Trong một hội thảo gần đây, lãnh đạo NAPAS cho biết, Công ty kiên định mục tiêu xây dựng hạ tầng thanh toán quốc gia hiện đại, an toàn, hiệu quả và hội nhập. Đơn vị sẽ tăng tốc đầu tư công nghệ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong phát hiện rủi ro, mở rộng dịch vụ QR xuyên biên giới, hợp tác với tổ chức quốc tế nhằm tối ưu chi phí. Tuy nhiên, đầu tư công nghệ luôn đòi hỏi sự cân bằng giữa tốc độ, chi phí và an toàn. Vậy yếu tố nào đang được NAPAS ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển hạ tầng hiện nay?
Trong chiến lược hoạt động và phát triển của NAPAS từ khi thành lập đến nay, nhiệm vụ quan trọng nhất luôn là đảm bảo hệ thống vận hành ổn định, an toàn và thông suốt. Với vai trò trung gian kết nối giữa các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán và các hệ thống thanh toán quốc tế, NAPAS xác định chỉ một sự cố nhỏ cũng có thể ảnh hưởng tới toàn bộ hệ thống và chất lượng dịch vụ cung cấp. Vì vậy, giữa “tốc độ - chi phí - an toàn”, NAPAS luôn đặt an toàn bảo mật và khả năng vận hành liên tục lên hàng đầu.
Để đạt được mục tiêu, NAPAS tuân thủ chặt chẽ quy định của Ngân hàng Nhà nước về an toàn hệ thống thanh toán quan trọng quốc gia, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế (ISO 20022, PCI DSS…), bảo đảm an toàn thông tin, khả năng tích hợp và mở rộng.
Bên cạnh đó, NAPAS xây dựng hệ thống có khả năng mở rộng linh hoạt (scalability), hiệu năng cao (high performance) nhằm đáp ứng nhu cầu tăng trưởng dịch vụ và số lượng giao dịch; ứng dụng AI trong giám sát, phát hiện gian lận, rủi ro giao dịch theo thời gian thực, bổ sung thêm “lá chắn” cho hệ sinh thái thanh toán.
Sau khi bảo đảm an toàn bảo mật và vận hành liên tục, NAPAS tiếp tục tối ưu chi phí để đạt cân bằng giữa “an toàn - đổi mới - vận hành liên tục - sáng tạo”, đồng thời giúp người dùng tiếp cận dịch vụ thanh toán với mức phí hợp lý. Đây cũng là sứ mệnh và mục tiêu xuyên suốt trong hành trình xây dựng hạ tầng thanh toán quốc gia hiện đại, an toàn và hội nhập quốc tế.
 |
Hạ tầng thanh toán quốc gia: An toàn - Mở rộng - Kết nối khu vực |
Ông đánh giá thế nào về những cải thiện mà AI và dữ liệu lớn (Big Data) mang lại cho hệ thống thanh toán của NAPAS?
Việc ứng dụng AI và Big Data đã giúp NAPAS nâng cao hiệu quả vận hành và an toàn hệ thống. Hai nền tảng này cho phép xử lý hàng trăm triệu giao dịch mỗi ngày với tốc độ gần như tức thời, đồng thời tối ưu chi phí và tăng khả năng mở rộng linh hoạt. Các công nghệ này cũng hỗ trợ mạnh mẽ cho hoạt động phân tích dữ liệu, xử lý cuối ngày (đối soát, quyết toán…) nhanh chóng và an toàn.
Ngoài ra, NAPAS đang sử dụng AI và học máy (Machine Learning) để cung cấp công cụ cảnh báo các giao dịch nghi ngờ gian lận, giả mạo dựa trên dữ liệu từ hệ thống SIMO của Ngân hàng Nhà nước và dữ liệu từ Bộ Công an, qua đó hỗ trợ ngân hàng và cơ quan chức năng ngăn chặn rủi ro kịp thời.
Hệ sinh thái thanh toán số đang phát triển rất sôi động. NAPAS định vị vai trò của mình ra sao để kết nối ngân hàng, Fintech và ví điện tử thành một mạng lưới thống nhất, hiệu quả?
Khi hạ tầng mở, niềm tin số và kết nối khu vực được thúc đẩy đồng bộ, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm thanh toán của Đông Nam Á.
NAPAS là đơn vị cung cấp hạ tầng thanh toán bán lẻ quốc gia, đóng vai trò “xương sống” kết nối ngân hàng, Fintech và nhà cung cấp ví điện tử, bảo đảm các bên có thể giao tiếp và trao đổi giá trị một cách thông suốt, an toàn và hiệu quả.
Xuất phát từ cung cấp dịch vụ chuyển mạch các giao dịch ATM/POS, trong thời gian ngắn, NAPAS đã kết nối 100% ngân hàng trên thị trường, bảo đảm xử lý thông suốt các giao dịch thẻ nội địa. Công ty liên tục mở rộng hệ sinh thái bằng cách đa dạng hóa phương tiện giao dịch trên cùng một hạ tầng: thẻ nội địa, tài khoản ngân hàng, ví điện tử, mã QR, thẻ quốc tế… Đồng thời, mạng lưới thành viên được mở rộng nhanh chóng, bao gồm tổ chức tài chính, trung gian thanh toán và đơn vị cung cấp dịch vụ công. Song song, NAPAS nghiên cứu và phát triển sản phẩm, dịch vụ cho nhà cung cấp dịch vụ và đơn vị chấp nhận thanh toán, tạo giá trị cộng thêm cho toàn hệ sinh thái.
Không chỉ kết nối trong nước, NAPAS đang mở rộng kết nối với các hệ thống thanh toán khu vực và quốc tế, tạo cơ hội cho người dùng và doanh nghiệp giao dịch xuyên biên giới an toàn, liền mạch. Qua đó, NAPAS đang hình thành “mạng lưới thanh toán tập trung, rộng khắp” từ nội địa đến quốc tế, giảm phân mảnh hệ thống, tối ưu nguồn lực và hỗ trợ sự phát triển của nền kinh tế.
Trong thời gian tới, NAPAS tiếp tục đón đầu xu hướng công nghệ mới như blockchain, tiền mã hóa… để đánh giá và thử nghiệm ứng dụng phù hợp trong hệ sinh thái thanh toán. Công ty cũng nghiên cứu các phương thức thanh toán dựa trên sinh trắc học (khuôn mặt, mao mạch lòng bàn tay…) nhằm nâng cao trải nghiệm người dùng.
Đâu là yếu tố then chốt để Việt Nam không chỉ hiện đại hóa hạ tầng thanh toán mà còn vươn lên trở thành trung tâm thanh toán khu vực?
Theo tôi, để đạt mục tiêu này, Việt Nam cần tập trung vào ba trụ cột: hạ tầng mở - niềm tin số - kết nối khu vực.
Thứ nhất, hạ tầng thanh toán mở và đồng bộ là nền tảng quan trọng. Việt Nam cần chuẩn hóa tiêu chuẩn cho hạ tầng mở (Open API), xây dựng hệ thống thanh toán liên thông giữa ngân hàng, ví điện tử, Fintech và các nhà cung cấp dịch vụ khác, bảo đảm giao dịch nhanh, an toàn, chi phí hợp lý.
Thứ hai là niềm tin số - yếu tố cốt lõi của kinh tế số, thể hiện qua an toàn bảo mật, quyền riêng tư, tính tin cậy và minh bạch. Khi niềm tin số được củng cố, doanh nghiệp và đối tác quốc tế sẽ an tâm tham gia hệ sinh thái thanh toán Việt Nam.
Thứ ba, Việt Nam cần tăng cường kết nối thanh toán khu vực, chủ động tham gia các sáng kiến thanh toán xuyên biên giới như kết nối qua thẻ, mã QR hay chuyển tiền thời gian thực, qua đó trở thành điểm trung chuyển thanh toán số của khu vực.
Nếu ba trụ cột then chốt này được thúc đẩy đồng bộ, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm thanh toán năng động và đáng tin cậy của Đông Nam Á trong tương lai gần.
