Thuế thu nhập cá nhân chưa "sờ" tới nhà đầu tư vàng

Ông Lưu Quang Điền, Giám đốc Công ty cổ phần SJC Hà Nội, cho rằng, về nguyên tắc, bất cứ khoản đầu tư nào phát sinh lợi nhuận, cho thu nhập đều phải nộp thuế. Tại Việt Nam , đầu tư vàng đang là một xu thế. Mỗi năm có khoảng 80-90 tấn vàng nhập về nước, trong đó khoảng 60 tấn dành cho nhu cầu đầu tư nói chung. Trong số 60 tấn đó, các nhà đầu tư cá nhân tiêu thụ khoảng 30%. Với suất sinh lời bình quân trên dưới 20%, nếu thu được thuế với nhóm này, sẽ mang một khoản lợi không nhỏ cho ngân sách nhà nước.

Luật Thuế thu nhập cá nhân do Quốc hội mới ban hành đã phần nào đề cập tới việc đánh thuế đối với loại hình đầu tư này. Theo quy định, các loại thu nhập nằm trong diện chịu thuế gồm thu nhập từ kinh doanh (hàng hóa dịch vụ, cho thuê tài sản, hành nghề độc lập...); thu nhập từ tiền lương, tiền công, thù lao; thu nhập từ đầu tư vốn, thu nhập từ chuyển nhượng vốn (chuyển nhượng chứng khoán, phần vốn và các hình thức khác)...

Song một thành viên ban soạn thảo luật thừa nhận, hiện cũng chưa thể quy định cụ thể về việc đánh thuế đối với các cá nhân đầu tư vàng.

Theo ông Điền, nếu tính tới chuyện đánh thuế với các cá nhân đầu tư vàng vào lúc này khó khả thi, nhất là trong điều kiện thanh toán tiền mặt còn rất phổ biến.

Ông Trần Phương Bình, Tổng giám đốc Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á (Dong A Bank), cũng cho rằng, muốn đánh thuế nhà đầu tư vàng, cần phải quy định hạn mức giao dịch mà nhà đầu tư phải thông qua ngân hàng. Song song đó, cơ quan thuế cũng phải ban hành các quy định hạn chế việc lách luật, như chia nhỏ hóa đơn nhằm tránh việc phải nộp thuế.

Ở các nước khác, chuyện thu thuế từ kim loại quý này đã được thực hiện từ lâu do lợi điểm nhà đầu tư chỉ mua bán dựa trên tài khoản, thẻ tín dụng, ngân phiếu, chuyển khoản Internet...

Không có hóa đơn, chứng từ khi mua bán chính là khó khăn lớn nhất đối với cơ quan thuế trong việc đánh thuế nhà đầu tư vàng. Ông Huỳnh Trung Khánh, Cố vấn hội đồng vàng thế giới, Phó chủ tịch Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam , cho rằng, khác với nhà đầu tư chứng khoán và địa ốc, người mua vàng không cần bất kỳ giấy tờ nào chứng minh cũng như hóa đơn thanh toán.

Hơn nữa, nhà đầu tư vàng cá nhân có thể mua ngân tệ nhiều lần, và khi cảm thấy thỏa mãn về mức lợi nhuận, họ bán đi. Tương tự như khi mua, giữa tiệm vàng và người bán chỉ thỏa thuận miệng và nhận tiền, không có căn cứ nào để xác định chênh lệch giá mua - giá bán để đánh thuế.

Ông Huỳnh Anh Tuấn, đại diện công ty chứng khoán Ngân hàng Á Châu (ACBS), cũng cho rằng, khó khăn nhất trong việc đánh thuế đầu tư kim loại quý là việc xác định danh tính người sở hữu vàng. "Cơ bản là cơ quan quản lý không quản lý được hoạt động bán, mua riêng lẻ", ông nói.

Chủ một tiệm vàng tại Trung tâm vàng bạc đá quý Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank), đường Lê Thánh Tôn, quận 1, cho hay, từ xưa đến nay anh chỉ mua bán theo hình thức trao tay nên vẫn chưa thể hình dung việc mua bán khi áp thuế sẽ như thế nào. "Vàng lên giá, khách hàng ngày càng ít nên chỉ cần làm khó một chút là họ bỏ sang hàng khác rồi", anh này nói.

Ông Huỳnh Trung Khánh cho rằng, phải có một sàn giao dịch vàng tập trung cho nhà đầu tư mới có thể tính đến chuyện đánh thuế người đầu tư vàng. Bởi khi đó, giống như sàn chứng khoán, mọi hoạt động mua bán đều thông qua tài khoản. Sàn giao dịch sẽ là đơn vị quản lý giao dịch trực tiếp và khấu trừ tại nguồn cho cơ quan thuế. "Nếu từ nay đến thời điểm Luật thuế thu nhập cá nhân có hiệu lực (1/1/2009), sàn giao dịch vàng đại chúng cho nhà đầu tư thành hiện thực, ý tưởng đánh thuế đối với nhà đầu tư vàng cá nhân mới thành hiện thực", ông Khánh nói.