Lãi suất duy trì ở vùng thấp
Số liệu của Ngân hàng Nhà nước cũng cho thấy, đến cuối tháng 3/2025, tiền gửi của khách hàng cá nhân và tổ chức kinh tế tại các tổ chức tín dụng đạt gần 15 triệu tỷ đồng, tăng 1,8% so với tháng liền trước. Trong đó, tiền gửi của dân cư đạt 7,47 triệu tỷ đồng, tăng 5,73% so với cuối năm 2024; tiền gửi của doanh nghiệp đạt 7,52 triệu tỷ đồng, giảm 1,92% so với cuối năm ngoái, nhưng tăng hơn 158.000 tỷ đồng so với tháng trước đó. Tốc độ tăng trưởng huy động vốn của các nhà băng đang chậm hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng tín dụng (tăng trưởng tín dụng đạt 3,93% trong 3 tháng đầu năm).
Thế nhưng, mặt bằng lãi suất (cả với huy động và cho vay) vẫn đang ổn định, thậm chí còn giảm thêm. Tính đến cuối tháng 5/2025, lãi suất bình quân kỳ hạn 12 tháng của nhóm ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân đã giảm 12 điểm cơ bản so với đầu năm, về mức 4,93%/năm; trong khi lãi suất bình quân kỳ hạn 12 tháng của nhóm ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước chi phối vẫn giữ ở mức 4,7%/năm.
Trong báo cáo mới đây về việc thực hiện các nghị quyết chất vấn của Quốc hội, Ngân hàng Nhà nước cho biết, tính đến giữa tháng 4/2025, lãi suất cho vay bình quân đối với các khoản vay phát sinh mới của khối ngân hàng thương mại đạt khoảng 6,34%/năm, giảm 0,6 điểm phần trăm so với cuối năm 2024.
Đây là mức thấp kỷ lục trong nhiều năm, thấp hơn cả giai đoạn dịch Covid-19. Theo thống kê của Finpro, giai đoạn 2020 - 2022, lãi suất cho vay bình quân theo quý thấp nhất cũng ở mức 7,9%/năm (quý I/2022).
Tuy nhiên, theo Ngân hàng Nhà nước, mặt bằng lãi suất trong thời gian tới sẽ phải đối mặt với nhiều áp lực; trong đó, lãi suất cho vay giảm mạnh trong thời gian qua, khiến dư địa điều chỉnh tiếp trở nên hạn hẹp. Đồng thời, nhu cầu tín dụng dành cho sản xuất - kinh doanh và tiêu dùng được dự báo sẽ tăng mạnh nhằm đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025, trong khi đó, khả năng huy động vốn của toàn hệ thống tổ chức tín dụng có thể gặp khó khăn do sự cạnh tranh từ các kênh đầu tư hấp dẫn khác...
Dẫu vậy, Ngân hàng Nhà nước khẳng định sẽ tiếp tục bám sát diễn biến thị trường và tình hình kinh tế trong nước và quốc tế để điều hành chính sách tiền tệ một cách chủ động, linh hoạt, kịp thời và hiệu quả. Đồng thời, chính sách tiền tệ sẽ được phối hợp đồng bộ, hài hòa và chặt chẽ với chính sách tài khóa cũng như các chính sách vĩ mô khác, nhằm đạt được mục tiêu ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ gắn với việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.
Nhìn nhận về xu hướng lãi suất trong nửa cuối năm 2025, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, nếu Ngân hàng Nhà nước tiếp tục bơm thanh khoản nhiều cho hệ thống thì lãi suất vẫn duy trì ở mức thấp. Tuy nhiên, điều gì cũng có hai mặt, nếu giữ lãi suất thấp trong bối cảnh hiện tại, áp lực tỷ giá sẽ rất lớn. Dù sức mạnh của đồng USD đang có xu hướng suy yếu, nhưng VND vẫn tiếp tục mất giá so với USD, tức xảy ra tình trạng suy yếu kép.
Kích cầu dòng vốn
Thông tin mới nhất của NHNN đưa ra cũng cho thấy, tính đến cuối tháng 5/2025, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 6,52%, cao hơn đáng kể so với mức 2,41% cùng kỳ năm 2024. Theo đó, dòng vốn tín dụng mở rộng nhanh đã góp phần tích cực vào tổng đầu tư toàn xã hội, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu đề ra. Song với mức tăng trưởng tín dụng năm nay 16%, tương ứng 2,5 triệu tỷ đồng, room tín dụng còn khoảng 1,6 triệu tỷ đồng cho nửa cuối năm.
Theo đánh giá của PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, tín dụng năm nay tăng tốt hơn năm trước nhưng dư địa tăng trưởng tín dụng còn nhiều, nền kinh tế có hấp thụ được lượng vốn này hay không phụ thuộc rất lớn vào lĩnh vực xuất khẩu. Trong khi đó, các yếu tố bên ngoài đang tồn tại nhiều khó khăn, thách thức với khu vực xuất khẩu, nhất là về chính sách thuế quan.
Để kích cầu tăng trưởng tín dụng trong các quý còn lại của năm, ngày 15/4 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Công văn số 2756/NHNN-TD, yêu cầu các ngân hàng thương mại triển khai Chương trình tín dụng đặc biệt dành riêng cho lĩnh vực nông, lâm, thủy sản, với quy mô tổng thể lên đến 100.000 tỷ đồng. Theo đó, đối tượng vay vốn là khách hàng có dự án, phương án sản xuất - kinh doanh hợp lệ thuộc các lĩnh vực nêu trên. Nhà điều hành kỳ vọng gói vay sẽ là nguồn hỗ trợ, tiếp sức cho hàng triệu hộ sản xuất, doanh nghiệp lĩnh vực nông, lâm, thủy sản.
Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc NHNN Chi nhánh Khu vực II cho biết, mặt bằng lãi suất, nhất là với lãi suất huy động tiếp tục duy trì ở mức thấp là yếu tố then chốt hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh và hợp tác xã giảm chi phí vốn vay, mở rộng sản xuất - kinh doanh. Các chương trình tín dụng ngắn hạn bằng VND cho 5 nhóm ngành ưu tiên với lãi suất cho vay không quá 4%/năm đã giúp hàng loạt doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp công nghệ cao… tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi.
Các ngân hàng cũng cho hay, nhu cầu vốn tín dụng của khách hàng đang dần trở lại, nhất là khi đầu tư công được đẩy mạnh và vốn cho người trẻ mua nhà có lãi suất khá thấp, từ 5,5%/năm trong 3 năm đầu tiên.
VietinBank đang có tốc độ tăng trưởng tín dụng cao nhất trong nhóm ngân hàng có vốn Nhà nước chi phối. Đến ngày 10/6/2025, tín dụng tại VietinBank tăng hơn 9% so cuối năm trước. Tính đến cuối tháng 5, tổng tài sản VietinBank đạt 2,5 triệu tỷ đồng, tăng 7,5% so với năm 2024; dư nợ tín dụng đạt 1,9 triệu tỷ đồng, tăng 8,8%.
Tổng giám đốc ACB, ông Từ Tiến Phát cho biết, tăng trưởng tín dụng của Ngân hàng đến cuối tháng 5/2025 đạt hơn 7% và ước tính cuối quý II/2025 đạt 8%. Theo ông Phát, nhu cầu vốn của khách hàng dần cải thiện, trong khi lãi suất cho vay giữ ổn định, thậm chí còn giảm hơn so với cuối quý I/2025 là điều kiện kích cầu tín dụng, nhất là với khách hàng doanh nghiệp SME, vay mua nhà và tiêu dùng…
Với xu hướng lãi suất nửa cuối năm được dự báo khó tăng khi chủ trương của Ngân hàng Nhà nước là các ngân hàng thương mại phải tiết giảm chi phí đầu vào để giữ ổn định lãi suất đầu ra, tín dụng được lãnh đạo các nhà băng dự báo cải thiện trong mùa cao điểm cầu vốn cuối năm.
Theo các chuyên gia kinh tế UOB, lạm phát tại Việt Nam đã phần nào hạ nhiệt, ở mức 3,1% so với cùng kỳ trong cả tháng 3 và tháng 4/2025, giảm so với mức trung bình 3,6% trong năm 2024 và 3,26% trong 2023 và thấp hơn mục tiêu 4,5% trong năm nay. Bối cảnh lạm phát ôn hòa, trong khi căng thẳng thương mại toàn cầu và bất định về thuế quan gia tăng đang mở ra khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, không giống như một số đồng tiền trong khu vực, sự suy yếu hiện tại của VND là yếu tố khiến Ngân hàng Nhà nước phải cân nhắc. Trong bối cảnh hiện nay, UOB dự báo Ngân hàng Nhà nước sẽ giữ nguyên lãi suất chính sách, với lãi suất tái cấp vốn duy trì ở mức 4,5%/năm.
Nếu điều kiện kinh doanh trong nước và thị trường lao động suy yếu nghiêm trọng, UOB kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước có thể hạ lãi suất tái cấp vốn một lần xuống mức thấp là 4%/năm, sau đó có thể tiếp tục giảm thêm 50 điểm cơ bản xuống còn 3,5%/năm, với điều kiện thị trường ngoại hối vẫn ổn định và Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) thực hiện cắt giảm lãi suất USD. Theo UOB, mặt bằng lãi suất duy trì mức thấp là một trong những điều kiện kích cầu tín dụng.
