Trao đổi với Đầu tư Chứng khoán, ông Nguyễn Phúc Nguyên, Phó trưởng phòng Quản lý Danh mục tại CTCP Quản lý quỹ đầu tư Lighthouse (Lighthouse Capital) cho biết, trên cơ sở đánh giá mặt bằng lãi suất tiết kiệm trong năm 2026 vẫn duy trì ở mức thấp, Quỹ đặt mục tiêu lợi suất cho LHBF trong năm tới tương đương hiện tại là khoảng 8%/năm.
LHBF đánh giá như thế nào về bức tranh thị trường trái phiếu năm 2025 và tác động đến hiệu quả đầu tư của Quỹ?
Từ góc nhìn của Lighthouse Capital, chúng tôi đánh giá thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) năm 2025 đã có sự cải thiện rõ rệt về cả lượng và chất sau hai năm tái cấu trúc đầy mạnh mẽ.
Về lượng, tổng giá trị phát hành 10 tháng đầu năm 2025 đạt gần 482 nghìn tỷ đồng, lần lượt tăng 37% và 130% so với cùng kỳ 2024 và 2023. Con số này cho thấy niềm tin của cả doanh nghiệp và nhà đầu tư đã dần quay trở lại kênh huy động vốn này, sau khi các vấn đề trước đây đã được khoanh vùng và xử lý, cùng các quy định pháp lý mới góp phần giúp tăng cường tính minh bạch cho thị trường.
Điều nổi bật chính là sự cải thiện về chất, khi thị trường đang đi theo hướng minh bạch và an toàn hơn. Về cơ cấu, tỷ trọng TPDN phát hành ra công chúng trong 10 tháng năm 2025 cải rõ rệt lên mức hơn 10% so với mức bình quân chỉ 5% trước đây. Đáng lưu ý, lượng trái phiếu được xếp hạng tín nhiệm đạt gần 290 nghìn tỷ đồng, tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Dư nợ trái phiếu của doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm đạt gần 461 nghìn tỷ đồng, chiếm hơn 33% tổng dư nợ TPDN toàn thị trường. Chuyển biến đáng kể này nhằm tuân thủ các quy định mới khi phát hành trái phiếu.
Về cơ cấu, nhóm Ngân hàng vẫn đang dẫn dắt, chiếm gần 70% tổng giá trị phát hành, đây là nhóm tổ chức phát hành có uy tín cao và tương đối an toàn, theo sau là nhóm Bất động sản cũng đang cho thấy dấu hiệu phục hồi.
 |
Ông Nguyễn Phúc Nguyên, Phó trưởng phòng Quản lý Danh mục tại CTCP Quản lý quỹ đầu tư Lighthouse (Lighthouse Capital) |
Song song với sự cải thiện trong việc phát hành, các vấn đề tồn đọng của giai đoạn trước cũng dần được tháo gỡ và xử lý. Tỷ lệ trái phiếu chậm trả đã giảm mạnh từ mức đỉnh 13% năm 2023 về mức 1,2% trong 10 tháng đầu năm 2025, cho thấy rủi ro chậm trả đã được khoanh vùng và không còn mang tính hệ thống như trước. Áp lực mua lại cũng hạ nhiệt đáng kể, cho thấy các doanh nghiệp đã chủ động hơn trong việc tái cơ cấu nợ và thanh khoản cũng đã ổn định hơn rất nhiều.
Có thể thấy, sau giai đoạn khó khăn, thị trường trường TPDN Việt Nam đã dần lấy lại đà ổn định và phát triển theo hướng có chiều sâu theo đúng bản chất là kênh huy động vốn trung, dài hạn để phát triển bền vững.
Sự gia tăng mạnh mẽ của các đợt trái phiếu chào bán ra công chúng như thời gian qua là một tín hiệu rất tốt. Các quỹ mở như LHBF tập trung đầu tư vào các tài sản có tính minh bạch và thanh khoản cao, chủ yếu là trái phiếu niêm yết, hoặc trái phiếu riêng lẻ đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe theo quy định. Do đó, việc có nhiều "hàng hóa" chất lượng cao giúp Quỹ có nhiều cơ hội hơn để đầu tư và đa dạng hóa danh mục một cách an toàn.
Tuy nhiên, cũng tồn tại thách thức lớn. Như đã đề cập, phần lớn các trái phiếu phát hành thuộc nhóm Ngân hàng và Tài chính - đây là nhóm tương đối an toàn với thông tin minh bạch và có xếp hạng tín nhiệm đầy đủ, nhưng đi kèm đó với mức lợi suất (coupon) không cao, đặc biệt trong bối cảnh mặt bằng lãi suất chung duy trì ở mức thấp như hiện tại.
Theo quan sát của chúng tôi, lãi suất trái phiếu bình quân của các ngân hàng phát hành trong năm 2025 dao động quanh mức 5,5% - 7%/năm - mức lợi suất này rõ ràng thấp hơn nhiều so với giai đoạn thị trường rủi ro khoảng 2-3 năm trước. Việc các trái phiếu lợi suất cao ở giai đoạn trước đáo hạn và tái đầu tư trong bối cảnh lãi suất thấp hơn cũng ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả hoạt động các quỹ trái phiếu trong năm 2025, trong đó có Quỹ LHBF.
Trong bối cảnh thị trường TPDN có nhiều biến động về lãi suất và dòng tiền, LHBF có điều chỉnh đáng kể nào về danh mục đầu tư trong năm 2025?
Hầu hết lãi suất trái phiếu của LHBF là thả nổi, tham chiếu theo lãi suất tiền gửi ngân hàng nên khi lãi suất có xu hướng tăng thì danh mục của LHBF cũng sẽ tăng tương ứng, tuy nhiên có thể có độ trễ tùy vào các kỳ xác định lãi suất của trái phiếu. Có thể nói rủi ro về biến động lãi suất đối với danh mục của LHBF là không đáng kể.
Chúng tôi đánh giá năm 2026 sẽ là một năm sôi động của thị trường trái phiếu, với việc gia tăng các cơ hội mới cả ở phía cung và phía cầu.
Mặt bằng lãi suất tiền gửi duy trì ở mức thấp suốt nhiều tháng qua và đang có xu hướng tăng trở lại gần đây, đặc biệt ở các kỳ hạn ngắn do áp lực thanh khoản cuối năm và cạnh tranh thu hút vốn. Tuy nhiên, nhìn xa hơn, ít nhất qua năm 2026, chúng tôi đánh giá mặt bằng lãi suất vẫn giữ ở mức ổn định để phục vụ mục tiêu tăng trưởng.
Trước những biến động ngắn hạn, LHBF có sự chủ động trong việc điều chỉnh cấu trúc danh mục như việc dịch chuyển một phần dòng tiền nhàn rỗi tạm thời vào các trái phiếu có lãi suất thả nổi kỳ hạn ngắn, nhằm tối ưu hóa dòng tiền. Đặc biệt, chúng tôi cũng đang chuẩn bị ra mắt sản phẩm mới chuyên đầu tư vào các trái phiếu và công cụ tiền tệ ngắn hạn nhằm tối ưu hóa dòng vốn ở mọi hoàn cảnh.
Những yếu tố nào đóng góp chính vào kết quả đầu tư của Quỹ trong năm nay: Chiến lược chọn thời điểm, cơ cấu danh mục hay việc kiểm soát rủi ro…?
Quỹ LHBF ra đời vào cuối năm 2022 khi thị trường TPDN gặp khủng hoảng, đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội để sàng lọc các trái phiếu chất lượng bị bán tháo. Còn trong điều kiện thông thường, việc cơ cấu danh mục và kiểm soát rủi ro có tác động lớn hơn đến kết quả đầu tư của Quỹ.
Với LHBF, trong mọi trường hợp, việc kiểm soát rủi ro luôn được đặt lên hàng đầu. Một ví dụ rất rõ là ngay cả khi đầu tư vào trái phiếu Ngân hàng - là nhóm hiện đang được miễn một số điều kiện như xếp hạng tín nhiệm hoặc các tỷ lệ về đòn bẩy tài chính khi phát hành thì LHBF vẫn tuân thủ tuyệt đối quy trình đánh giá với mục tiêu đảm bảo an toàn lên hàng đầu. Việc sàng lọc và đánh giá không chỉ là việc đánh giá tổ chức phát hành là ai, mà còn thẩm định từng trái phiếu, từng đợt chào bán. Cùng một tổ chức có thể phát hành nhiều đợt trong năm với kỳ hạn và lợi suất rất khác nhau, chúng tôi phải phân tích tới nhiều yếu tố khách quan như kỳ hạn, thanh khoản, xu hướng lãi suất để lựa chọn cơ hội đầu tư phù hợp.
Và cuối cùng, kể cả với trái phiếu, Quỹ cũng không phải lúc nào cũng cố định theo chiến lược "mua và giữ" một cách cứng nhắc. Quỹ sẽ chủ động bán trước hạn một số trái phiếu nếu nhận thấy cơ hội tái đầu tư vào các tài sản khác hấp dẫn hơn hoặc nhằm kiểm soát rủi ro kỳ hạn, hoặc tiến hành chuyển đổi trái phiếu nhằm tối ưu hóa lợi nhuận cho nhà đầu tư.
LHBF đánh giá cơ hội đầu tư trên thị trường trái phiếu năm 2026 ra sao khi kênh huy động này được kỳ vọng tiếp tục hồi phục và khởi sắc?
Chúng tôi đánh giá năm 2026 sẽ là một năm sôi động của thị trường trái phiếu, với việc gia tăng các cơ hội mới cả ở phía cung và phía cầu.
Về phía Quỹ LHBF, chúng tôi nhìn thấy cơ hội rất rõ ràng. Với định hướng tăng cường vai trò của kênh trái phiếu thay cho kênh tín dụng ngân hàng (hiện dư nợ tín dụng đạt trên 130% GDP trong khi dư nợ TPDN chỉ chiếm khoảng hơn 10% quy mô nền kinh tế), dư địa vẫn còn rất lớn. Hiện tại, Quỹ đang thẩm định cho khoảng 4 - 5 khoản đầu tư lớn dự kiến cho năm tới. Điều này khác hẳn so với giai đoạn trước đây, khi mà các đợt phát hành ra công chúng hoặc trái phiếu chất lượng cao ngoài ngành ngân hàng là rất hiếm.
Sự khởi sắc này đến từ niềm tin thị trường, cũng như được hỗ trợ rất lớn từ khung pháp lý đang ngày càng hoàn thiện. Trong đó, Nghị định 245/NĐ-CP mới ban hành gần đây thay thế cho Nghị định 155 có những quy định nhằm tăng cường tính minh bạch cho hoạt động phát hành trái phiếu, được kỳ vọng sẽ giúp thị trường vận hành minh bạch và lành mạnh hơn.
Đặc biệt, gần đây nhất, Dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư 98/2020/TT-BTC, vốn là văn bản pháp lý sát sườn nhất cho hoạt động của các quỹ đầu tư, hiện đang lấy ý kiến thành viên, với nhiều thay đổi mang tính căn cơ, giúp gỡ những vấn đề tồn đọng bấy lâu nay như: Mở rộng phạm vi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, nâng giới hạn tỷ lệ đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ đủ điều kiện từ 10% lên 20%, tái phân loại trái phiếu phát hành ra công chúng (kể cả đang chờ niêm yết) vào nhóm chứng khoán niêm yết, cũng như bổ sung các quy định chi tiết về hai loại hình quỹ mới là Quỹ đầu tư hạ tầng và Quỹ đầu tư công cụ thị trường tiền tệ…
Những thay đổi mang tính căn bản trên hứa hẹn sẽ mở ra thêm nhiều sân chơi mới và đa dạng hóa sản phẩm cho toàn thị trường trong tương lai.
Để đón đầu các cơ hội mới, Lighthouse Capital cũng đang trong quá trình chuẩn bị các thủ tục cuối cùng để sớm ra mắt thêm quỹ đầu tư mới, nhằm mang đến thêm các lựa chọn đầu tư đa dạng và chất lượng.
Bước sang năm 2026, LHBF đặt mục tiêu lợi suất và tăng trưởng quy mô như thế nào? Cơ cấu danh mục đầu tư năm 2026 sẽ có sự thay đổi đáng kể nào không?
Trên cơ sở đánh giá mặt bằng lãi suất tiết kiệm trong năm 2026 vẫn duy trì ở mức thấp, chúng tôi đặt mục tiêu lợi suất cho LHBF trong năm tới tương đương hiện tại là khoảng 8%/năm. Về quy mô, LHBF tiếp tục đặt mục tiêu gia tăng cả về giá trị vốn huy động cũng như số lượng nhà đầu tư tối thiểu 30% trong năm 2026 thông qua việc bổ sung các sản phẩm đầu tư mới, gia tăng các kênh đối tác liên kết và quan trọng nhất vẫn là đảm bảo quỹ tăng trưởng an toàn và ổn định, nhằm thu hút dòng vốn bền vững.
Về cơ cấu danh mục, chúng tôi vẫn liên tục tìm kiếm và đánh giá các cơ hội đầu tư mới. Trong bối cảnh thị trường đang khá sôi động với nhiều đợt chào bán đang và chuẩn bị triển khai, với sự đa dạng hơn về các tổ chức phát hành (ngoài nhóm ngân hàng) và về cấu trúc (có các trái phiếu chuyển đổi), có thể sẽ đem lại hiệu quả cao bất ngờ như những gì LHBF đã làm được trong quá khứ.
