Tuy nhiên, Tập đoàn nhôm Norsk Hydro ASA trong tháng này đang chuẩn bị đóng cửa một nhà máy lớn ở Slovakia và đây không phải là trường hợp duy nhất. Sản lượng nhôm của châu Âu đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ những năm 1970 và những người trong ngành cho biết, cuộc khủng hoảng năng lượng leo thang hiện đang đe dọa tạo ra sự kiện tuyệt chủng trên nhiều vùng sản xuất nhôm lớn của khu vực.
Nhôm là kim loại được sử dụng trong nhiều loại sản phẩm, từ khung ô tô, lon nước ngọt đến tên lửa đạn đạo - được sản xuất bằng cách đốt nóng các nguyên liệu thô cho đến khi chúng tan chảy ra, sau đó cho dòng điện chạy qua lò khiến nó tiêu tốn điện năng lớn. Một tấn nhôm cần khoảng 15 MWh điện năng, đủ để cung cấp điện cho 5 ngôi nhà ở Đức trong một năm.
 |
Lượng điện cần thiết để sản xuất 1 tấn kim loại |
Một số lò luyện nhôm được bảo vệ bởi trợ cấp của chính phủ, các hợp đồng điện dài hạn hoặc tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo của riêng họ, nhưng số còn lại phải đối mặt với một tương lai không chắc chắn.
Khi sản xuất giảm, hàng trăm nhà sản xuất châu Âu biến kim loại thành các bộ phận cho ô tô Đức hoặc máy bay Pháp ngày càng phụ thuộc vào hàng nhập khẩu có thể đắt hơn. Một số người mua cũng đang cố gắng tránh kim loại từ Nga, vốn thường là nhà cung cấp lớn cho châu Âu.
Mark Hansen, giám đốc điều hành của công ty kinh doanh kim loại Concord Resources Ltd. cho biết: “Lịch sử đã chứng minh, một khi các nhà máy luyện nhôm biến mất, chúng sẽ không quay trở lại. Đây là một kim loại cơ bản quan trọng trong sản xuất máy bay, vũ khí, phương tiện vận tải và máy móc”.
Ngành công nghiệp nhôm đang cần sự hỗ trợ khẩn cấp của chính phủ để tồn tại. Tuy nhiên, bất kỳ biện pháp nào như áp đặt mức trần giá để giữ cho các nhà máy hoạt động có thể khó được thực thi trong khi người tiêu dùng phải đối mặt với hóa đơn tiền điện tăng cao và mối đe dọa của việc phân bổ năng lượng và mất điện vẫn hiện hữu.
Những thách thức của ngành nhôm đang đưa ra một tình huống nổi bật về những gì đang diễn ra trong các ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng của châu Âu. Trên khắp châu lục, các nhà sản xuất phân bón, nhà máy xi măng, nhà máy thép và nhà máy luyện kẽm cũng đang ngừng hoạt động thay vì trả giá đắt cho khí đốt và điện.
Trong khi đó, điều này có thể không đơn giản là trường hợp đóng cửa trong mùa Đông. Giá điện trong năm 2024 và 2025 cũng tăng vọt, đe dọa khả năng tồn tại lâu dài của nhiều ngành công nghiệp.
Theo Giám đốc điều hành của Tập đoàn nhôm Norsk Hydro ASA, Milan Vesely, hóa đơn điện hàng năm cho nhà máy luyện nhôm Slovalco sẽ vào khoảng 2 tỷ euro dựa trên giá thị trường gần đây. Nhà máy luyện nhôm Slovalco đã quyết định ngưng hoạt động do sự kết hợp của giá năng lượng tăng cao và giảm khí thải bù đắp cho các lò luyện kim ở những nơi khác trong EU.
Việc khởi động lại nhà máy có thể mất tới một năm và sẽ chỉ có thể thực hiện được nhờ sự kết hợp của nguồn điện rẻ hơn, giá nhôm tăng mạnh và hỗ trợ thêm của chính phủ.
Paul Voss, Tổng giám đốc của European Aluminium, đại diện cho các nhà sản xuất và chế biến lớn nhất khu vực cho biết: “Đây là một cuộc khủng hoảng tồn tại thực sự. Chúng tôi thực sự cần phải sắp xếp một cái gì đó khá nhanh chóng, nếu không sẽ không còn gì để sửa chữa”.
Kết hợp với thuế nhập khẩu mà các nhà sản xuất đang gặp khó khăn của châu Âu phải đối mặt, chi phí năng lượng ngày càng tăng có thể khiến các nhà sản xuất phải đối mặt với mức phí ngày càng lớn so với giá quốc tế hiện hành để đảm bảo nguồn cung và là đòn giáng mạnh vào vị thế cạnh tranh của châu Âu đối với ngành công nghiệp trên toàn cầu.
Các nhà sản xuất kim loại khác như kẽm và đồng cũng đang bị tổn hại nặng nề, nhưng lượng điện năng khổng lồ cần thiết để tạo ra nhôm đã khiến ngành này đặc biệt không có lãi.
Uday Patel, Giám đốc nghiên cứu cấp cao tại Wood Mackenzie cho biết: “Bất cứ khi nào chúng ta gặp phải suy thoái về tăng trưởng kinh tế và lợi nhuận của các nhà máy luyện bị áp lực, chúng ta sẽ thấy các nhà máy luyện kim ở châu Âu ngừng hoạt động một phần công suất đáng kể. Khi mọi thứ được cải thiện, có một số lò luyện không bao giờ hoạt động trở lại”.
Wood Mackenzie ước tính rằng châu Âu đã mất khoảng 1 triệu tấn năng lực sản xuất nhôm hàng năm, trong khi ông Patel hy vọng khoảng 25% trong số đó có thể bị cắt giảm vĩnh viễn. Theo ước tính của Wood Mackenzie, 500.000 tấn khác “rất dễ bị tổn thương”.
Trong khi đó, việc cắt giảm sản lượng ít tác động đến giá nhôm, vốn đã giảm hơn 40% kể từ mức đỉnh vào tháng 3 khi các nhà giao dịch chuẩn bị cho sự sụt giảm nhu cầu toàn cầu có thể còn nghiêm trọng hơn.
Nhưng trong khi tổn thất sản xuất của châu Âu chiếm khoảng 1,5% nguồn cung toàn cầu, chúng sẽ khiến người tiêu dùng ở châu Âu ngày càng phụ thuộc vào nhập khẩu đắt hơn và mang lại lượng khí thải carbon cao hơn.
Hiện tại, các nhà sản xuất châu Âu đang phải trả phí giao hàng khổng lồ để vận chuyển nhôm đến các cảng địa phương và việc tăng nhập khẩu thêm nữa có thể khiến họ ở vị trí ngày càng khó cạnh tranh so với các công ty cùng ngành ở châu Á và Mỹ.
Cuộc khủng hoảng năng lượng cũng đang lan nhanh xuống chuỗi cung ứng tới các công ty mua nhôm từ các nhà máy luyện và biến nó thành các sản phẩm chuyên dụng được sử dụng trong mọi thứ, từ ô tô đến bao bì thực phẩm.
Nhiều người đang tìm cách chuyển chi phí năng lượng tăng cao thông qua các khoản phụ phí theo hợp đồng có thể làm tăng thêm chi phí cho các nhà sản xuất trong nhiều năm tới.
Michel Van Hoey, đối tác cấp cao tại McKinsey cho biết: “Các biện pháp cắt giảm của nhà máy luyện chỉ là phần nổi của tảng băng, bởi vì cũng có những công ty đang mua kim loại và biến nó thành các sản phẩm để sử dụng trong các lĩnh vực như lon nước giải khát và ô tô. Các công ty này thường thấy hóa đơn năng lượng của họ tăng gấp mười lần và sẽ không thể chuyển hoàn toàn các chi phí đó nếu không có sự phá hủy nhu cầu ở mức độ nào đó hoặc thay thế nhập khẩu”.
