Tuân thủ kỷ luật đầu tư
Vừa qua, nhà đầu tư cá nhân Việt Nam chứng kiến một sự kiện bên ngoài làm ảnh hưởng mạnh mẽ tới VN-Index và các mảng đầu tư liên quan đến thương mại quốc tế, đó là thuế quan. Nguy cơ Mỹ áp thuế đã xuất hiện từ lâu, nhưng cường độ cụ thể trong phát ngôn đầu tiên vào ngày 2/4/2025 với mức thuế 46% cho Việt Nam là một con số khó ai có thể dự báo được từ trước. Chính vì vậy, phiên giao dịch 3/4/2025 tại Việt Nam mang tính chất lịch sử, khi chỉ số giảm mạnh từ phiên sáng mà vẫn có thể giảm hết biên độ vào phiên chiều, bất chấp xu thế tích cực tạo ra từ tháng trước đó.
Ngay từ phiên mở cửa 3/4/2025, VN-Index đã giảm rất mạnh, vượt quá 2 ngưỡng quan trọng 1.305 điểm và 1.280 điểm. Với những nhà đầu tư kỷ luật cao thì hành động cắt lỗ ngay trong phiên sáng thể hiện việc tuân thủ kế hoạch giao dịch ngắn hạn, dù đây là liều thuốc đắng ngắt khi gây ra thua lỗ cho hầu hết nhà đầu tư có giá trung bình đầu vào sau ngày 20/2/2025 ở mức cao so với giá bán.
 |
Ông Nguyễn Tuấn Anh, Nhà sáng lập FinPeace |
Sang ngày 4/4/2025, các nhà đầu tư đã không quyết liệt bán phiên 3/4 còn gặp khó khăn hơn khi giá hầu hết các mã cổ phiếu đều giảm sâu, quá các ngưỡng hỗ trợ quan trọng. Chính lúc này, họ mới tiếc nuối khi không quyết liệt cắt lỗ ngay tại điểm vỡ ngưỡng hỗ trợ đầu tiên.
Do đó, trong công việc giao dịch ngắn hạn, tác giả cho rằng, mọi hành động giao dịch đều nên nằm trong kế hoạch được chuẩn bị rõ ràng từ trước, bao gồm tối thiểu là các ngưỡng chốt lời, cắt lỗ, nguyên tắc phân bổ, quản trị rủi ro. Thực tế, với các nhà giao dịch tự doanh hoặc các tổ chức giao dịch ngắn hạn, việc chuẩn bị các kế hoạch giao dịch như vậy là hiển nhiên, do họ phải đệ trình các cấp phê duyệt, nhưng với không ít nhà đầu tư cá nhân, công tác chuẩn bị một kế hoạch giao dịch dù đơn giản, ngắn gọn cũng là hiếm gặp.
Lưu ý cung - cầu
Thị trường nội địa có phản ứng tốt so với mức “tàn phá” của thông tin thuế quan, nhưng chưa có dấu hiệu của sự tích cực toàn diện.
Điểm tích cực của thị trường chứng khoán trong 3 tuần qua chính là thanh khoản, khi thị trường thường xuyên giữ được mức thanh khoản tính theo khối lượng giao dịch ở mức cao nhất lịch sử, trái ngược với khối lượng giao dịch thấp dần trong một số lần VN-Index giảm mạnh gần nhất (giảm 20% tháng 4/2022, giảm 30% tháng 9/2022). Mức thanh khoản cao cho thấy một bộ phận nhà đầu tư dài hạn lớn chấp nhận xu hướng giảm ngắn hạn rõ ràng tại thời điểm đó để tích lũy cổ phiếu cho dài hạn.
 |
Cơ sở cho tính thanh khoản tích cực này có thể đến từ 2 hướng chính. Một là, giá trung bình tích lũy trong năm 2024 và nhiều năm trước của thị trường ở mức tương đương VN-Index 1.250 điểm. Đợt giảm giá mang lại “khu vực khuyến mại” đột biến, khiến nhà đầu tư dài hạn tin tưởng mức định giá rẻ xấp xỉ đường kẻ màu tím dài hạn (xem đồ thị 1) và cơ hội mua được hàng với khối lượng lớn. Hai là, định hướng tăng trưởng kinh tế dài hạn ở mức 2 con số và kết quả khả quan quý I/2025 cũng lợi nhuận nhiều doanh nghiệp đang ở mức rất tốt. Sau thông tin áp thuế của Mỹ, chúng ta nhận thấy rõ nỗ lực từ Chính phủ trong việc chủ động tiếp cận thương thảo về chính sách thuế và vẫn khẳng định mục tiêu tăng trưởng GDP đưa ra từ đầu năm nay.
Ở vế ngược lại, chúng ta nên bình tĩnh quan sát khi VN-Index đang kiểm định khu vực quan trọng nhất ở giai đoạn hiện tại là 1.268 - 1.286 điểm (phía dưới đường kẻ màu xanh lá cây ở cuối đồ thị 1). Năm 2019, VN-Index từng có dạng đồ thị khá tương đồng khi thị trường tạo một khu vực “bẫy tăng giá” (bulltrap) lớn, sau đó vỡ bulltrap và có pha kiểm định lại dưới đường kẻ màu xanh lá cây (ở phần đầu đồ thị 1) vì dịch Covid-19. Về mặt kỹ thuật, khi chỉ số chung nằm dưới đường kẻ này, cung - cầu chứng khoán ngắn hạn tiềm ẩn sự tiêu cực mang tính chất chủ đạo.
 |
Kịch bản đầu tư
Sự tiêu cực đó phần nhiều đang đến từ tính bất ổn toàn cầu. Chuỗi phát ngôn khó lường về thuế quan của Tổng thống Donald Trump đã không dừng lại ở truyền thông Mỹ, mà đang hiện hữu chảy vào các báo cáo điều chỉnh giảm kỳ vọng tăng trưởng ở nhiều khu vực trên toàn cầu. Sức ép lớn nhất của nhà đầu tư ngắn hạn hiện tại là sự tiêu cực này chưa có dấu hiệu của sự kết thúc. Sự hân hoan của thị trường khi Mỹ tạm ngừng áp thuế 90 ngày được nhiều tổ chức đánh giá chỉ là ngắn hạn. Mặc dù vậy, giai đoạn từ nay cho tới khi câu chuyện thuế quan trở nên rõ ràng hơn có thể là cơ hội để VN-Index hồi phục theo mẫu hình ABC (xem đồ thị 2).
Trong kịch bản tích cực, VN-Index phá vỡ đường kẻ màu xanh kèm theo thông tin đàm phán ngã ngũ có chiều hướng mở hơn đối với Việt Nam và tương quan các nước khác. Chỉ số sẽ lại quay trở lại con đường màu xanh xứng đáng có của một đất nước quyết tâm đạt mức tăng trưởng GDP 8% năm 2025.
Ngược lại, ở kịch bản tiêu cực, VN-Index nằm dưới đường màu xanh kèm theo các thông tin không như ý trong đàm phán. Khi đó, tôi hy vọng, đường kẻ màu tím sẽ là bệ đỡ hợp lý cho định giá cơ bản đang ngày một rẻ, trong khi nhiều doanh nghiệp vẫn có khả năng tăng trưởng trong thời gian tới, bất chấp sự bất ổn của thế giới (kịch bản này, nhà đầu tư nên loại bỏ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng trực tiếp tiêu cực bởi thuế quan ra khỏi danh sách theo dõi).
