Tiếp tục Kỳ họp thứ 6, sáng 28/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản. Nhiều đại biểu Quốc hội nêu ý kiến thảo luận về siết quy định xử lý hành vi bỏ cọc khi đấu giá tài sản.
Thống nhất với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung dự thảo Luật, song đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng, việc sửa đổi quy định về tiền đặt trước (sau khi trúng đấu giá chuyển thành tiền đặt cọc) và xử lý tiền đặt trước trong đấu giá tài sản là rất cần thiết; tránh việc lợi dụng tham gia đấu giá không vì mục đích đấu giá, mà để thông đồng, thỏa thuận với nhau để trả giá thấp, làm thất thu ngân sách Nhà nước, dẫn tới tiêu cực.
Theo vị đại biểu, từng có một số vụ việc bỏ cọc đấu giá, làm “lũng đoạn thị trường, lu mờ hình ảnh của cuộc đấu giá", gây dư luận không tốt thời gian qua. Điển hình như vụ Tân Hoàng Minh bỏ cọc đấu giá đất ở khu đô thị mới Thủ Thiêm, các cuộc đấu giá biển số xe ô tô hay 3 mỏ cát ở Hà Nội.
Để chấm dứt tình trạng người trúng đấu giá bỏ cọc, ông Hòa cho rằng cần có các biện pháp như nâng mức đặt cọc cao hơn so với quy định hiện hành, áp dụng chế tài xử phạt vi phạm hành chính, không cho tham gia đấu giá lần tiếp theo.
"Có như thế mới giữ được kỷ cương trong hoạt động đấu giá tài sản, không chấp nhận đối tượng nào có tiền muốn làm thế nào thì làm, gây xáo trộn thị trường", ông Hòa nói, đồng thời đề nghị công nhận kết quả đối với người trả giá cao thứ hai, không cần tổ chức đấu giá lại, tránh tốn kém.
Cùng tham gia thảo luận, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (đoàn Long An) đề cập tới một số tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá với mục đích phô trương thanh thế hoặc thao túng thị trường để hình thành mặt bằng giá mới.
 |
Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (đoàn Long An) |
Đặc biệt, theo bà Dung, thời gian qua, nhiều cuộc đấu giá có biểu hiện bất thường, trả giá quá cao so với mặt bằng chung, nhất là tài sản công (quyền sử dụng đất, quyền khai thác mỏ), có vụ việc người đấu giá giá trả cao hơn giá khởi điểm tới 204 lần.
"Từ giá khởi điểm 24 tỷ đồng nhưng giá trúng đấu giá lên tới 1.684 tỷ đồng", nữ đại biểu dẫn chứng và cho rằng luật chưa quy định đấu giá viên hoặc người có tài sản đấu giá được quyền dừng hoặc yêu cầu dừng cuộc đấu giá để xử lý các trường hợp tương tự.
Nêu giải pháp, đại biểu đề xuất, sau thời gian nhất định mà người trúng đấu giá không hoàn thành nghĩa vụ tài chính và không chứng minh được lý do bất khả kháng thì ngoài việc mất tiền đặt trước còn bị phạt thêm một số tiền. Tất nhiên, việc phạt này phải dựa trên cơ sở bổ sung các quy chế, chế tài có liên quan.
Trái với quan điểm của đại biểu Phạm Văn Hoà, bà Dung cho rằng quy định mức tiền đặt trước từ 5 - 20% như hiện hành là phù hợp. Nếu nâng lên quá cao sẽ ảnh hưởng đến quyền tự do giao dịch, giảm tính cạnh tranh, ít người tham gia đấu giá tài sản.
Đại biểu Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) khẳng định cần có các quy định để hướng tới hạn chế tình trạng bỏ cọc đấu giá. Theo ông Thanh, luật hiện hành quy định mức tiền đặt trước từ 5 - 20% giá khởi điểm, trong khi đó nhiều trường hợp giá khởi điểm thấp nên người trúng đấu giá không phải cân nhắc quá nhiều khi bỏ cọc.
Để hạn chế câu chuyện người trúng đấu giá bỏ cọc, nhất là yếu tố lợi ích nhóm, thao túng đấu giá, vị đại biểu tỉnh Cà Mau cho rằng cần tách biệt giữa tiền đặt trước và tiền đặt cọc.
 |
Đại biểu Nguyễn Duy Thanh, đoàn Cà Mau |
Trong đó, tiền đặt cọc có thể là 20 - 30% giá trúng đấu giá, phải nộp ngay sau khi có kết quả trúng đấu giá. Nếu người trúng đấu giá không nộp thì kết quả bị hủy, cuộc đấu giá tiếp tục được diễn ra.
"Giả sử tiền đặt cọc phải nộp ngay lên tới hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng thay vì chỉ vài trăm triệu hoặc vài tỷ đồng, người trúng đấu giá chắc chắn sẽ rất thận trọng khi bỏ giá", ông Thanh góp ý.
Vị đại biểu cũng nhấn mạnh, có thể tham khảo kinh nghiệm quốc tế, bổ sung quy định cụ thể theo hướng xử lý hình sự đối với hành vi bỏ cọc đấu giá và có dấu hiệu thao túng, gây rối trật tự, ảnh hưởng xấu đến an ninh kinh tế.
"Bộ luật Hình sự cần bổ sung các hành vi tương ứng trong hoạt động đấu giá tài sản cho phù hợp, tránh tình trạng thổi giá, phá giá, gây hệ lụy lớn như thời gian vừa qua", ông Thanh nói.
Phát biểu tranh luận về chế tài, hình thức xử lý đối với người trúng đấu giá từ bỏ quyền mua tài sản, đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Giang) cho rằng, đây là quan hệ dân sự, trong mọi trường hợp, phải tôn trọng, bảo vệ quyền được từ bỏ tài sản trúng đấu giá của người trúng đấu giá.
 |
Đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Giang) |
"Chỉ nên điều chỉnh bằng các quan hệ khác, trong trường hợp này, cần điều chỉnh về tiền đặt trước", ông Phạm Văn Thịnh nói.
Theo ông Thịnh, khi đấu giá theo hình thức trả giá lên nhiều vòng liên tục, khi nào giá bắt đầu đến mức gấp 2 lần giá khởi điểm ban đầu thì cho phép điều chỉnh giá đặt trước. Quy định như vậy sẽ phù hợp hơn với điều kiện thực tế.
Đại biểu cũng lưu ý, quy định về tiền đặt trước này chỉ nên đặt ra đối với tài sản Nhà nước mang ra đấu giá, không nên điều chỉnh đối với các tài sản khác.
Cũng góp ý về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Bình Định) đề nghị cho phép người trúng đấu giá được phép hủy kết quả đấu giá trong trường hợp đặc biệt.
Ngoài ra, ông Cảnh cho rằng, có thể điều chỉnh mức đấu giá trong quá trình đấu giá.
 |
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Bình Định) |
Đối với việc cho phép người thứ hai trúng đấu giá mà không cần tổ chức đấu giá lại, trong trường hợp người trúng đấu giá thứ nhất bỏ cọc, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đồng ý nội dung này với điều kiện người thứ nhất và người thứ hai chênh lệch chỉ một mức giá; hoặc khoản chênh lệch đó thấp hơn khoản chi phí phải bỏ ra để thực hiện đấu giá. Như vậy, việc đấu giá mới có hiệu quả và không gây thất thoát tài sản của Nhà nước.
