông vận tải, Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước đã có báo cáo kết quả rà soát điều kiện đầu tư kinh doanh gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ.
Đặc biệt, Vụ Pháp chế cho biết, Bộ Giao thông vận tải đã rất tích cực trong việc rà soát khi ban hành Quyết định số 4215/QĐ-BGTVT ngày 26/11/2015 về việc triển khai công tác quản lý, hướng dẫn, kiểm tra đối với ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực giao thông vận tải năm 2015 - 2016.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, đến nay vẫn còn một số bộ chưa có báo cáo về vấn đề này, bao gồm Bộ Quốc phòng, Công an, Lao động - Thương binh và Xã hội, Thông tin và Truyền thông, Giáo dục và Đào tạo, Khoa học và Công nghệ, Y tế, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Công Thương.
Theo báo cáo của Vụ Pháp chế, hiện nay, các Bộ Công an, Giao thông vận tải, Thông tin và Truyền thông, Y tế đang đẩy mạnh việc soạn thảo các nghị định quy định điều kiện đầu tư kinh doanh đối với các ngành nghề, bao gồm kinh doanh súng bắn sơn, dịch vụ bảo đảm hàng hải, kinh doanh thiết bị gây nhiễu phá sóng thông tin di động, dịch vụ thẩm mỹ, dịch vụ an toàn thông tin, kinh doanh dịch vụ ngân hàng mô, kinh doanh dịch vụ thử thuốc trên lâm sàng.
Việc chậm trình Chính phủ ban hành các nghị định này là do hầu hết các luật quy định về ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nêu trên vừa được Quốc hội thông qua trong năm 2015. Tổ Công tác thi hành Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp đề xuất các cơ quan còn chậm trễ cần khẩn trương rà soát đánh giá quy định của pháp luật về điều kiều đầu tư kinh doanh và gửi báo cáo cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước ngày 15/3 để tổng hợp báo cáo trình Chính phủ.
