Hội nhập tâm lý

Quả thật, tình trạng giảm giá kéo dài và hốt hoảng bán tháo của TTCK Việt Nam xuất hiện chủ yếu là do thông tin về cuộc sụp đổ của một số định chế tài chính lớn ở Mỹ và nguy cơ khủng hoảng dây chuyền sẽ còn tiếp diễn. Một số nhà đầu tư thường xuyên tìm hiểu, theo dõi thị trường thế giới đã hành động bán sớm khi Lehman Brothers bước vào những giờ phút căng thẳng nhất ở Mỹ. Còn cả thị trường phản ứng chậm hơn khi nhiều phương tiện truyền thông đồng loạt đưa tin về cuộc phá sản lịch sử này.

Nhưng kết thúc cuộc khủng hoảng về tâm lý này lại là một phản ứng rất đồng điệu với diễn biến của thị trường tài chính Mỹ. Vào tối thứ Năm (18/9), khi Chính phủ Mỹ tuyên bố mua lại các khoản nợ nhằm cứu thị trường, TTCK Mỹ và các thị trường châu Âu tăng trở lại thì tại thị trường Việt Nam cũng phản ứng ngay bằng việc sôi động trở lại của thị trường OTC ngay tối đó và trên thị trường niêm yết ngày hôm sau. Cả thị trường đồng loạt xanh trở lại. Dư mua đầy ắp đối đầu với dư bán trống trơn.

Trên thực tế, như các chuyên gia kinh tế đã phân tích, do Việt Nam chưa hội nhập sâu nên cuộc phá sản của Lehman Brothers sẽ không tác động trực tiếp tới thị trường Việt Nam theo kiểu hiệu ứng domino. Bởi hoạt động đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam, nhất là sang Mỹ chưa đáng kể. Trong khi đó, nguồn vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài ở thị trường Việt Nam chủ yếu là từ các quỹ đóng, khó có khả năng rút vốn ồ ạt. Vậy nhưng, nhiều nhà đầu tư Việt Nam vẫn phản ứng như thể các ngân hàng, tổ chức đầu tư tham gia vào chuỗi đầu tư các khoản nợ của ngân hàng ở Mỹ.

Điều đáng nói là tâm lý hốt hoảng bất hợp lý này lại được coi là hợp lý và xuất hiện trước tiên ở một số nhà đầu tư có trình độ, kiến thức. Điều này cho thấy, tâm lý nhà đầu tư, tâm lý người dân đã hội nhập trước thực tế. TTCK vì thế sẽ diễn biến phức tạp hơn, rủi ro hơn, đặc biệt rủi ro về thông tin cho những nhà đầu tư không có khả năng tiếp cận thông tin trên Internet, báo chí nước ngoài và phức tạp hơn cho cơ quan quản lý trong điều hành, ổn định thị trường.

Cho đến bây giờ, vẫn chưa thể lường hết vụ phá sản Lehman Brothers sẽ tác động dây chuyền ở mức độ nào đến các định chế tài chính lớn khác trên toàn thế giới. Vì thế, nhà đầu tư trong nước sẽ còn cơ hội thực tập phản ứng nhanh với tin tức thế giới trong thời buổi "tâm lý thị trường hội nhập" hiện nay.