Sáng 23/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi).
Tăng năng lực và tính linh hoạt cho Bảo hiểm tiền gửi
Trình bày tờ trình, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, mục đích cốt lõi của dự án Luật là tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng, củng cố "tấm lá chắn" để tổ chức Bảo hiểm tiền gửi bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền, đồng thời đảm bảo duy trì sự ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng, an ninh, an toàn xã hội.
Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) được Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 có 8 Chương, 42 Điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 26 điều, bổ sung mới 7 điều, bãi bỏ 4 điều và giữ nguyên 9 điều.
Nội dung cơ bản của dự thảo Luật xoay quanh việc tăng cường vai trò, năng lực và tính linh hoạt cho Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam.
Đáng chú ý, Chính phủ bổ sung các quyền và nghĩa vụ quan trọng cho Tổ chức Bảo hiểm tiền gửi, bao gồm: quyền và nghĩa vụ kiểm tra tổ chức tín dụng tham gia Bảo hiểm tiền gửi theo kế hoạch của NHNN Việt Nam; bổ sung quyền vay đặc biệt từ NHNN và quyền vay, tiếp nhận hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, tổ chức tín dụng hoặc tổ chức khác có bảo lãnh của Chính phủ; bổ sung quyền cử nhân sự quản lý, điều hành tại Quỹ Tín dụng nhân dân (QTDND) được kiểm soát đặc biệt.
Bên cạnh đó, Dự thảo Luật bổ sung các quy định về chế độ tài chính, hạch toán và kế toán, và quan trọng là mở rộng phạm vi đầu tư vốn của Tổ chức Bảo hiểm tiền gửi, bao gồm mua bán trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi hoặc gửi tiền tại các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước hoặc có vốn doanh nghiệp nhà nước trên 50%.
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm đơn giản hóa thủ tục và tăng hiệu quả hoạt động của tổ chức bảo hiểm tiền gửi.
Trong đó, sửa đổi, bổ sung quy định về cấp và thu hồi Chứng nhận tham gia bảo hiểm tiền gửi theo hướng tổ chức bảo hiểm tiền gửi tự động cấp, thu hồi Chứng nhận ngay sau khi NHNN hoặc cơ quan có thẩm quyền cấp, thu hồi giấy phép hoạt động của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi.
 |
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng trình bày Tờ trình Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) sáng 23/10 |
Về phí bảo hiểm tiền gửi, bà Hồng cho biết, để có cơ sở áp dụng cơ chế phí linh hoạt, phù hợp với thực tiễn và vẫn đảm bảo nguồn thu phí bảo hiểm tiền gửi ổn định, dự thảo Luật giao Thống đốc NHNN quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi, việc áp dụng phí bảo hiểm tiền gửi đồng hạng hoặc phân biệt phù hợp với đặc thù hệ thống tổ chức tín dụng Việt Nam trong từng thời kỳ.
Dự thảo Luật cũng thể hiện rõ chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền của Chính phủ.
Theo đó, chuyển thẩm quyền từ Chính phủ/Thủ tướng sang Thống đốc NHNN: Quy định hạn mức trả tiền bảo hiểm (bao gồm cả quyết định vượt trần trong trường hợp đặc biệt), quy định về phí Bảo hiểm tiền gửi, và quyết định cho vay đặc biệt đối với Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam.
Phân cấp nhiệm vụ từ NHNN sang Tổ chức Bảo hiểm tiền gửi: Tổ chức Bảo hiểm tiền gửi thực hiện kiểm tra tổ chức tín dụng tham gia Bảo hiểm tiền gửi theo kế hoạch do NHNN giao.
Việc phân cấp này được đánh giá là phù hợp với thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ và giúp tăng tính chủ động, kịp thời trong quản lý, điều hành chính sách tiền tệ và Bảo hiểm tiền gửi.
Dự thảo Luật cũng quy định tổ chức bảo hiểm tiền gửi thực hiện cho vay đặc biệt tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi khi tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi được can thiệp sớm, được kiểm soát đặc biệt và bị rút tiền hàng loạt; để thực hiện phương án phục hồi, phương án chuyển giao bắt buộc.
 |
Quốc hội nghe Tờ trình dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) sáng 23/10 |
"Tổ chức bảo hiểm tiền gửi tự quyết định việc cho vay đặc biệt, bao gồm cả việc cho vay có/không có tài sản bảo đảm, có/không có lãi suất", bà Hồng cho biết.
Đáng chú ý, dự thảo Luật bổ sung quy định tổ chức bảo hiểm tiền gửi được NHNN cho vay đặc biệt với lãi suất 0%, không có tài sản bảo đảm trong trường hợp số tiền trong quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ để chi trả cho người gửi tiền; tổ chức bảo hiểm tiền gửi xây dựng phương án tăng phí bảo hiểm tiền gửi để bù đắp phần vay đặc biệt.
Đề nghị xây dựng bộ tiêu chí minh bạch để phê duyệt các khoản cho vay đặc biệt
Thẩm tra Tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội - ông Phan Văn Mãi đề nghị Chính phủ làm rõ giá trị pháp lý của kết quả kiểm tra do Tổ chức Bảo hiểm tiền gửi thực hiện và tăng cường cơ chế chia sẻ thông tin, phối hợp với các cơ quan thanh tra, giám sát khác;
Đề nghị phân biệt rõ ràng các trường hợp và điều kiện Tổ chức Bảo hiểm tiền gửi được tiếp nhận hỗ trợ từ ngân sách hay vay đặc biệt của NHNN, đảm bảo phù hợp với quy trình lập và phân bổ ngân sách nhà nước.
Đồng thời, phân biệt rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Tổ chức Bảo hiểm tiền gửi và Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam trong việc bố trí nhân sự tham gia quản lý, điều hành QTDND.
 |
Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật |
Ủy ban Kinh tế và Tài chính yêu cầu Chính phủ cần nhận diện và đánh giá đầy đủ những rủi ro khi mở rộng hoạt động đầu tư và xây dựng phương án phòng ngừa, kiểm soát.
Ủy ban này cho rằng, việc đầu tư chỉ được thực hiện khi đã bảo đảm cân đối năng lực và khả năng dự phòng cho hoạt động Bảo hiểm tiền gửi cốt lõi; đồng thời làm rõ vai trò của NHNN với tư cách cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước trong việc quyết định tiêu chí danh mục đầu tư, cơ cấu đầu tư và kiểm soát rủi ro.
Về việc cho vay đặc biệt, ông Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban đề nghị xây dựng bộ tiêu chí minh bạch để phê duyệt các khoản cho vay đặc biệt.
Đồng thời, tăng cường cơ chế giám sát việc sử dụng khoản vay đặc biệt từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi, làm rõ trường hợp nào tổ chức tín dụng vay đặc biệt từ NHNN; trường hợp nào vay đặc biệt từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi; có hướng dẫn cụ thể về điều kiện, lãi suất và tài sản bảo đảm của khoản cho vay đặc biệt của tổ chức bảo hiểm tiền gửi đối với các tổ chức tín dụng.
Bên cạnh đó, Uỷ ban cho rằng quy định tại dự thảo Luật chưa làm rõ khái niệm "sự cố, khủng hoảng" và chưa phù hợp với quy định tại khoản 4 Điều 162 Luật Các tổ chức tín dụng về trường hợp áp dụng.
Do đó, ông Mãi cho biết, nội dung "Chính phủ quyết định các biện pháp khác để xử lý sự cố, khủng hoảng" cũng không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này.
