Đối với Việt Nam, một thị trường đang phát triển nhanh chóng với ngành ngân hàng và bảo hiểm đầy tiềm năng, việc áp dụng Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS) là một bước đi chiến lược để hội nhập với các thông lệ toàn cầu.
Trong số các Chuẩn mực này, IFRS 17 – Hợp đồng Bảo hiểm nổi bật như một chuẩn mực mang tính cách mạng, hứa hẹn định hình lại cách các công ty bảo hiểm báo cáo hiệu quả tài chính.
Hiểu về IFRS: Chuẩn mực Toàn cầu cho Báo cáo Tài chính
IFRS là bộ Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế, được phát triển bởi Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB), được áp dụng tại hơn 140 quốc gia.
Bộ Chuẩn mực này cung cấp một khung thống nhất cho báo cáo tài chính, đảm bảo tính minh bạch, nhất quán và có thể so sánh. KPMG đã thực hiện phân tích báo cáo thường niên năm 2024 của 55 công ty bảo hiểm, bao gồm 50 công ty bảo hiểm báo cáo năm thứ 2 áp dụng IFRS 17 và 5 công ty bảo hiểm báo cáo lần đầu tiên áp dụng IFRS 17.
Ngành tài chính Việt Nam, đặc biệt là ngân hàng và bảo hiểm, đã ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể trong những năm gần đây. Ngành bảo hiểm dự kiến đạt tốc độ tăng trưởng 10–15% mỗi năm đến năm 2025, nhờ vào sự phát triển kinh tế cũng như việc nhu cầu tiêu dùng ngày càng tăng.
 |
Tuy nhiên, Việt Nam hiện vẫn đang áp dụng Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS), vốn có nhiều điểm khác biệt so với IFRS. Sự khác biệt này gây khó khăn cho các nhà đầu tư quốc tế khi tìm kiếm dữ liệu tài chính có thể so sánh được.
Việc áp dụng IFRS là cam kết về tính minh bạch và khả năng cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu.
IFRS 17: Thay đổi Cách Báo cáo Bảo hiểm
Có hiệu lực toàn cầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2023, IFRS 17 – Hợp đồng Bảo hiểm thay thế IFRS 4 trước đây, đưa ra cách tiếp cận mới để hạch toán các hợp đồng bảo hiểm.
Chuẩn mực này nhằm đảm bảo báo cáo tài chính của các công ty bảo hiểm minh bạch hơn, nhất quán hơn và có thể so sánh được, đồng thời cung cấp cho người đọc báo cáo tài chính cái nhìn rõ ràng hơn về hiệu quả tài chính, rủi ro và lợi nhuận.
Các đặc điểm chính của IFRS 17:
Đo lường theo giá trị hiện tại: IFRS 17 yêu cầu các công ty bảo hiểm đo lường hợp đồng bảo hiểm dựa trên ước tính hiện tại của dòng tiền tương lai, được điều chỉnh theo giá trị thời gian của dòng tiền và các rủi ro liên quan. Điều này khác với VAS, vốn thường dựa trên các giả định lịch sử, có thể chưa phản ánh hoàn toàn chính xác các nghĩa vụ tài chính.
 |
Ghi nhận doanh thu chi tiết: IFRS 17 ghi nhận doanh thu bảo hiểm theo thời gian cung cấp dịch vụ, cải thiện tính minh bạch so với các mô hình truyền thống.
 |
Các mô hình chính trong IFRS 17 |
Yêu cầu công bố thông tin nâng cao: Chuẩn mực này yêu cầu báo cáo chi tiết về các khoản nợ bảo hiểm, điều chỉnh rủi ro và các chỉ số lợi nhuận, giúp cho người đọc báo cáo tài chính đánh giá chính xác tình hình tài chính của công ty bảo hiểm.
 |
Thuyết minh về phân tích độ nhạy và rủi ro thị trường: |
Tại sao IFRS 17 quan trọng với Việt Nam?
Thị trường bảo hiểm Việt Nam là một trong những thị trường phát triển nhanh nhất Đông Nam Á, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo ổn định kinh tế và phục vụ hàng triệu khách hàng.
Năm 2024, doanh thu phí bảo hiểm đạt mức cao mới, nhờ nhu cầu ngày càng tăng đối với bảo hiểm nhân thọ và sức khỏe. Tuy nhiên, việc chưa áp dụng IFRS 17 đang hạn chế khả năng tận dụng tối đa tiềm năng tăng trưởng của ngành. Dưới đây là những lý do IFRS 17 quan trọng:
Thu hút đầu tư: Các nhà đầu tư quốc tế ưu tiên các thị trường có báo cáo tài chính minh bạch. Việc tuân thủ IFRS nói chung và IFRS 17 nói riêng là tín hiệu về cam kết của Việt Nam với các Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế, giúp thu hút vốn đầu tư nước ngoài.
Một nghiên cứu năm 2023 về ESG và hiệu quả tài chính tại Việt Nam đã chỉ ra rằng báo cáo minh bạch tăng cường niềm tin của nhà đầu tư, nguyên tắc mà IFRS 17 trực tiếp hỗ trợ.
Hội nhập với quy định: IFRS 17 phù hợp với các mục tiêu hội nhập bằng cách đảm bảo các công ty bảo hiểm quản lý rủi ro hiệu quả và báo cáo hợp lý.
Lợi thế cạnh tranh: Các công ty bảo hiểm Việt Nam áp dụng IFRS 17 có thể cạnh tranh tốt hơn trong khu vực ASEAN và trên toàn cầu, vì báo cáo tài chính của họ đáp ứng các Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế.
Tăng niềm tin của người đọc báo cáo tài chính: Báo cáo theo IFRS 17 xây dựng niềm tin từ khách hàng, cơ quan quản lý và nhà đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng dài hạn trong ngành bảo hiểm.
