Các nhà mạng đã xây dựng khoảng 14.000 trạm phát sóng 5G trên cả nước.
Thêm băng tần cho dịch vụ 5G chất lượng cao
Năm 2024, Bộ Thông tin và Truyền thông (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ) đã đấu giá, cấp phép 100 MHz băng tần 2.600 MHz cho Viettel và hai khối băng tần C-band (3.700-3.800 MHz và 3.800-3.900 MHz) cho VNPT và MobiFone. Hiện tại, các nhà mạng đã xây dựng khoảng 14.000 trạm phát sóng 5G, tập trung chủ yếu ở các đô thị lớn và khu công nghệ cao, nơi nhu cầu ứng dụng và kết nối dữ liệu ở mức cao.
Sau gần một năm triển khai 5G, theo báo cáo tháng 8/2025 của Ookla, tốc độ tải xuống trung bình di động của Việt Nam đạt 152,17 Mbps - gần gấp 3 lần so với 56,95 Mbps vào tháng 8/2024. Bước nhảy này đã đưa Việt Nam lên vị trí thứ 16 toàn cầu, tăng 26 bậc.
“Đây là kết quả của 3 quyết sách quan trọng về phát triển mạng 5G. Đó là việc cung cấp đủ tài nguyên tần số, cải thiện đáng kể hiệu suất băng thông rộng di động của Việt Nam; chi phí phổ tần hợp lý để nhà mạng đầu tư hạ tầng và chính sách khuyến khích triển khai nhanh 5G”, ông Lê Văn Tuấn, Cục trưởng Cục Tần số vô tuyến điện (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết.
Theo ông Tuấn, để đạt được mạng 5G tốc độ cao, phủ sóng rộng khắp, điều quan trọng là phải cung cấp cho các nhà khai thác quyền truy cập cả băng tần trung bình và băng tần thấp. Các nhà khai thác cần ít nhất 100 MHz phổ tần trung để cung cấp dịch vụ 5G chất lượng cao.
Ông Lars Werner, Giám đốc Giải pháp mạng của Ericsson tại Việt Nam và Myanmar đánh giá, việc quản lý băng tần đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Ericsson luôn phối hợp chặt với cơ quan quản lý để đảm bảo phân bổ hợp lý, tạo nền tảng cho một hệ sinh thái 5G phát triển bền vững.
“Việc cấp phép sử dụng băng tần 100 MHz ban đầu cho triển khai mạng 5G là rất tích cực, nhưng trong tương lai, để phổ cập tại các đô thị lớn, Việt Nam sẽ cần thêm băng tần. Chúng tôi đã bắt đầu thảo luận về vấn đề này vì việc triển khai cần thời gian”, ông chia sẻ.
Sớm quy hoạch băng tần mới
Các nhà mạng hàng đầu tại Mỹ, Ả Rập hay Hàn Quốc đều đang sở hữu trên 200 MHz băng thông 5G, điển hình như T-Mobile (Mỹ) sở hữu hơn 200 MHz băng tần ở dải mid-band (bao gồm cả C-band), tạo ra lợi thế vượt trội về tốc độ và độ phủ so với các đối thủ. SK Telecom (Hàn Quốc) là một trong những nhà mạng 5G tiên phong và tốt nhất thế giới, cũng nắm giữ các khối băng tần liền mạch lớn. Các nhà mạng tại châu Âu và Trung Đông đều sở hữu tối thiểu 100 MHz và mục tiêu là tiến tới 200 MHz băng thông để đảm bảo năng lực cạnh tranh.
Hiện các quốc gia như UAE, Kuwait, Qatar, Hàn Quốc… có tốc độ 5G đạt 400-600 Mbps. Họ đều được cấp băng thông tối thiểu 100 MHz và đang tiến tới 200 MHz để đảm bảo năng lực cạnh tranh quốc tế trong kỷ nguyên dữ liệu bùng nổ. Trong khi đó, tại Việt Nam, phần tài nguyên quý giá là 180 MHz băng tần C-band (dải 3.600-3.700 MHz và 3.900-3.980 MHz) vẫn chưa được đưa vào khai thác cho di động mặt đất.
Theo kế hoạch của Chính phủ, đến năm 2030, mạng 5G sẽ được phủ sóng 99% dân số. Nhu cầu truy cập Internet tốc độ cao mở đường cho các ứng dụng 5G trong sản xuất, logistics, y tế, giáo dục và quản trị đô thị thông minh ngày càng tăng cao. Việc sớm quy hoạch và thương mại hóa băng tần C-band là bước đi chiến lược để Việt Nam bứt phá với kinh tế số.
Ông Đoàn Quang Hoan, Phó chủ tịch Hội Vô tuyến điện tử Việt Nam cho biết, C-band trước đây được dành cho vệ tinh Vinasat, nhưng hạ tầng cáp quang mặt đất và cáp quang biển của Việt Nam hiện đã phủ rộng, đủ năng lực thay thế cho truyền dẫn vệ tinh. “Nhiều quốc gia đã ngừng dùng băng C-band cho vệ tinh và chuyển sang cho di động mặt đất. Việt Nam hoàn toàn có thể đi theo hướng này”, ông Hoan khuyến nghị.
Theo đại diện Viettel, cùng với đà tăng trưởng mạnh mẽ về thuê bao là nhu cầu ngày càng lớn của khách hàng, yêu cầu cho các dịch vụ mới như AR/VR hay live streaming với độ phân giải cao (2K, 4K), các mạng dùng riêng (Private Mobile Network) cho các khu công nghiệp, cảng biển... Để đáp ứng nhu cầu này, Viettel cần sớm được bổ sung phổ tần cho 5G, qua đó nhanh chóng xây dựng kế hoạch nâng cấp mạng lưới.
Ông Vĩnh Tuấn Bảo, Phó tổng giám đốc MobiFone cho rằng, việc đưa thêm băng C-band đang quy hoạch cho Vinasat để sử dụng cho các nhà mạng di động là điều cần thiết. Thị trường Việt Nam chỉ có khoảng 140 triệu thuê bao và việc tăng trưởng thuê bao này rất khó khăn khi nhu cầu đã bão hòa, nhưng nếu có mô hình ứng dụng tốt, sẽ phát triển được các thuê bao M2M và lúc đó sẽ cần tới 200 MHz.
Còn theo ông Nguyễn Nam Long, Phó tổng giám đốc VNPT, quy hoạch phổ tần số vô tuyến điện quốc gia cần tính đến phục vụ nhu cầu phát triển của dịch vụ di động, bởi khả năng đến năm 2028 hoặc 2030, các nhà mạng cần băng tần đến 200 MHz. Tuy nhiên, để đáp ứng các công nghệ 5G, 6G trong tương lai, ngoài việc quy hoạch các băng tần mới như C-band, cũng có thể tính đến chính sách cho phép các nhà mạng hợp tác trao đổi băng tần để sử dụng hiệu quả băng tần đã được cấp phép.
