Năm mới, sôi động thương vụ mới

Ghi nhận từ các dealer (nhà tư vấn, môi giới thương vụ) trên thị trường chứng khoán, sau một năm khá trầm lắng (vì nhiều lý do, từ thị trường, thực trạng kinh doanh gặp nhiều thách thức của doanh nghiệp đến khâu xét duyệt hồ sơ), hoạt động tăng vốn/IPO/niêm yết hứa hẹn sẽ sôi động hơn.

“Chí ít thấy được sự chuyển động trong việc 'thông qua' các hồ sơ nhiều hơn. Các công việc bị ách lại trước đó đang rục rịch chạy”, nhóm dealer chia sẻ trong một dịp gặp gỡ cuối năm.

Thống kê cho thấy, thông thường, mỗi năm, các quỹ đầu tư tư nhân (PE) sẽ cố gắng lùng sục để rót tiền cho vài thương vụ, nhưng năm 2023, số lượng thương vụ mới rất vắng bóng. Xu hướng chung cho thấy là “sự thận trọng” gia tăng ở các quỹ đầu tư khi giải ngân, trước các rủi ro từ thị trường trái phiếu, bất động sản… Với bối cảnh này, rõ ràng, nhiều doanh nghiệp bị “vỡ kế hoạch” huy động vốn khi chưa thể đáp ứng được kỳ vọng, cũng như khẩu vị rủi ro của các nhà đầu tư trong giai đoạn qua.

Theo KPMG, rủi ro và biến động của thị trường đã khiến người mua và người bán đều trở nên thận trọng. Nếu như trước đây, các nhà đầu tư ưu tiên về tăng trưởng tốt, mạnh mẽ trong thời gian ngắn, thì bây giờ chuyển hướng sang những doanh nghiệp có tăng trưởng bền vững hơn. Nói cách khác, tốc độ không còn là yếu tố ưu tiên số 1.

Sang năm 2024, các dealer đang kỳ vọng sẽ có nhiều việc, tất bật hơn hẳn năm 2023.

Cơ sở quan trọng cho sự hào hứng này đến từ kỳ vọng nền kinh tế nói chung, doanh nghiệp nói riêng có sự hồi phục dần trong năm 2024, với các tín hiệu cho thấy xuất hiện các yếu tố hỗ trợ tăng trưởng doanh thu như Chính phủ quyết tâm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, hoạt động sản xuất trong nước và xuất khẩu đang dần hồi phục theo từng tháng cuối năm 2023…

Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), trong năm 2024, Việt Nam nằm trong Top 20 nền kinh tế tăng trưởng mạnh nhất thế giới, ước tính GDP tăng trưởng 5,8%.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp có thể tận dụng các xu hướng mới để thúc đẩy kinh doanh, như chuyển dịch dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc để đa dạng hoá chuỗi cung ứng; xu hướng công nghệ mới như AI, xe điện… và từ cả các kỳ vọng từ thay đổi quy định, chính sách trong lĩnh vực bất động sản, ngân hàng - tài chính… Đây là những điều kiện cần - thuận lợi, cho các công tác huy động vốn, trong đó có kênh M&A.

Một xu hướng đáng ghi nhận khác, là cấu trúc thương vụ, thay vì chỉ M&A thì có thể ở hình thức nhà đầu tư tài chính cũng gia tăng hơn. Có thể kể đến như công ty con của Alibaba rót vốn vào chuỗi cửa hàng mỹ phẩm Hasaki, hay Công ty thương mại Marubeni; Nhật Bản tài trợ vốn cho AIG Asia Ingredients Corp thông qua công ty con Marubeni Growth Capital. Được biết, Marubeni Growth Capital tập trung đầu tư tại Đông Nam Á và Việt Nam là thị trường quan trọng trong khu vực.

Ngoài ra, sau sự kiện Mỹ và Việt Nam nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện, nhiều kỳ vọng, sẽ có thêm các nhà đầu tư là quỹ PE từ Mỹ quan tâm, rót vốn hơn vào thị trường Việt Nam.

Các lợi thế của thị trường Việt Nam khiến dòng vốn đầu tư tìm kiếm đó là lực lượng lao động dồi dào, lĩnh vực sản xuất quy mô lớn, nền kinh tế định hướng xuất khẩu… Ngoài triển vọng trở thành trung tâm sản xuất trong khu vực, Việt Nam còn hứa hẹn là thị trường tiêu dùng, với dân số đông và tăng trưởng tầng lớp trung lưu.

Các chuyên gia, nhà môi giới, tư vấn trong lĩnh vực này lạc quan rằng, năm 2024 là cơ hội để giải ngân, khi các khó khăn của nền kinh tế đang giảm bớt, nhiều công ty có kế hoạch huy động vốn trở lại. Nhiều quỹ đầu tư thuộc Mekong Capital, hay Asia Business Builders (ABB)… vẫn liên tục tìm kiếm, huy động vốn và có kế hoạch giải ngân từ năm 2024.

Một dealer có tiếng trên thị trường trải lòng, nếu như năm 2023 vị này gặp áp lực từ cả phía khách hàng lẫn nhà đầu tư vì nhiều thương vụ “mắc kẹt” do bối cảnh chung, thì giai đoạn này đang “dễ thở hơn” khi các đơn đặt hàng có hướng ra.

“Một quý nay, team đang kết nối các nhà đầu tư với một số doanh nghiệp có nhu cầu; đồng thời, cũng thực hiện các deal mua lại doanh nghiệp sạch và khoẻ về tài chính - để chuyển đổi sang loại hình công ty đầu tư, vì nhận được khá nhiều cơ hội đầu tư tốt từ các doanh nghiệp niêm yết và sắp niêm yết. Với các deal về chứng khoán nợ, dù rằng sự thận trọng vẫn còn cao, nhưng cũng đã dễ thở hơn một chút. Dĩ nhiên, đó là sự tiến triển tích cực hơn, còn kỳ vọng sự bùng nổ thì chưa thể nói ở thời điểm này”, vị này chia sẻ.

Giám đốc IR một doanh nghiệp trong lĩnh vực y tế, dược phẩm tiết lộ, thời gian gần đây, doanh nghiệp tiếp xúc với khá nhiều nhà đầu tư nước ngoài để thực hiện kế hoạch bán vốn chi phối, hoặc bán chiến lược - tuỳ vào đàm phán với nhà đầu tư, “nhưng chắc chắn, sẽ bán được giá vì công ty tăng trưởng tốt, vững vàng qua khó khăn vài năm qua cũng “ghi điểm” hơn trong mắt các nhà đầu tư”.

Sau hơn 1 năm gần như các dự án không thể triển khai, kế hoạch huy động vốn đình trệ, ảnh hưởng rất nhiều tới các hoạt động phát triển dự án, năm 2024, một doanh nghiệp bất động sản cho biết đang cấp tập đẩy mạnh công tác IR, tích cực làm việc cùng các đối tác tài chính, nhà đầu tư để huy động vốn trở lại.

“Phải huy động vốn qua các kênh cổ phiếu, trái phiếu, nhà đầu tư tài chính, chiến lược… mới có thể phát triển hoạt động trong giai đoạn tiếp theo”, đại diện doanh nghiệp nói.

Chia sẻ từ các nhân sự dealer, ở các doanh nghiệp bất động sản có sẵn quỹ đất, có triển vọng hoạt động kinh doanh, các “đơn hàng” huy động vốn cho lĩnh vực này khá nhiều.

Giám đốc IB một công ty chứng khoán thì cho biết, quý IV vừa qua, vị này phải công tác nước ngoài liên tục để trao đổi cùng nhà đầu tư rót vốn vào một doanh nghiệp trong ngành bán lẻ. May mắn, tiến trình đang đi những bước sau cùng, đã chốt được cấu trúc deal và dự kiến hoàn thành trong năm 2024.