Giá phôi thép tăng đột biến đã từng mang lại lợi nhuận lớn cho các doanh nghiệp sản xuất thép trong nước thì giờ đây, trên thị trường thế giới giá nguyên liệu này sụt giảm nhanh khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại các doanh nghiệp ngành thép thua lỗ trong các tháng cuối năm. Điều này có khả năng xảy ra hay không?
Theo ông Phạm Chí Cường, Tổng thư ký Hiệp hội thép Việt Nam, giá phôi thép cũng như giá thép phế giảm nhanh chóng trong một thời gian ngắn. Giá phôi giảm từ 1.200 USD/tấn xuống 850 - 800 USD trong tháng 8. Giá thép phế giảm từ 700 USD xuống 400 USD/tấn.
Trong khi đó, tình hình tiêu thụ thép trong nước không thuận lợi do hiện đang là mùa mưa và việc trì hoãn xây dựng các dự án lớn trên cả nước theo chủ trương kiềm chế lạm phát. Doanh nghiệp thép không bán được hàng nên lượng tồn kho lớn, đây lại là lượng hàng được sản xuất từ nguyên liệu nhập khẩu với giá cao từ tháng trước. Nếu bán theo mức giá nguyên vật liệu là phôi và thép phế đã giảm trên thị trường hiện nay thì có khả năng doanh nghiệp ngành thép sẽ bị lỗ.
Theo tìm hiểu của phóng viên ĐTCK, một số nhà máy cán đã ngừng hoạt động để giảm lượng hàng tồn kho, tuy nhiên các nhà máy sản xuất phôi trong nước vẫn chạy hết công suất.
Lý do là sản xuất phôi trong nước không đáp ứng đủ nhu cầu nội địa. Nếu nhà máy phôi không hoạt động thì khi nhu cầu thép tăng cao, sản xuất phôi không kịp để cung cấp cho các nhà máy cán. Việc dư thừa thép hiện nay chỉ là tạm thời do cắt giảm đầu tư xây dựng. Vì thế, các doanh nghiệp sản xuất phôi có một lượng lớn hàng tồn kho vào thời điểm này.
Cách đây mấy tháng, doanh nghiệp sản xuất phôi không gặp phải tình trạng này vì có thể xuất khẩu phôi với giá cao. Nhưng khi Nhà nước nâng thuế xuất khẩu phôi thép thì đầu ra của sản xuất phôi thép trong nước tạm thời bị cắt. Mức thuế xuất khẩu 20% cộng với việc giá phôi thép trên thị trường thế giới sụt giảm thì xuất khẩu phôi thép không có lãi.
Về lý thuyết, nếu doanh nghiệp nhập thép phế vào thời điểm giá cao thì giá thành sản xuất phôi trong tháng này có thể cao hơn giá phôi ký hợp đồng nhập khẩu trong tháng 8 (giao hàng sau hai tháng nữa).
Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng ký những hợp đồng nhập khẩu thép phế vào thời điểm giá đang tăng cao, trong khi đã dự đoán trước được tình hình khó khăn tiêu thụ thép ở thị trường trong nước từ đầu năm. Doanh nghiệp có thể thu mua nguyên liệu thép phế trong nước với giá rẻ hơn để đáp ứng nhu cầu sản xuất.
Chưa kể có doanh nghiệp mạnh về tài chính đã ký những hợp đồng nhập khẩu thép phế giá rẻ từ cuối năm ngoái để dự trữ cho sản xuất. Nhờ nhập khẩu phế liệu giá rẻ mà lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp ngành thép trong 6 tháng đầu năm đã tăng cao.
Theo ông Cường, các doanh nghiệp ngành thép đầu năm đã lãi lớn, nên cho dù các tháng cuối năm có gặp khó khăn thì kết quả kinh doanh cả năm vẫn là có lãi.
Nhìn về dài hạn, việc dư thừa thép và phôi thép chỉ là tạm thời. Sản xuất phôi trong nước không đáp ứng đủ nhu cầu cán nên khi đầu ra cho sản phẩm thép khơi thông trở lại, lượng phôi sản xuất trong nước sẽ được tiêu thụ trước tiên. Khi đó, tình hình dự trữ bất đắc dĩ của doanh nghiệp sản xuất phôi sẽ được giải quyết nhanh chóng.
Một điểm đáng lưu ý là thị trường thép trên thế giới cũng đang ở thời điểm tiêu thụ chậm. Theo thông lệ hàng năm, sau tháng 9, thị trường thép sẽ sôi động hơn. Nếu thị trường tiếp tục đi theo chiều hướng này, nhu cầu tăng thì giá phôi thép thế giới không thể tiếp tục giảm.
Hàng tồn kho lớn khiến doanh nghiệp phải gánh thêm chi phí vay vốn ngân hàng. Nhưng lợi nhuận của doanh nghiệp sản xuất phôi thép có bị ảnh hưởng hay không, lợi nhuận ở mức cao hay thấp trong các tháng cuối năm là phụ thuộc vào khả năng tính toán của doanh nghiệp đó trong nhập khẩu thu mua nguyên liệu sản xuất.
Nếu tránh được thời điểm giá thép phế, phôi thép tăng cao, nhập dự trữ nguyên liệu lớn lúc giá thấp thì các doanh nghiệp ngành thép vẫn có lợi nhuận lớn. Ở thời điểm này, nhà đầu tư có thể nhìn vào kết quả lợi nhuận của doanh nghiệp ngành thép để đánh giá năng lực của ban lãnh đạo doanh nghiệp. Hãy cùng chờ xem!
