Sự dịch chuyển của dòng tiền
Vào những ngày cuối năm 2023, chị Thanh Tâm đáo hạn sổ tiết kiệm 10 tỷ đồng. Nếu tiếp tục gửi kỳ hạn 1 năm, lãi suất chỉ còn khoảng 5%/năm, không còn hấp dẫn nên chị quyết định mua cổ phiếu, dồn lực cho 2 mã ngân hàng. Sử dụng đòn bẩy tối đa, giá trị chứng khoán nhà đầu tư này mua lên tới 20 tỷ đồng. Tính đến hết tuần giao dịch đầu tiên, tỷ suất lợi nhuận mà chị Tâm thu được là 10% (gấp đôi so với thông thường nhờ đòn bẩy).
Không chọn cổ phiếu như chị Tâm, một nhà đầu tư trong nhóm khoe, trong tuần cận cuối năm 2023 đã rút tiền ra mua 2 căn hộ chung cư và đang tìm mua thêm vài căn hộ. Thực tế cho thấy, thị trường chung cư được đẩy giá đã kích thích một lượng tiền đầu cơ không nhỏ chảy vào đây.
Mặt bằng định giá chung của VN-Index hiện khá thấp với P/B 2023 là 1,5 lần, tiệm cận các giai đoạn thấp trong lịch sử.
Theo ông Michael Kokalari, Giám đốc Phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường VinaCapital, chỉ báo hàng đầu cho thấy giai đoạn khó khăn nhất của thị trường bất động sản đã qua là khối lượng giao dịch đất nền, phân khúc có tính đầu cơ cao nhất đã tăng đáng kể trong thời gian gần đây và một số bất động sản cao cấp ở trung tâm TP HCM, Hà Nội tăng giá mạnh đối với những căn đã có giấy tờ sở hữu/quyền sở hữu rõ ràng.
“Giá bất động sản ở trung tâm thành phố hiện ở mức cao, vì vậy việc tăng giá gần đây phần lớn do các nhà đầu tư giàu có rút tiền ra khỏi ngân hàng (khi lãi suất huy động giảm) và mua bất động sản”, ông Michael Kokalari nhận định.
Việc theo dõi hành vi đầu tư của những nhà đầu tư giàu kinh nghiệm, sành sỏi như vậy ở Việt Nam là chỉ số hữu ích đối với các kênh đầu tư chính mà họ đầu tư/xoay vòng tiền giữa bất động sản, chứng khoán, tiền gửi ngân hàng và vàng.
Năm 2022, nhiều cá nhân có giá trị tài sản ròng cao đã chuyển tiền vào gửi ngân hàng kỳ hạn 6 tháng, vì các ngân hàng đưa ra lãi suất lên tới 10%/năm vào thời điểm đó. Khi những khoản tiền gửi có kỳ hạn này đáo hạn vào đầu năm 2023, các nhà đầu tư đã chuyển số tiền gửi đó sang thị trường chứng khoán, thay vì để tiền gửi trong ngân hàng với lãi suất thấp hơn nhiều.
“Vòng quay tiền này đã phản ánh mức tăng 20% của VN-Index từ cuối năm 2022 đến tháng 8/2023 và giá trị giao dịch trung bình hàng ngày tăng 50% lên 900 triệu USD trong giai đoạn đó. Việc luân chuyển tiền của nhóm nhà đầu tư lớn ra khỏi ngân hàng và chuyển sang cổ phiếu diễn ra khá nhanh vào đầu năm 2023 và đóng vai trò là một chỉ báo hữu ích cho hoạt động của VN-Index trong 6 tháng sau đó”, vị chuyên gia VinaCapital nói.
 |
Dự báo dòng tiền năm 2024
Vậy năm 2024, liệu dòng tiền có dịch chuyển mạnh sang thị trường bất động sản? Theo ông Michael Kokalari, quá trình luân chuyển số tiền đó của các nhà đầu tư sang bất động sản mất nhiều thời gian hơn chứng khoán.
“Chúng tôi nhìn thấy những ‘mầm xanh’ trên thị trường bất động sản Việt Nam, nhưng sự phục hồi hoàn toàn vẫn chưa diễn ra. Sự gia tăng khiêm tốn trong tổng số tín dụng dành cho các nhà phát triển bất động sản sẽ giúp các nhà phát triển này tăng cường hoạt động. Tuy nhiên, số liệu tăng trưởng tín dụng mới nhất cho thấy, nhu cầu thế chấp tiếp tục suy yếu, mặc dù điều đó có thể thay đổi khi lãi suất thế chấp đã giảm trong những tháng gần đây”, VinaCapital nhận định.
Trở lại với thị trường chứng khoán, tuần qua đã có phiên giao dịch với thanh khoản hơn 1 tỷ USD, đạt 26.500 tỷ đồng khớp lệnh trên HOSE vào ngày 4/1, cao hơn nhiều so với kỳ vọng của các nhà đầu tư. Nhiều nhà đầu tư đặt câu hỏi, thanh khoản đột biến như vậy có phải là phiên phân phối, chốt lời để rút tiền ra?
Theo thống kê phiên 4/1, các tổ chức trong nước mua ròng 324,7 tỷ đồng, tự doanh công ty chứng khoán mua ròng 668,9 tỷ đồng, một loạt mã ngân hàng khớp lệnh tăng vọt với khối lượng gấp 4 - 5 lần mức trung bình trước đó. Quan sát nhiều mã ngân hàng, chẳng hạn MBB, có dự cảm về dòng tiền lớn nhập cuộc, khi đã rất lâu mã cổ phiếu này mới có sắc tím. Khối nhà đầu tư cá nhân trong nước bán ròng 980 tỷ đồng. Dù vậy, lượng tiền rút ra được nhận định rồi sẽ lại quay lại thị trường, nếu đà tăng thuyết phục trong các phiên tới.
Đại diện SGI Capital:
Trong 10 năm qua, xu hướng của VN-Index và S&P 500 khá tương đồng trong dài hạn. VN-Index có những giai đoạn ngắn giảm điểm, ngược với xu hướng S&P 500, khi có định giá cao sau các đợt tăng nóng, hoặc khi thị trường bộc lộ các khó khăn và khủng hoảng nội tại. Nhịp giảm tạo khoảng cách lớn với S&P 500 như hiện nay thường tạo ra cơ hội đầu tư và dòng tiền ngoại thường tích cực vào đầu năm mới.
Ngược lại với đà bán ròng của khối ngoại, tác động của lãi suất trong nước giảm mạnh đang là bệ đỡ vững vàng kích hoạt dòng tiền của nhà đầu tư nội mua vào khi khối ngoại bán ròng. Dù vậy, tỷ lệ vay giao dịch ký quỹ (margin) ở nhiều công ty chứng khoán liên tục giảm trong các tuần gần đây. Trong giai đoạn 2020 - 2021, khi lãi suất giảm mạnh tương tự như hiện nay, khối ngoại liên tục bán ròng, nhưng sự tham gia tích cực từ dòng tiền nội đã đưa VN-Index lên những đỉnh cao mới.
Nhìn chung, kinh tế Việt Nam đang có những điều kiện nội tại tốt để hồi phục trong năm 2024 gồm mặt bằng lãi suất thấp, tỷ giá ổn định, xuất nhập khẩu bắt đầu tăng trưởng trở lại và đầu tư công được đẩy mạnh. Triển vọng phục hồi tăng trưởng của doanh nghiệp cũng dần rõ ràng hơn khi lãi suất đủ thấp sẽ kích thích các hoạt động kinh tế và làm tăng vòng quay tiền.
Trong các giai đoạn kinh tế suy giảm mạnh, chúng tôi ưa thích chỉ báo định giá P/B cho doanh nghiệp và thị trường chung do có tính ổn định hơn so với chỉ số P/E. Mặt bằng định giá chung của VN-Index hiện khá thấp với P/B 2023 là 1,5 lần, tiệm cận các giai đoạn thấp trong lịch sử như năm 2009, 2012 và 2020. Chúng tôi lạc quan với triển vọng của thị trường vì đang tìm thấy nhiều hơn các cơ hội đầu tư hấp dẫn cho năm 2024.
