Tách bạch là điều bắt buộc
UBCK đã ra công văn số 611/UBCK-QLKD yêu cầu tất cả các công ty chứng khoán quản lý tách biệt tiền giao dịch chứng khoán của Nhà đầu tư trước 1/10/2008.
Theo đó tiền của nhà đầu tư (NĐT) phải được gửi tại một tài khoản của một ngân hàng tách biệt với công ty chứng khoán. Các lệnh giao dịch thành công của NĐT sẽ tương ứng với việc rút tiền đi hay chuyển tiền về tài khoản tiền gửi theo hạn định (Thường khi mua thì phong toả tiền ngay, còn khi bán thì thời điểm T+3 tiền về).
Theo cách quản lý cũ, tiền của NĐT sẽ do công ty chứng khoán quản lý, nằm chung luôn trong tài khoản kinh doanh chứng khoán của NĐT. Công ty chứng khoán gửi tất cả tiền của NĐT vào một tài khoản chung của công ty chứng khoán tại một ngân hàng. NĐT muốn nộp tiền có thể đến công ty chứng khoán nộp tiền hoặc thông qua ngân hàng gửi tiền vào tài khoản chung đó với giải trình là gửi tiền vào tài khoản của riêng mình.
Theo cách quản lý mới, NĐT sẽ mở một tài khoản tiền gửi tại ngân hàng, sau đó cung cấp số tài khoản này cho công ty chứng khoán. Công ty chứng khoán sẽ có phần mềm và cơ sở hạ tầng kết nối với ngân hàng, từ đó khi NĐT có giao dịch mua bán chứng khoán thì công ty chứng khoán sẽ tương ứng chuyển lệnh sang ngân hàng phong toả hay thêm tiền vào tài khoản của NĐT.
Vì tiền của NĐT để tại tài khoản tiền gửi của ngân hàng, nên NĐT có thể quản lý tiền của mình giống như với bất cứ tài khoản tiền bình thường. Nghĩa là họ có thể rút ra, gửi vào, hưởng lãi suất, sử dụng các công cụ giao dịch từ xa do ngân hàng cung cấp, tại tất cả các chi nhánh của ngân hàng. Họ muốn nộp tiền hay rút tiền cũng không cần đến công ty chứng khoán nữa mà có thể đến bất cứ chi nhánh nào để nộp tiền.
Ý nghĩa quan trọng nhất của việc tách bạch quản lý tiền đó là đảm bảo sự minh bạch và bảo vệ lợi ích của NĐT. Theo cách quản lý cũ, khi ngân hàng chỉ biết tổng số tiền của công ty chứng khoán, trong khi từng tài khoản riêng lẻ của NĐT chỉ có công ty chứng khoán biết. Nếu có sự câu kết trong công ty chứng khoán, giữa bộ phận giao dịch và kế toán, họ có thể mượn tiền của NĐT mà trên sổ sách số dư tiền của NĐT không thay đổi.
Nếu tách bạch, khi đó tiền nằm ở ngân hàng, công ty chứng khoán không thể can thiệp để sử dụng tiền của NĐT, vì mọi giao dịch rút hay sử dụng đều được Ngân hàng ghi lại và quản lý. NĐT bất cứ lúc nào có thể phát hiện được việc sử dụng tiền sai trái của công ty chứng khoán nếu có.
Các công ty chứng khoán không có nghiệp vụ ngân hàng lại phải quản lý một lượng tiền lớn sẽ tiềm ẩn những rủi ro lớn. Trên thực tế, việc tập trung quản lý tiền ở các công ty chứng khoán thời gian qua đã gây ra khá nhiều rắc rối. Vào những giai đoạn thị trường “nóng”, có những hôm NĐT phải chen chân xếp hàng chờ được nộp hay rút tiền.
Giờ "G" sắp tới
Tất cả các thị trường chứng khoán tiên tiến trên thế giới đều có sự quản lý tách bạch tiền của NĐT chứng khoán. Tách bạch là điều phải làm, dù sớm hay muộn, để minh bạch hoá thị trường, tạo nền tảng vững chắc cho một thị trường tài chính lành mạnh.
Xét về mặt kỹ thuật, việc kết nối nếu theo tuần tự cũng không phải là việc khó làm. Hiện tại các ngân hàng thấy được những lợi ích của việc nếu có thể được quản lý tiền gửi của công ty chứng khoán (công ty nhỏ cũng vài chục tỷ, công ty lớn tới hàng nghìn tỷ VND). Họ cũng tích cực ký kết hợp tác với các công ty chứng khoán.
Theo một công ty chứng khoán ra đời khá lâu, cái khó hiện tại là con người và chi phí trong thời điểm thị trường hiện tại. Hiện tại không phải công ty chứng khoán nào cũng có đội ngũ IT đủ mạnh để chuyển đổi viết lại phần mềm. Khi thị trường giảm sâu thì các công ty chứng khoán nhiều khi mất động lực để đầu tư đổi mới.
Chỉ còn hai tháng nữa là đến thời điểm 1/10/2008, các công ty chứng khoán đang chạy đua để kịp tiến độ. Hơn lúc nào hết, UBCK vì lợi ích lâu dài của thị trường cần giúp đỡ cũng như thúc đẩy các công ty chứng khoán triển khai kịp tiến độ việc tách biệt quản lý tiền.
Theo VNN
