Ông đánh giá thế nào về tác động của tổn thất từ các vụ thiên tai gần đây đối với thị trường bảo hiểm Việt Nam?
Bão Yagi (tháng 9/2024) là một sự kiện mang tính bước ngoặt khi thống kê ước tính thiệt hại vào khoảng 81,5 nghìn tỷ đồng (tương đương 3,3 tỷ USD) cùng với tổn thất lớn về người. Sự kiện này đã góp phần nâng cao nhận thức chung về rủi ro thiên tai và tiêu chuẩn chọn lọc của các nhà tái bảo hiểm.
Đến cuối tháng 9 – đầu tháng 10/2025, bão Bualoi gây lũ lụt nghiêm trọng tại các tỉnh Bắc Trung Bộ, với thống kê ban đầu của Chính phủ cho thấy thiệt hại tài sản trên 8 nghìn tỷ đồng (tương đương 303 triệu USD). Dù các khu công nghiệp phần lớn không bị ảnh hưởng nặng, nhưng nhà ở dân cư và hạ tầng công cộng chịu thiệt hại đáng kể. Ngay sau đó, bão Matmo tiếp tục gây ngập lụt trên diện rộng tại miền Bắc, làm hàng nghìn ngôi nhà hư hại; lượng mưa lớn của bão này cũng làm gia tăng tổng thiệt hại ở hai mảng nghiệp vụ xe cơ giới và tài sản…
Chưa dừng lại ở đó, đầu tháng 11/2025, cơn bão Kalmaegi (bão số 13) đã đổ bộ vào Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, gây tổn thất nghiêm trọng trên diện rộng. Số liệu sơ bộ cho thấy nhiều doanh nghiệp bảo hiểm đã ghi nhận số lượng tổn thất rất lớn chỉ sau ít ngày: PTI tiếp nhận hơn 170 hồ sơ bồi thường, trong khi BIC ước tính tổng giá trị tổn thất được bảo hiểm vượt 60 tỷ đồng trong vòng 3 ngày đầu. Các tổn thất tập trung vào bảo hiểm tài sản kỹ thuật và xe cơ giới, chủ yếu tại Bình Định, Gia Lai và các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ – nơi hàng nghìn căn nhà bị tốc mái hoặc hư hỏng và nhiều dự án điện mặt trời cũng chịu ảnh hưởng nặng nề. Các doanh nghiệp bảo hiểm đã nhanh chóng vào cuộc, tích cực hỗ trợ khách hàng khắc phục hậu quả ngay sau bão.
Mặc dù các thiệt hại tài sản được bảo hiểm từ các sự kiện gần đây không ở quy mô lớn như Yagi, tổng mức tổn thất vẫn rất đáng kể và phạm vi ảnh hưởng phân tán rộng hơn. Đáng chú ý, bồi thường xe cơ giới do ngập nước đã tăng mạnh… Điều này sẽ thúc đẩy nhu cầu về các chương trình tái bảo hiểm bảo vệ danh mục (như motor aggregate/stop loss, quota share) khi doanh nghiệp bảo hiểm tìm cách ổn định lợi nhuận trong mùa mưa bão.
Những tổn thất này sẽ ảnh hưởng thế nào đến mùa tái tục hợp đồng sắp tới của các doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam?
 |
| Ông Trịnh Anh Tuấn, Tổng giám đốc Tổng công ty cổ phần Tái bảo hiểm Hà Nội (Hanoi Re) |
Mặc dù thị trường vừa trải qua những tổn thất thiên tai đáng kể, chúng tôi vẫn kỳ vọng mùa tái tục sắp tới sẽ diễn ra ổn định và có trật tự.
Đối với nghiệp vụ tài sản, đặc biệt là các chương trình bảo hiểm có bao gồm rủi ro thiên tai, thị trường đang ghi nhận xu hướng giảm nhẹ giá đối với các chương trình hoạt động hiệu quả, lịch sử tổn thất tốt - phản ánh mức độ cạnh tranh gia tăng. Một số phân tích cho thấy mức điều chỉnh giá theo rủi ro (risk-adjusted) có thể giữ nguyên hoặc giảm khoảng 10 - 15% đối với các hợp đồng không có tổn thất, trong khi các hợp đồng có tổn thất hoặc thuộc nhóm rủi ro cao vẫn sẽ duy trì mức phí được kiểm soát chặt chẽ. Sau sự kiện bão số 13, những chương trình vừa có tổn thất hoặc danh mục rủi ro tập trung (ví dụ các tài sản tại dải ven biển miền Trung) nhiều khả năng sẽ không được giảm phí tái bảo hiểm, thậm chí có thể bị điều chỉnh tăng nhẹ để phản ánh đúng mức độ rủi ro.
Về dung lượng, nguồn cung trên thị trường hiện khá dồi dào cho các danh mục chất lượng, được hậu thuẫn bởi bảng cân đối tài chính mạnh của các nhà tái bảo hiểm và lượng phát hành ILS/cat bond kỷ lục năm 2025.
Với mức giữ lại, người mua đang tìm kiếm sự “nới lỏng” nhất định, đồng thời có nhiều tranh luận quanh việc điều chỉnh mức tự chịu của doanh nghiệp (attachment points) và khả năng tái lập cơ chế bảo vệ tổng hợp/tần suất (aggregate hoặc frequency protections). Trên thực tế, chúng tôi dự đoán phần lớn các chương trình sẽ duy trì ổn định và sẽ sử dụng các giải pháp tái bảo hiểm cấu trúc (structured solutions) để quản lý biến động lợi nhuận. Về điều khoản và cấu trúc hợp đồng, về cơ bản chúng tôi thấy không có nhiều thay đổi lớn so với mùa tái tục 2023/2024, chỉ có những điều chỉnh chọn lọc và tinh gọn hơn.
Theo ông, đâu là những cơ hội và thách thức lớn nhất đối với thị trường tái bảo hiểm Việt Nam và khu vực châu Á – Thái Bình Dương?
Trước hết, hãy nói về những cơ hội.
Thứ nhất, đà tăng trưởng mạnh mẽ của đầu tư phát triển hạ tầng và công nghiệp – đặc biệt trong các lĩnh vực năng lượng, giao thông và logistics – đang mở rộng danh mục rủi ro có thể bảo hiểm, đặc biệt đối với các nghiệp vụ Tài sản – Kỹ thuật và Gián đoạn kinh doanh
Thứ hai, biến đổi khí hậu thúc đẩy nhu cầu đối với các sản phẩm bảo hiểm tham số và mô hình hợp tác công – tư (PPP) trong quản lý rủi ro thiên tai. Đây là hướng phát triển đầy tiềm năng, khi các quốc gia trong khu vực ngày càng chú trọng đến khả năng chống chịu tài chính trước thảm họa.
Thứ ba, tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm còn thấp – đặc biệt trong nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) – mở ra cơ hội cho các chương trình tái bảo hiểm tỷ lệ với kỷ luật định phí cao hơn, đồng thời khuyến khích thị trường vận hành theo hướng bền vững và minh bạch hơn.
Thứ tư, việc đa dạng hóa danh mục ở khu vực Đông Nam Á giúp các doanh nghiệp tái bảo hiểm xây dựng danh mục rủi ro cân bằng hơn, qua đó thúc đẩy cơ hội hợp tác đồng tái (co-reinsurance) trong khu vực.
Và cuối cùng, việc Việt Nam triển khai khung quản lý vốn theo mô hình RBC (Risk-Based Capital) đang tạo động lực để các doanh nghiệp bảo hiểm tối ưu hóa chương trình tái bảo hiểm, ưu tiên năng lực bảo vệ chất lượng cao từ các nhà tái bảo hiểm uy tín.
Tuy nhiên, song song với cơ hội là những thách thức không nhỏ. Rủi ro thứ cấp – như lũ lụt, dông lốc hay bão nhiệt đới – ngày càng tăng tần suất và khó lường, gây áp lực lớn lên công tác định phí và quản lý rủi ro tích tụ.
Ngoài ra, các quy định pháp luật ngày càng cụ thể đòi hỏi doanh nghiệp phân bổ vốn hiệu quả hơn, trích lập dự phòng nghiệp vụ chặt chẽ, đồng thời nâng cao năng lực quản trị vốn và quản trị rủi ro.
Một vấn đề khác là chất lượng dữ liệu - hiện vẫn chưa đồng đều trên thị trường - làm giảm độ chính xác trong công tác định phí và mô hình hóa rủi ro.
Cuối cùng, cạnh tranh gia tăng trong khi các nhà tái bảo hiểm toàn cầu trở nên chọn lọc và tập trung vào hiệu quả khiến tốc độ phản hồi, kỷ luật nghiệp vụ và sự am hiểu thị trường nội địa sẽ là những yếu tố khác biệt, tạo nên lợi thế cạnh tranh cốt lõi của Hanoi Re.
Trong bối cảnh thị trường tái bảo hiểm cạnh tranh ngày càng gay gắt, Hanoi Re làm gì để đạt được mục tiêu phát triển và tăng trưởng trong thời gian tới?
Giá trị cốt lõi của chúng tôi được thể hiện rõ trong phương châm “Đối tác nội địa tin cậy – Kết nối toàn cầu” (Trusted local – Connected global).
Chúng tôi cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào chuyển đổi số và phân tích dữ liệu, nhằm nâng cao độ chính xác trong định phí, đơn giản hóa quy trình vận hành và tối ưu trải nghiệm cho khách hàng. Trên hết, việc giữ cam kết và chi trả bồi thường nhanh chóng chính là yếu tố cốt lõi tạo sự khác biệt và xây dựng niềm tin trong thị trường ngày càng cạnh tranh.
Chiến lược phát triển của Hanoi Re là trở thành nhà tái bảo hiểm nội địa đáng tin cậy tại Việt Nam, đồng thời khẳng định vị thế là nhà cung cấp năng lực tái bảo hiểm có kỷ luật, uy tín trong khu vực – với tầm nhìn và tiêu chuẩn toàn cầu.
Về thị trường, chúng tôi tiếp tục củng cố vị thế tại khu vực Đông Nam Á, bao gồm Lào, Campuchia, Myanmar, Malaysia và Singapore. Từ nền tảng này, chúng tôi đã mở rộng hoạt động ra khắp châu Á, với sự hiện diện ngày càng rõ nét tại Hàn Quốc, Trung Quốc, Ấn Độ, Nepal, Bangladesh, Sri Lanka và Mông Cổ. Song song đó, Hanoi Re đang từng bước mở rộng sang các khu vực năng động khác như Trung Đông và châu Phi, đặc biệt tại UAE, Kuwait, Qatar, Bahrain, Ghana, Ai Cập, Kenya, Nam Phi, Algeria và Angola.
Về nghiệp vụ, Hanoi Re tập trung củng cố các mảng tái bảo hiểm phi nhân thọ cốt lõi – đặc biệt là Tài sản, Kỹ thuật và Hàng hải, đồng thời đẩy mạnh phát triển các lĩnh vực Nghiệp vụ đặc biệt (Specialty) và Trách nhiệm (Liability). Một trọng tâm quan trọng khác là mở rộng hoạt động tái bảo hiểm tạm thời, qua đó nâng cao chất lượng nhận tái bảo hiểm và tối ưu hóa danh mục rủi ro tổng thể.
Được biết, Hanoi Re cũng đang tìm kiếm cổ đông chiến lược mới. Mục tiêu này đã được triển khai đến đâu, thưa ông?
Chúng tôi đang trong quá trình trao đổi tích cực với một số nhà đầu tư chiến lược nước ngoài tiềm năng. Ưu tiên của chúng tôi là tìm kiếm các đối tác có năng lực dịch vụ và khả năng phối hợp mở rộng hoạt động khai thác tái bảo hiểm cho Hanoi Re cũng như kinh nghiệm thị trường, đổi mới công nghệ – không chỉ đơn thuần là nguồn vốn. Mục tiêu là thúc đẩy tăng trưởng doanh thu, nâng cao năng lực khai thác tái bảo hiểm và mở rộng các thị trường cũng như khách hàng mới.
Kết hợp với nền tảng và uy tín quốc tế của HDI Global, chiến lược này sẽ giúp Hanoi Re tiến gần hơn tới mục tiêu đạt xếp hạng năng lực tài chính mức A và mở rộng nhận tái bảo hiểm trên phạm vi toàn cầu, đồng thời hoàn thiện khung quản lý vốn dựa trên rủi ro (RBC) theo quy định tại Việt Nam. Đây là nền tảng quan trọng giúp công ty đảm bảo tăng trưởng bền vững, quản trị an toàn tài chính và khẳng định vị thế của một nhà tái bảo hiểm Việt Nam mang tầm khu vực.
