Việt Nam không thể đứng ngoài xu hướng công nghệ

Từ tháng 4/2023 trở lại đây, thanh khoản trên thị trường chứng khoán đã có sự gia tăng mạnh mẽ, có những phiên ghi nhận khối lượng khớp lệnh kỷ lục, cao hơn đáng kể so với đỉnh tháng 4/2022. Bà có nhận xét gì về diễn biến này, hệ thống giao dịch tại TCBS đáp ứng ra sao?

Bà Nguyễn Thị Hoạt, Phó tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Techcombank (TCBS).

Thị trường chứng khoán không chỉ gồm cổ phiếu, mà còn bao gồm các loại chứng khoán khác như trái phiếu. Cả hai thị trường này, từ tháng 4 trở lại đây, đều ghi nhận sự khởi sắc đáng kể.

Với thị trường cổ phiếu, chúng ta lại chứng kiến những phiên giao dịch giá trị tỷ đô. Ví dụ, ngày giao dịch đỉnh trong tháng 9/2023, giá trị giao dịch đã vượt đỉnh của tháng 4/2022 và đạt gần 80% đỉnh của năm 2021. Thị trường trái phiếu cũng ghi nhận sự “ấm lại” từ tháng 5/2023, đặc biệt trong tháng 8/2023.

Sự ra đời của hệ thống giao dịch tập trung cho trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ của HNX đã trở thành điểm nhấn giúp tăng thanh khoản thị trường. Khối lượng giao dịch qua TCBS đã về mức cuối năm 2020, gần đạt được mức đầu năm 2021. Đáng chú ý trong giai đoạn này là sự quay lại của các nhà đầu tư đã rời bỏ thị trường, chiếm 22% trong số nhà đầu tư giao dịch qua TCBS, cho thấy niềm tin của nhà đầu tư có dấu hiệu được phục hồi.

Khối lượng giao dịch bùng nổ như vậy chắc chắn sẽ là thử thách với hệ thống của bất kỳ công ty chứng khoán nào. Với TCBS, do định hướng là công ty công nghệ quản lý gia sản - wealthtech, nên chúng tôi luôn chú trọng đầu tư công nghệ.

Về tải hệ thống thì có thể thấy qua phiên giao dịch đỉnh ngày 18/8/2023, hệ thống chúng tôi hoàn toàn thông suốt và ổn định, đáp ứng được khối lượng giao dịch tăng đột biến theo số lần.

Gần đây, các thành viên thị trường quan tâm đến yêu cầu không được giao dịch bằng robot của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Bà có đánh giá gì về tác động của quyết định này đối với hoạt động của TCBS nói riêng và thị trường chứng khoán nói chung?

Tôi nghĩ, trước tiên, cần hiểu đúng về việc ứng dụng công nghệ cho chứng khoán. Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là công nghệ mới, trong chứng khoán là xu hướng tất yếu, để giúp chúng ta đi nhanh, bắt nhịp với tốc độ phát triển của thế giới. Ứng dụng này là đúng đắn, phù hợp, nếu đích hướng đến là lợi ích chính đáng cho khách hàng.

Ngược lại, những ứng dụng tiêu cực vì tư lợi bất chính, phục vụ lợi ích nhóm, gây đổ vỡ hệ thống… thì cần ngăn chặn.

Văn bản của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đề cập đến các giao dịch bằng robot, tần suất lớn. Vậy theo bà, chúng ta phân biệt tiêu chí này thế nào?

Như tôi đã đề cập ở trên, quyết định của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước là để ngăn chặn hành vi gian lận, ứng dụng tiêu cực, tác động lớn đến hệ thống và có thể gây đổ vỡ thị trường. Mặt khác, quyết định này lại hỗ trợ cho các ứng dụng, dịch vụ, sản phẩm mới hướng đến khách hàng, nhằm tăng thông tin, hiểu biết vì lợi ích chính đáng của khách hàng, hay giúp nhà đầu tư nhỏ lẻ quản trị rủi ro và tăng hiệu quả đầu tư. Đó sẽ là tiêu chí để phân biệt đối tượng hướng đến của văn bản.

Theo quan điểm và nghiên cứu của TCBS, có thể có những giải pháp nào vừa để đảm bảo an toàn hệ thống giao dịch vừa giúp cho các thành viên thị trường thuận tiện trong giao dịch? Kinh nghiệm từ các thị trường quốc tế là gì?

Thị trường chứng khoán thế giới và thị trường Việt Nam đều nói chung một ngôn ngữ, đó chính là công nghệ. Xu hướng chung của thế giới, nhất là thị trường các nước phát triển là dùng công nghệ cho quản lý gia sản như robo advisor, ứng dụng Genative AI như Chat GPT, phân bổ danh mục (portfolio allocation), copy trade, Blockchain để tăng an toàn hệ thống… Việt Nam không nằm ngoài xu hướng đó.

TCBS học hỏi kinh nghiệm và những bài học trên thế giới về quản lý gia sản, về công nghệ trong quản lý gia sản, từ đó, quay về ứng dụng tại Việt Nam để phục vụ khách hàng tốt hơn. Chính nhờ việc áp dụng rộng rãi công nghệ vào mọi lĩnh vực, từ tiện ích, dịch vụ/sản phẩm cung cấp cho khách hàng đến hoạt động vận hành và quản trị nội bộ, chúng tôi giảm được chi phí và có thể mang đến công cụ/thông tin miễn phí cho nhà đầu tư cũng như miễn phí toàn bộ giao dịch cổ phiếu cho nhà đầu tư. Các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nhỏ lẻ, chính là người được hưởng lợi nhất từ tất cả ứng dụng công nghệ.