Bản báo cáo tài chính chi tiết quý II của TTF thể hiện: khoản đầu tư tài chính ngắn hạn hơn 100 tỷ đồng và khoản đầu tư tài chính dài hạn là 305,8 tỷ đồng, trong đó đầu tư vào công ty con 2 tỷ đồng, công ty liên doanh, liên kết hơn 62 tỷ đồng và các khoản đầu tư dài hạn khác hơn 241,6 tỷ đồng.
TTF cho biết, để tránh việc thực hiện trích lập và hoàn nhập dự phòng nhiều lần, Công ty sẽ trích lập dự phòng vào cuối năm tài chính và cam kết thực hiện nghiêm túc, đầy đủ quy định của pháp luật cũng như yêu cầu của UBCK và Sở GDCK TP. HCM (HOSE). Căn cứ để TTF làm điều này, trong văn bản giải trình với HOSE là Thông tư số 13/2006/TT-BTC không bắt buộc các công ty niêm yết thực hiện trích lập dự phòng đầu tư tài chính ngắn hạn vào giữa niên độ.
Còn với khoản đầu tư tài chính dài hạn là đầu tư vào các công ty thành viên trực thuộc và các doanh nghiệp khác dưới dạng góp vốn thành lập thì những đơn vị này đều đang kinh doanh có lãi hoặc mới thành lập, đang đầu tư xây dựng chưa đi vào hoạt động nên TTF không có cơ sở chính xác để thực hiện việc trích lập dự phòng. Khoản đầu tư vào Quỹ Đầu tư y tế Bản Việt đang có lãi vì quỹ này thành lập vào đầu năm 2008, mới giải ngân 5%, còn lại là gửi tiền tiết kiệm nên TTF cũng chưa có đủ cơ sở để trích lập dự phòng cho khoản đầu tư này.
Theo bà Trần Anh Đào, Giám đốc Phòng Quản lý và Thẩm định niêm yết, HOSE, Thông tư 13 không nói rõ là doanh nghiệp niêm yết “cần phải” trích lập dự phòng trong kỳ báo cáo tài chính, mà chỉ khuyến khích, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện vì nguyên tắc cẩn trọng cần thiết. Nhưng việc TTF không trích lập dự phòng đầu tư tài chính, theo bà Đào, là không thỏa đáng cho nhà đầu tư. Khi xem xét báo cáo tài chính của TTF, HOSE nhận thấy, TTF cần trích lập dự phòng đầu tư tài chính. HOSE đã yêu cầu TTF thực hiện trích lập dự phòng, nhưng TTF vẫn chưa thực hiện dựa trên căn cứ nói trên. Vì vậy, HOSE công bố văn bản giải trình của TTF để nhà đầu tư rõ.
Theo ông Lê Đạt Chí, giảng viên Khoa Tài chính doanh nghiệp, Trường đại học Kinh tế TP. HCM, bản thân doanh nghiệp phải tuân thủ nguyên tắc tài chính là đảm bảo ổn định trong các kỳ báo cáo tài chính với danh mục tài sản của mình. Việc đột biến tăng lợi nhuận hay giảm lợi nhuận trong kỳ báo cáo tài chính đều không tốt cho nhà đầu tư. Nếu dự đoán khoản đầu tư sẽ giảm giá vào cuối năm thì thời điểm này, doanh nghiệp nên trích lập dự phòng để khoản lỗ do giảm giá tài sản được chia đều cho các tháng cuối năm, không tạo ra khoản lỗ lớn vào cuối năm tài chính.
Trong trường hợp doanh nghiệp công bố báo cáo tài chính có sự đột biến về lợi nhuận giảm hay tăng, nhà đầu tư cũng cảm thấy thiếu sự tin tưởng và doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn khi huy động vốn trên TTCK. Sự tăng trưởng ổn định qua các kỳ báo cáo tài chính mới là quan trọng.
Được biết, theo chuẩn mực kế toán quốc tế, việc trích lập dự phòng được thực hiện khi doanh nghiệp dự kiến đến cuối năm sẽ phát sinh khoản nợ khó đòi, giảm trị hàng tồn kho… Doanh nghiệp sẽ tạm tính khoản giảm giá đó trong kỳ báo cáo để cuối năm không có biến động lớn về kết quả kinh doanh, gây bất ngờ cho cổ đông.
Theo hướng dẫn trích lập dự phòng hiện nay đối với khoản đầu tư tài chính ngắn hạn, doanh nghiệp lấy giá mua trừ giá tại thời điểm lập báo cáo tài chính. Cách trích lập này là theo thực tế phát sinh, chứ chưa mang tính dự phòng.
Theo nguyên tắc dự phòng, nếu doanh nghiệp dự báo thời điểm cuối năm giá các khoản đầu tư tài chính giảm hơn thời điểm hiện tại thì cần trích lập dự phòng nhiều hơn.
Như vậy, dựa trên các nguyên tắc cơ bản của tài chính, việc trích lập dự phòng đầu tư tài chính trong các kỳ báo cáo của doanh nghiệp niêm yết là cần thiết. Khi đã tham gia sân chơi chung, doanh nghiệp nên tuân thủ luật chơi này như các thành viên khác, cho dù quy định trích lập dự phòng chưa mang tính bắt buộc, mà chỉ là khuyến khích doanh nghiệp thực hiện.
Cho đến thời điểm này, HOSE không có đủ thẩm quyền để buộc doanh nghiệp niêm yết trích lập dự phòng đầu tư tài chính, nhưng nhà đầu tư nên chú ý tới khuyến cáo của HOSE khi quan tâm tới cổ phiếu TTF.
