Biên lãi gộp cải thiện
Điểm sáng trong bức tranh tài chính quý II/2025 ghi nhận những cải thiện đáng kể trong tình hình kinh doanh nhóm các doanh nghiệp vật liệu xây dựng. Giá bán tăng cao, không ít doanh nghiệp sản xuất xi măng, cát, sỏi, đá đạt tỷ suất lợi nhuận gộp cao vượt mức bình quân nhiều năm.
Lần đầu tiên kể từ quý III/2021, tỷ suất lợi nhuận gộp tại Xi măng Hà Tiên (HT1) vượt 14%, cao hơn nhiều so với quý trước (8,51%) và quý II/2024 (9,23%). Nhờ vậy, dù doanh thu chỉ nhích lên 1% so với cùng kỳ, “ông lớn” niêm yết của ngành xi măng vẫn báo lãi 128 tỷ đồng, tăng gần 85% so với cùng kỳ. Doanh thu của một số doanh nghiệp xi măng khác như Vicem Bút Sơn (BTS), Vicem Hoàng Mai (HOM), Xi măng Sài Sơn (SCJ) thậm chí còn đi lùi. Tuy nhiên, sau khi trừ đi giá vốn cùng các khoản chi phí, kết quả kinh doanh đều khởi sắc, trái với bức tranh “xám màu” nhiều quý trước đây. Vicem Bút Sơn báo lãi hơn 12 tỷ đồng trong quý này, giúp lợi nhuận nửa đầu năm chỉ còn lỗ hơn 16 tỷ đồng, thấp hơn nhiều mức thua lỗ 96 tỷ đồng ghi nhận cùng kỳ năm ngoái.
Đại diện Vicem Bút Sơn cho biết, các chi phí hoạt động được tiết giảm mạnh đã giúp cải thiện biên lợi nhuận gộp từ mức gần 1,2% lên 7,7%, qua đó nâng lợi nhuận gộp quý này lên cao gấp 6,3 lần quý II/2024. Các khoản chi phí tài chính, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp đều giảm đã giúp doanh nghiệp thoát lỗ và ghi nhận lãi trở lại trong quý.
Tình hình chung tại Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem), công ty mẹ của nhiều doanh nghiệp xi măng niêm yết trên sàn cũng ghi nhận kết quả khả quan hơn nhờ biên lợi nhuận gộp được cải thiện. Lợi nhuận toàn Tổng công ty ước đạt 1,3 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lỗ 811 tỷ đồng. Theo ông Ngô Đức Lưu, quyền Tổng giám đốc Vicem, sản xuất, tiêu thụ của toàn ngành xi măng vẫn rất khó khăn vì dư cung lớn.
Trong khi sản lượng tiêu thụ xi măng có phần chững lại, cú hích từ nhu cầu xây dựng hạ tầng đã thúc đẩy mạnh mẽ doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp đá xây dựng.
Quý II/2025, CTCP Hóa An (DHA) đạt doanh thu 121 tỷ đồng, tăng 47% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận sau thuế cũng tăng 69% lên hơn 40 tỷ đồng. Tương tự, CTCP Đá Núi Nhỏ ghi nhận mức tăng trưởng tương tự với doanh thu tăng 40% và lợi nhuận tăng hơn 71%, lên 162 tỷ đồng. Đây cũng là doanh nghiệp có biên lợi nhuận gộp cao nhất trong nhóm các công ty niêm yết ngành này. Mỗi 100 đồng doanh thu, Đá Núi Nhỏ thu về hơn 60 đồng lợi nhuận gộp, cao hơn mức gần 44 đồng của quý II năm trước.
Trong khi đó, CTCP Xây dựng và Sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hòa (VLB), dù biên lợi nhuận gộp chỉ đi ngang quanh mức hơn 28%, tăng trưởng các chỉ tiêu kinh doanh đều ở mức hai chữ số. Doanh thu quý II đạt gần 409 tỷ đồng và lợi nhuận đạt hơn 99 tỷ đồng, tăng lần lượt 20% và 44% so với cùng kỳ.
Triển vọng từ nhu cầu hạ tầng
Báo cáo của Bộ Xây dựng cho biết, thị trường vật liệu xây dựng 6 tháng đầu năm 2025 có nhiều tín hiệu tích cực khi sản lượng và tiêu thụ đều tăng so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, giá cát, đá, sỏi và các loại vật liệu san nền tiếp tục “leo thang”. Giá bán tăng, tác động tích cực đến doanh thu, nhưng cũng phần nào ảnh hưởng đến sản lượng tiêu thụ.
Theo kết quả khảo sát quý II/2025 của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), khó khăn lớn nhất mà các doanh nghiệp xây dựng nêu ra cũng chính là việc giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao. Thực tế, tình trạng khan hiếm cát, đá xây dựng đã ảnh hưởng một phần tiến độ thi công các dự án công trình.
Tuy vậy, trong dài hạn, còn nhiều tiềm năng cho nhóm các doanh nghiệp vật liệu. Theo Bộ Tài chính, ước giải ngân vốn đầu tư công đến ngày 30/6/2025 đạt trên 268.100 tỷ đồng, bằng 32,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Theo chuyên gia từ VCBS, đây là mức giải ngân tương đối cao so với các năm trước. Với việc năm 2025 là năm cuối chu kỳ đầu tư công, cùng vai trò của đầu tư công trong hỗ trợ cho mục tiêu tăng trưởng, thời điểm này được đánh giá là phù hợp cho việc giải ngân mạnh mẽ.
Với trường hợp của VLB, một doanh nghiệp sở hữu các mỏ đá có trữ lượng cao và vị trí gần sân bay Long Thành và cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, các chuyên gia kỳ vọng doanh nghiệp này sẽ hưởng lợi nhiều nhờ đầu tư công. Theo chuyên gia phân tích từ Công ty Chứng khoán MB, sản lượng khai thác dự báo tăng trưởng 10% so với cùng kỳ nhờ nhu cầu tích cực từ các dự án trọng điểm. Tương ứng, lợi nhuận ròng được dự báo tăng trưởng 20%.
Đối với ngành xi măng, chuyên gia từ FiinGroup đánh giá, dấu hiệu khởi sắc các tháng đầu năm 2025 của thị trường nội địa và xuất khẩu đến từ sự phục hồi của thị trường bất động sản trong nước, cùng những nỗ lực đa dạng hóa sang các thị trường xuất khẩu mới nổi. Hai nhà máy xi măng mới khánh thành trong năm 2024 đã nâng tổng công suất clinker và xi măng toàn ngành. Tuy nhiên, đây là thị trường tiềm năng khi đang vào đà hồi phục và triển vọng tăng trưởng thúc đẩy bởi sự hồi phục của thị trường xây dựng và bất động sản, cùng với mức tăng trưởng hai con số tại các thị trường xuất khẩu mới nổi.
