Tín hiệu từ “thuốc thử”
Kho bạc Nhà nước vừa có Công văn 43/KBNN-HĐV thông báo kế hoạch phát hành TPCP quý I/2015 tới các thành viên thị trường, theo đó, tổng khối lượng trái phiếu phát hành trong quý này là 70.000 tỷ đồng.
Tuân thủ Nghị quyết 78/2014 của Quốc hội với quy định: từ năm 2015, phát hành TPCP kỳ hạn từ 5 năm trở lên, không thực hiện các khoản vay có kỳ hạn ngắn, trong kế hoạch phát hành 70.000 tỷ đồng TPCP mà Kho bạc Nhà nước vừa công bố, thì khối lượng trái phiếu kỳ hạn 5 năm sẽ huy động chiếm tỷ trọng cao nhất là 55.000 tỷ đồng, tiếp đến là trái phiếu 10 năm: 10.000 tỷ đồng và trái phiếu 15 năm: 5.000 tỷ đồng.
Việc chỉ phát hành TPCP có kỳ hạn từ 5 năm trở lên, trong khi cơ cấu phát hành trái phiếu trong những qua, cũng như nhu cầu hiện tại của thị trường chủ yếu là các loại trái phiếu có kỳ hạn dưới 5 năm, được ví như liều “thuốc thử” thăm dò khả năng hấp thụ của thị trường.
Kế hoạch phát hành trên bắt đầu được triển khai, với phiên đấu thầu mở màn trong năm nay là ngày 13/1 vừa qua, Sở GDCK Hà Nội (HNX) tổ chức phiên đấu thầu TPCP do Kho bạc Nhà nước phát hành, với tổng khối lượng gọi thầu là 4.000 tỷ đồng, trong đó trái phiếu có kỳ hạn 5 năm là 3.000 tỷ đồng, còn lại là trái phiếu 10 năm. Kết quả, huy động thành công 3.000 tỷ đồng trái phiếu 5 năm với lãi suất trúng thầu 6,01%/năm, thấp hơn 0,18%/năm so với lãi suất trúng thầu phiên trước đó (ngày 29/12/2014). Tuy nhiên, trái phiếu kỳ hạn 10 năm không có ai mua.
Cảnh ế ẩm của trái phiếu có kỳ hạn dài hơn 5 năm tiếp tục lặp lại với phiên gọi thầu 3.000 tỷ đồng TPCP bảo lãnh, với 2 loại kỳ hạn: 5 năm (2.000 tỷ đồng) và 10 năm (1.000 tỷ đồng), do Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) phát hành. Trái phiếu có kỳ hạn 5 năm huy động thành công 2.000 tỷ đồng, còn trái phiếu kỳ hạn 10 năm không được thị trường hấp thụ.
VBMA gửi kiến nghị tới Văn phòng Chính phủ
Mới đây, Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) đã có công văn gửi Văn phòng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính, kiến nghị triển khai các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi triển khai Nghị quyết 78/2014 của Quốc hội.
Việc quy định chỉ phát hành TPCP các kỳ hạn từ 5 năm trở lên, theo VBMA, sẽ khiến hàng hóa giao dịch trên thị trường kém đa dạng, thiếu hụt phân khúc kỳ hạn ngắn để hình thành một đường cong lãi suất tham chiếu đầy đủ, tin cậy. Nếu cứng nhắc trong thực hiện Nghị quyết 78/2014 sẽ khó hoàn thành kế hoạch huy động vốn qua TPCP trong năm nay, đồng thời tác động xấu đến thị trường trong bối cảnh ngân hàng thương mại là NĐT chủ lực trên thị trường trái phiếu, khi nắm giữ trên 80% tổng lượng trái phiếu đang lưu hành, cùng với khẩu vị rủi ro của NĐT tập trung chủ yếu ở các kỳ hạn ngắn, dưới 5 năm.
Nếu nguồn cung trên thị trường sơ cấp chỉ là các loại trái phiếu có kỳ hạn từ 5 năm trở lên, thì có nguy cơ làm gia tăng rủi ro thanh khoản đối với nhóm NĐT là các ngân hàng thương mại do sự mất cân đối về kỳ hạn giữa nguồn vốn đầu tư (thường là kỳ hạn ngắn) và tài sản đầu tư (kỳ hạn từ 5 năm trở lên). Điều này có thể khiến nhóm NĐT chủ lực này không mặn mà tham gia thị trường, qua đó làm sụt giảm thanh khoản của thị trường, đồng thời tác động tiêu cực đến việc thu hút các nhóm NĐT khác tham gia đầu tư và kinh doanh trên thị trường trái phiếu.
VBMA đề nghị, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính báo cáo Quốc hội, Chính phủ và làm việc với các bộ, ngành liên quan để có sự phối hợp hiệu quả, nhất quán các chính sách, đồng thời xem xét điều chỉnh chủ trương phát hành TPCP kỳ hạn từ 5 năm trở theo hướng ưu tiên huy động kỳ hạn dài trên 5 năm, nhưng cho phép Chính phủ điều chỉnh linh hoạt theo thực tế thị trường về cấu trúc kỳ hạn phát hành, để hài hòa giữa mục tiêu huy động được vốn hiệu quả cho ngân sách và hỗ trợ thị trường trái phiếu phát triển.
| Theo VBMA, kỳ hạn bình quân của danh mục TPCP đang lưu hành khá thấp, xoay quanh 2,9 năm. Tỷ trọng giao dịch trái phiếu các kỳ hạn dưới 5 năm chiếm 85 - 90% tổng khối lượng giao dịch trên thị trường thứ cấp thời gian qua. |
