Tạo nền tảng cho tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững

Thương chiến và các biến động kinh tế toàn cầu sẽ tác động tới nhiều ngành, lĩnh vực kinh tế của Việt Nam. Với phương châm “linh hoạt trong điều hành chính sách tiền tệ”, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã xây dựng kịch bản như thế nào trước những biến động nói trên để đảm bảo mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng kinh tế đạt trên 8% trong năm 2025?

Trong thời gian qua, nền kinh tế Việt Nam phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là trong bối cảnh tăng trưởng toàn cầu có xu hướng chậm lại, xung đột địa chính trị, căng thẳng thương mại gia tăng… Các yếu tố này sẽ làm thị trường tài chính, tiền tệ thế giới biến động phức tạp, tạo áp lực lên điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá, lãi suất của NHNN.

Trước bối cảnh đó, NHNN luôn theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tài chính, tiền tệ trong nước và quốc tế để xây dựng các kịch bản điều hành phù hợp; điều hành chính sách tiền tệ một cách chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả nhằm đảm bảo hài hòa giữa mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng kinh tế.

Trên cơ sở các mục tiêu về tăng trưởng kinh tế và lạm phát năm 2025 do Quốc hội và Chính phủ đề ra, NHNN dự kiến tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống năm 2025 khoảng 16%, có điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế và NHNN đã giao toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng ngay từ đầu năm, thông báo công khai, minh bạch nguyên tắc xác định để các ngân hàng chủ động thực hiện tăng trưởng tín dụng. Đồng thời, NHNN thường xuyên chỉ đạo các tổ chức tín dụng thúc đẩy tăng trưởng tín dụng đi đôi với đảm bảo an toàn tín dụng, tập trung tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Với các giải pháp đồng bộ, tín dụng đối với nền kinh tế tăng trưởng tích cực ngay từ đầu năm, đến ngày 18/6/2025 đạt mức tăng 6,97% so với cuối năm trước, cải thiện đáng kể so với cùng kỳ năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 tăng 3,62% so với cuối năm 2023).

NHNN tiếp tục duy trì lãi suất điều hành ở mức thấp, thúc đẩy nguồn vốn tín dụng vào nền kinh tế

Về điều hành lãi suất, NHNN tiếp tục duy trì lãi suất điều hành ở mức thấp, tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp; đồng thời, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và các giải pháp khác để giảm lãi suất cho vay hỗ trợ người dân, doanh nghiệp mở rộng, phát triển sản xuất - kinh doanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Trong bối cảnh đầy biến động và thách thức hiện nay, ngành ngân hàng tiếp tục phát huy bản lĩnh, sự linh hoạt trong điều hành và tinh thần chủ động thích ứng để đồng hành cùng nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an toàn hệ thống tài chính, tiền tệ và tạo nền tảng cho tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững.

Theo đó, NHNN tiếp tục điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ, giải pháp chính sách tiền tệ với thời điểm và liều lượng hợp lý, đặc biệt cân nhắc hài hòa giữa mức độ biến động tỷ giá với mục tiêu giảm lãi suất để tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, người dân, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đồng thời ổn định kinh tế vĩ mô, không chủ quan, lơ là với mục tiêu kiểm soát lạm phát; chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục nỗ lực tiết giảm chi phí, ổn định lãi suất tiền gửi, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp; tiếp tục thực hiện các giải pháp điều hành tín dụng phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát và khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% trong năm nay, NHNN có các giải pháp gì, thưa ông?

Như trên tôi đã đề cập, với sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, với các giải pháp điều hành tín dụng của NHNN và sự nỗ lực của các tổ chức tín dụng, đến ngày 13/6/2025, tín dụng toàn hệ thống tăng 6,97% so với cuối năm 2024, tích cực hơn so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2024 tăng 3,62%).

Những tháng cuối năm 2025, NHNN và ngành ngân hàng tiếp tục phải đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Để thực hiện đa mục tiêu, vừa kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, vừa đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng góp phần hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, NHNN sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp tín dụng bám sát các chủ trương, định hướng, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể, tiếp tục chủ động rà soát để sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, các cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động tín dụng ngân hàng, phù hợp với yêu cầu thực tiễn nhằm tăng khả năng cung ứng, đáp ứng tốt hơn các nhu cầu về tín dụng ngân hàng của nền kinh tế. Đồng thời, chỉ đạo các tổ chức tín dụng hướng tín dụng vào lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ; các dự án, công trình trọng điểm, khả thi; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.

Bên cạnh đó, ngành ngân hàng đẩy mạnh triển khai các chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; tiếp tục triển khai chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp để tháo gỡ, chia sẻ khó khăn và tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho khách hàng.

Ngoài ra, NHNN tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện để Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện tốt các chương trình, chính sách tín dụng ưu đãi theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; tiếp tục đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ được giao của ngành ngân hàng tại các chương trình mục tiêu quốc gia, Kế hoạch hành động của ngành ngân hàng thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030.

Dòng vốn tín dụng được ngành ngân hàng định hướng tập trung vào lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên

Liên quan đến câu chuyện tín dụng, được biết, một số chương trình tín dụng như cho vay dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33/NQ-CP… có doanh số giải ngân chưa cao. Xin Phó thống đốc cho biết nguyên nhân từ đâu và các giải pháp của ngành ngân hàng để đẩy nhanh tiến độ giải ngân của chương trình này?

Xác định đây là chương trình quan trọng theo chủ trương của Chính phủ, ngay từ khi bắt đầu triển khai, NHNN đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương và chỉ đạo ngân hàng thương mại, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố quyết liệt triển khai.

NHNN đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo NHNN chi nhánh, tổ chức tín dụng tích cực, chủ động phối hợp với địa phương rà soát danh mục dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ để đẩy mạnh cho vay chủ đầu tư, người mua nhà theo danh mục đã được ủy ban nhân dân tỉnh công bố. Đồng thời, NHNN đã chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị đẩy mạnh giải ngân Chương trình, tham gia Hội nghị về tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy triển khai các dự án nhà ở xã hội và chỉ đạo đẩy mạnh triển khai Chương trình do Chính phủ tổ chức.

NHNN thường xuyên chỉ đạo các tổ chức tín dụng thúc đẩy tăng trưởng tín dụng đi đôi với đảm bảo an toàn tín dụng, tập trung tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã có văn bản chỉ đạo các ngân hàng thương mại tham gia Chương trình. Theo đó, các ngân hàng thương mại không phải tính dư nợ cho vay các đối tượng thuộc Chương trình vào chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng hàng năm của các ngân hàng thương mại đã được NHNN thông báo. Thời gian thực hiện chính sách này tối đa đến năm 2030 và doanh số cho vay không vượt quá số tiền mà ngân hàng thương mại đã đăng ký tham gia.

Nhận thấy khó khăn vướng mắc chủ yếu của Chương trình là do thiếu hụt nguồn cung nhà ở xã hội, NHNN đã có các văn bản báo cáo, đề xuất Chính phủ xem xét, chỉ đạo các bộ, cơ quan liên quan và ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố thực hiện giải pháp để giải quyết vấn đề này. Đồng thời, có các văn bản chỉ đạo ngân hàng thương mại tham gia Chương trình thường xuyên rà soát quy trình, thủ tục, hồ sơ, điều kiện vay vốn theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận vốn, trên cơ sở tuân thủ đúng các quy định pháp luật, chủ động tiếp cận, tư vấn cho khách hàng các thông tin về Chương trình…

Đến nay, có 9 ngân hàng thương mại đăng ký tham gia Chương trình với số vốn đăng ký là 145.000 tỷ đồng. Đến ngày 30/4/2025, doanh số cho vay của các ngân hàng thương mại theo tiến độ triển khai của dự án là 3.866 tỷ đồng; trong đó, cho vay chủ đầu tư 3.281 tỷ đồng và cho vay người mua nhà 585 tỷ đồng. Với nỗ lực của ngành ngân hàng, doanh số giải ngân đã có sự cải thiện qua thời gian, tháng sau cao hơn tháng trước, tương ứng với nguồn cung nhà ở xã hội gia tăng.

Bên cạnh đó, thực hiện chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã ban hành văn bản về triển khai cho người dưới 35 tuổi vay mua nhà ở xã hội với lãi suất ưu đãi trong 15 năm; trong đó, 5 năm đầu tiên áp dụng lãi suất thấp hơn 2%/năm, 10 năm tiếp theo thấp hơn 1%/năm so với lãi suất cho vay bình quân VND trung, dài hạn của 4 ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank, BIDV, VCB và VietinBank).

Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục theo dõi, bám sát tình hình triển khai Chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà cho người có thu nhập thấp để có báo cáo, đề xuất kịp thời cấp có thẩm quyền về các giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả của Chương trình.

Chuyển đổi số là vấn đề quan trọng trong ngành ngân hàng. Từ phía cơ quan quản lý, NHNN có những giải pháp gì để thúc đẩy tiến trình này, thưa ông?

Quán triệt tinh thần Nghị quyết 57/NQ-TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và chỉ đạo của Chính phủ, với tinh thần “đổi mới mạnh mẽ, quyết liệt, đồng bộ và nhất quán”, NHNN đã thành lập Ban Chỉ đạo ngành về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, ban hành Kế hoạch của ngành ngân hàng triển khai Nghị quyết số 57/NQ-TW.

Tiếp đó, NHNN đã ban hành Quyết định 2223/QĐ-NHNN ngày 30/5/2025 để cập nhật theo Chương trình hành động của Chính phủ tại Nghị quyết 71/NQ-CP (sửa đổi, bổ sung cập nhật Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia). Ngày 27/5/2025, NHNN đã tổ chức Hội nghị phát động phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và “Bình dân học vụ số” ngành ngân hàng gắn với thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Bên cạnh đó, NHNN đã từng bước hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tạo điều kiện cho chuyển đổi số ngân hàng, đồng thời tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn phục vụ hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Hạ tầng phục vụ chuyển đổi số ngành ngân hàng được chú trọng đầu tư, nâng cấp, phát triển. Theo đó, hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý bình quân 820.000 tỷ đồng mỗi ngày, hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý 26 triệu giao dịch mỗi ngày. Đến nay, hầu hết dịch vụ ngân hàng cơ bản đã được số hóa trên các kênh điện tử; nhiều ngân hàng ghi nhận trên 95% giao dịch thực hiện qua kênh số, thay vì tại quầy truyền thống. Hệ sinh thái ngân hàng số ngày càng đa dạng, thông minh, đem lại tiện ích hấp dẫn cho khách hàng.

Nhận thức rõ vai trò cốt lõi của dữ liệu, ngành ngân hàng đã không ngừng đổi mới, nâng cấp hạ tầng dữ liệu tập trung kết nối với các ngành, lĩnh vực khác, từng bước xây dựng một hệ sinh thái số thông minh, bền vững. NHNN đã xây dựng kho dữ liệu NHNN với gần 32 tỷ dòng dữ liệu thông qua việc thu thập dữ liệu từ hơn 1.470 đơn vị và nguồn dữ liệu từ các hệ thống thông tin khác của NHNN. Ngoài ra, 100% dịch vụ công của NHNN được tích hợp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Xác định nguồn nhân lực đóng vai trò then chốt, là yếu tố quyết định sự thành công, NHNN và các tổ chức tín dụng đã quan tâm phát triển nguồn nhân sự công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh trên phạm vi toàn cầu thì “hợp tác quốc tế là chìa khóa”, NHNN và các tổ chức tín dụng đã xây dựng cơ chế hợp tác song phương, đa phương, chủ động kết nối với các tổ chức tài chính quốc tế, các đối tác công nghệ hàng đầu để trao đổi kiến thức, chuyển giao công nghệ.

Thời gian tới, nhằm triển khai Nghị quyết 57, thúc đẩy chuyển đổi số ngân hàng, phát triển kinh tế số, chuyển đổi số quốc gia, ngành ngân hàng tiếp tục đẩy nhanh hoàn thiện thể chế, pháp luật; phát triển hạ tầng số, nền tảng số hiện đại, tiến tới số hóa toàn diện các quy trình và sản phẩm dịch vụ ngân hàng truyền thống; đẩy mạnh triển khai dịch vụ công trực tuyến ngành ngân hàng; tăng cường phối hợp với Bộ Công an triển khai hiệu quả Đề án 06; đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu an toàn giữa các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành để phát triển hệ sinh thái số thông minh, an toàn và lấy người dân làm trung tâm. Bên cạnh đó, ngành ngân hàng tiếp tục đa dạng hóa các hình thức đào tạo nguồn nhân lực; triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”; đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu khoa học quốc tế, nâng cao năng lực tự chủ công nghệ và phát triển chuyên gia theo chuẩn toàn cầu.