Tuần trước, một NĐT có đơn gửi đến Báo ĐTCK đề cập đến việc họ nhờ CTCK mua giúp cổ phiếu OTC. Sau đó, môi giới tại công ty này đã “chuyển lệnh” vào TP. HCM để các môi giới trong đó tìm mua. Qua nhiều cầu môi giới, thay vì mua cổ phiếu còn quyền, NĐT lại chỉ mua được cổ phiếu hết quyền với giá khá cao. NĐT này từ chối việc mua và bị phía người bán “bùng” tiền đặt cọc. Truy vấn trách nhiệm cuối cùng trong câu chuyện này, không ít NĐT giật mình: CTCK có liên đới trong việc giao dịch cổ phiếu OTC hay không? Khi NĐT không nhận lại được số tiền đặt cọc, liệu có thể kiện lại CTCK?
Theo Thông tư số 09/2010/TT-BTC hướng dẫn về công bố thông tin trên TTCK, kết thúc mỗi quý, các CTCK phải thực hiện báo cáo về UBCK giá các cổ phiếu giao dịch trên thị trường OTC. Tuy nhiên, theo ghi nhận của ĐTCK, hiện không có nhiều CTCK thực hiện các giao dịch chứng khoán OTC bởi hai nguyên nhân. Một là do thị trường trầm lắng; hai là theo quy định hiện hành, CTCK không được môi giới, tổ chức giao dịch thị trường. Vì thế, họ không biết phải báo cáo giá cổ phiếu OTC như thế nào? Tổng giám đốc một CTCK cho biết, công ty này có thực hiện quản lý sổ cổ đông cho một số công ty đại chúng và có làm xác nhận chuyển nhượng cho NĐT. Tuy nhiên, NĐT chỉ giao dịch giá thật với nhau, còn giá trên giấy tờ chỉ là giao dịch bằng mệnh giá (để tránh thuế). Như vậy, CTCK sẽ phải ghi nhận theo giá nào? Chưa biết mục đích nắm giá cổ phiếu trên thị trường OTC của cơ quan quản lý là gì, nhưng quy định này đang khiến các CTCK khó xử.
Trên website sanotc.com có mảng thông tin về “Tổ chức môi giới” chứng khoán OTC, trong đó có đăng tin mua - bán cổ phiếu OTC của một số CTCK. Gọi điện hỏi một môi giới thì được biết, thông qua các CTCK, NĐT sẽ làm thỏa thuận đặt cọc. Sau khi hoàn tất giao dịch, họ sẽ phải nộp một mức phí nhất định cho CTCK. Vậy các bước như vậy có được xem là môi giới hay tổ chức TTCK hay không?
Theo tìm hiểu của ĐTCK, các CTCK hiện đều không thừa nhận hoạt động giao dịch cổ phiếu OTC một cách chính thức. Bởi theo Luật Chứng khoán, ngoài Sở GDCK, không đơn vị nào được phép tổ chức thị trường. Bản thân UBCK đã nhiều lần có công văn yêu cầu các CTCK không được tổ chức thị trường OTC. Vậy nhưng, để tạo niềm tin cho NĐT, hiện tại các môi giới tự do vẫn đang thực hiện giao dịch cổ phiếu OTC dưới danh nghĩa một công ty nào đó. Khi ký hợp đồng với công ty, các môi giới này có nhiệm vụ thực hiện môi giới cổ phiếu niêm yết, không hưởng lương của DN. Việc họ môi giới thêm cổ phiếu OTC thì cũng không ai biết và quản lý được. Các cá nhân môi giới cổ phiếu OTC có phạm luật và CTCK có phải chịu trách nhiệm hay không vẫn là câu hỏi để ngỏ. Rõ ràng, việc mua cổ phiếu thông qua môi giới lợi dụng danh nghĩa các CTCK là điều không hề an toàn. Trước khi mua, NĐT phải có văn bản giấy tờ ràng buộc trách nhiệm giữa hai bên, nếu không sẽ khó lòng bảo vệ được quyền lợi của mình.
Cho dù thế nào, việc tạo thanh khoản cho thị trường OTC thời gian qua cũng có đóng góp đáng kể của các môi giới tự do. Thị trường đang dần ấm lại với những mã cổ phiếu chuẩn bị chào sàn hoặc có thông tin chia thưởng. Tuần trước tại TP. HCM, cổ phiếu Cotec Land được tìm mua ráo riết sau khi có thông tin chia thưởng và phát hành tăng vốn. Tuần này, nhiều NĐT đang tìm mua một số mã như Tập đoàn Đại Dương sắp lên sàn với giá tham chiếu bị “rò rỉ” khoảng 30.000 đồng/CP, trong khi đang giao dịch trên thị trường với giá 24.900 - 25.000 đồng/CP. Ăn theo sóng ngành thép trên thị trường niêm yết, cổ phiếu thép Đà Nẵng - Ý (DNY) cũng được tìm mua. Kết quả kinh doanh khả quan năm 2009 cùng với kế hoạch năm 2010 khá cao (doanh thu 914 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 87 tỷ đồng trên vốn 150 tỷ đồng), cũng khiến cổ phiếu này thêm nóng. Tuy nhiên, lượng cổ phiếu DNY lưu hành trên thị trường khá ít nên không dễ để NĐT tìm mua. Một cổ phiếu gây sự chú ý khác là cổ phiếu Xây lắp Bà Rịa - Vũng Tàu, giá 36.000 đồng/CP, trong khi cách đây 1 tháng chỉ có giá 26.000 đồngCP.