Theo một nhân viên quầy thu đổi ngoại tệ Ngân hàng TMCP xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) ở khu vực Quận 1, TP. HCM, trong 2 ngày cuối tuần các giao dịch về ngoại tệ rất ít thành công. Nguyên nhân, tỷ giá có dấu hiệu sụt giảm, những người đang nắm giữ USD muốn dò xét tình hình và chưa bán vội. Đối với những người không có nhu cầu thực sự, muốn mua cất giữ để tránh tình trạng lạm phát tăng cao cũng không mạnh mua, vì e ngại tỷ giá sẽ còn sụt giảm trong thời gian tới. Nhiều người tỏ ra ngạc nhiên, vì so với đầu tháng 6/2008, khi cầu ngoại tệ liên tục áp đảo cung đẩy giá USD lên cao so với VND, nhưng mãi lực vẫn rất lớn thì nay lại tỏ ra dè dặt. Các môi giới về ngoại tệ trên thị trường tự do đã có những ngày cuối tuần rảnh rỗi, vì tính thanh khoản của đồng USD giảm dần.
Trong hệ thống ngân hàng, nhu cầu về ngoại tệ của các nhà nhập khẩu cũng bất ngờ sụt giảm, cho dù USD đã xuống giá so với VND. Ông Đào Hồng Châu, Phó tổng giám đốc Eximbank cho biết, hiện Eximbank chỉ bán ngoại tệ cho khách hàng khi thu được nguồn USD từ các doanh nghiệp xuất khẩu đúng với giá thu mua và theo giá niêm yết trong biên độ cho phép của NHNN.
Cũng theo đánh giá của ông Châu, việc nới thêm biên độ tỷ giá là một việc làm phù hợp trong bối cảnh cung - cầu ngoại tệ đang chênh lệch như hiện nay. Vì nó sẽ phần nào đưa tỷ giá niêm yết tại các ngân hàng về gần sát với giá USD giao dịch trên thị trường tự do. Nguồn USD từ đó sẽ được vào ngân hàng, thay vì tìm đến thị trường tự do như trước. Thế nhưng, ông Châu cũng thừa nhận, cung ngoại tệ vẫn chưa thực sự được bổ sung để cân bằng với sức cầu.
Tương tự như Eximbank, Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) ông Lý Xuân Hải cho biết, hiện ACB chỉ bán USD cho những doanh nghiệp đã chứng minh chắc chắn sẽ có nguồn thu ngoại tệ trong tương lai. Khách hàng có nhu cầu ngoại tệ, mở L/C tại Ngân hàng thì mới được mua USD qua ACB. So với trước, Ngân hàng có những điều kiện gắt gao hơn để buộc khách hàng chứng minh được nguồn thu ngoại tệ.
Bên cạnh đó, theo ông Hải, khác trước hiện Ngân hàng không khuyến khích những doanh nghiệp, nhất là các đơn vị sản xuất hàng tiêu thụ ở thị trường nội địa mua hoặc vay USD. Nguyên nhân, rủi ro về biến động tỷ giá hối đoái sẽ ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Trên thực tế, gần đây do tỷ giá hối đoái liên tục biến động đã khiến nhiều doanh nghiệp tỏ e dè khi có nhu cầu vốn bằng USD. Ông Hải cho biết, huy động vốn bằng ngoại tệ trong 6 tháng đầu năm của Ngân hàng có chiều hướng tăng. Trong khi, dư nợ tín dụng bằng ngoại tệ lại có xu hướng giảm vì những lý do trên.
Yếu tố quan trọng góp phần làm ổn định thị trường ngoại tệ và kéo tỷ giá hối đoái đi xuống trong những ngày qua, theo đánh giá của các ngân hàng là do sự can thiệp mạnh mẽ bởi các chính sách điều hành vĩ mô của NHNN. Trước khi biên độ được mở rộng lên +/-2%, vào thứ Sáu tuần trước NHNN đã "bơm" ra thị trường khoản 400 triệu USD đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp thông qua Vietcombank. Tổng giám đốc một ngân hàng đưa ra nhận định, với những động thái can thiệp trên của NHNN thì sớm muộn gì tỷ giá hối đoái trên thị trường cũng giảm nhiệt.
Theo vị tổng giám đốc trên, nhiều khả năng tỷ giá VND/USD sẽ ổn định và tiếp tục giảm nhẹ trong thời gian tới, khi cung - cầu trên thị trường được điều tiết. Tuy nhiên, ông này cho rằng, mọi diễn biến còn tùy thuộc vào sự can thiệp thị trường từ phía NHNN và tâm lý người tiêu dùng. Nếu người tiêu dùng nhìn thấy được viễn cảnh của nền kinh tế đang có chiều hướng tốt khi tốc độ tăng trưởng lạm phát của tháng 6/2008 chỉ còn 2,14% (so với tháng 5/2008 là 3,91%), tâm lý ổn định thì việc chọn USD cất giữ sẽ không còn nhiều. Những người đang cầm ngoại tệ sẽ có xu hướng bán ra để giữ VND, gửi ngân hàng hưởng lãi suất cao hơn USD.
Hiện một số ngân hàng đã và sẽ cắt giảm thêm lãi suất huy động USD. Trong khi đó, lãi suất tiền đồng tiếp tục leo thang, lên mức cao nhất 19,4%/năm kỳ hạn 13 tháng đang áp dụng tại Ngân hàng Sài Gòn (SCB) và bình quân khoảng 18 - 18,5%/năm cho các kỳ hạn từ 2 - 9 tháng. Đây sẽ là yếu tố hấp dẫn khi chọn tiền đồng cất giữ.
