Ngoài quy định mới xử phạt các ngân hàng để cây ATM hết tiền trong 24 giờ, mới đây, Thống đốc NHNN đã chỉ đạo Vietibank thành lập công ty tiếp quỹ, được kỳ vọng sẽ hạn chế tình trạng ATM “tạm dừng hoạt động” vào những ngày cao điểm.
16.000 cây ATM, thiếu và thừa
Theo số liệu thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), đến cuối năm 2014, cả nước có trên 79 triệu thẻ với gần 16.000 máy ATM. Tuy nhiên, với 80% giao dịch qua ATM là rút tiền mặt, nên vài năm trở lại đây, thời điểm cận kề Tết Nguyên đán, khi nhu cầu rút tiền mặt tăng vọt, có không ít than phiền về việc người dân phải đi hết cây ATM này đến cây khác mới rút được tiền.
Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, nhằm đáp ứng nhu cầu tiền mặt tăng cao vào dịp Tết Nguyên đán 2015, NHNN đã chủ động xây dựng các phương án cung ứng tiền mặt; đồng thời tổ chức điều chuyển tiền mặt tới các NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố để nâng cao dự trữ, sẵn sàng đáp ứng đủ nhu cầu tiền mặt của các tổ chức, cá nhân.
Cụ thể, Thống đốc NHNN đã có văn bản chỉ đạo giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, sở giao dịch có trách nhiệm đảm bảo cung ứng đủ tiền mặt cho các tổ chức tín dụng, Kho bạc Nhà nước trên địa bàn, qua đó, đáp ứng đủ nhu cầu tiền mặt cho các tổ chức, cá nhân; đồng thời, yêu cầu các TCTD có hệ thống máy ATM cần đặc biệt quan tâm tăng cường tiếp quỹ các máy ATM và tìm giải pháp đảm bảo hệ thống thông suốt, đáp ứng tốt nhất nhu cầu rút tiền mặt của khách hàng.
Tại Maritime Bank, ông Lê Anh Tuấn, Giám đốc ngân hàng điện tử cho biết: “Hệ thống công nghệ và quản lý của Maritime Bank cho phép Ngân hàng theo dõi liên tục được hệ thống ATM trên toàn quốc, dự báo các xu hướng tăng/giảm giao dịch trong tương lai và quản lý lượng quỹ tồn trên từng ATM tại từng thời điểm. Cùng với đó là cơ chế tiếp quỹ linh hoạt và đội ngũ tiếp quỹ trên khắp cả nước giúp cho việc tiếp quỹ để đáp ứng các nhu cầu phát sinh đột biến hoặc thông thường trên toàn bộ ATM của ngân hàng liên tục, đảm bảo và hiệu quả. Ngân hàng cũng có đội ngũ nhân sự kỹ thuật chuyên trách về ATM giúp việc xử lý sự cố ATM khi xảy ra tại bất cứ địa điểm triển khai ATM nào được kịp thời và nhanh chóng”.
Đặc biệt, theo Nghị định 96/2014/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, từ ngày 12/12/2014, hành vi không đảm bảo giao dịch tự động phải có tiền để đáp ứng nhu cầu rút tiền của khách hàng theo quy định bị phạt 10-15 triệu đồng nếu ngân hàng để máy ATM hết tiền quá 24 giờ.
Thực tế cho thấy, ở nước ngoài, người dân có thói quen sử dụng thẻ nên việc rút tiền từ ATM chỉ là một lượng tiền mặt rất nhỏ, nên với thói quen chi tiêu bằng tiền mặt ở Việt Nam, các máy ATM gánh trọng trách nặng nề. Đi cùng với đó là việc tiếp quỹ rất bất tiện vì lượng tiền mặt cần đáp ứng dồi dào.
Phát biểu tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ kinh doanh năm 2015 của VietinBank, ông Nguyễn Văn Bình, Thống đốc NHNN Việt Nam nhận định, dịch vụ tiếp quỹ ở Việt Nam rất bất cập. Mỗi ngân hàng đều có cây ATM riêng, dẫn đến tình trạng có góc phố nhỏ nhưng có nhiều cây cây ATM được đặt gần nhau.
“Việc không đáp ứng được nhu cầu rút tiền của người dân không phải là do thiếu cây ATM, mà thực tế là đang thừa”, Thống đốc NHNN nói và chia sẻ thêm, thử đứng ở chỗ có 5-6 máy ATM của các ngân hàng khác nhau vào lúc 6 giờ sáng, sẽ thấy hình ảnh hết ngân hàng này đến ngân hàng khác đến tiếp quỹ cho cây ATM của mình. Điều này vừa “góp phần” gây ra ách tắc giao thông vừa gây lãng phí cho xã hội.
Sẽ có công ty tiếp quỹ
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia ngân hàng cho biết, nhiều quốc gia trên thế giới đã thành lập những công ty tiếp quỹ ATM chịu sự quản lý của nhà nước và cũng có nơi là của tư nhân. Những công ty này hoạt động trên cơ sở ứng tiền trước cho các ngân hàng hoặc nhận tiền rồi đi tiếp quỹ tùy theo giao ước giữa hai bên. Các ngân hàng chỉ phải trả phí cho dịch vụ này, mà không phải lo lắng về việc chậm giờ tiếp quỹ và đặc biệt là vấn đề an toàn cho người và tiền…
Liên quan đến vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Văn Bình đã chỉ đạo VietinBank cần đứng ra lập công ty tiếp quỹ. “Công ty tiếp quỹ trước là phục vụ Ngân hàng, sau khi làm tốt thì sẽ nhân rộng mô hình tiếp quỹ cho cả hệ thống. Các ngân hàng đăng ký dịch vụ, VietinBank cung ứng dịch vụ để hệ thống cây ATM hoạt động hiệu quả nhất, tiết kiệm, khoa học nhất. Đây là hướng hệ thống ngân hàng sẽ đi và VietinBank dẫn đầu trong vấn đề này”, Thống đốc nói.
