Thời điểm sau 22 giờ ngày 9/2/2009, phóng viên đã tỏa đi các cửa hàng bán lẻ xăng dầu để xem hệ thống các của hàng bán lẻ xăng dầu của Petrolimex có thực hiện yêu cầu phải giám giá bán dầu diesel 500 đồng/lít như quyết định của Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) ban hành tối cùng ngày.
Sở dĩ phải theo dõi thông tin này, vì chiều tối ngày 9/2/2009, trao đổi với phóng viên, đại diện Petrolimex cho rằng, văn bản giảm giá trên chỉ là phía Cục Quản lý giá đề xuất. Phía Petrolimex không gửi phương án giảm giá và cũng không thể giảm giá dầu ngay trong 22h cùng ngày như yêu cầu của Cục.
Kết quả, sau 22 giờ ngày 9/2/2009, tất cả các cửa hàng bán lẻ xăng dầu của Petrolimex tại Hà Nội và TP.HCM mà nhóm phóng viên tìm đến đều chưa giảm giá bán dầu diesel. Họ vẫn giữ nguyên giá bán là 11.000 đồng/lít.
22h35 phút, tại cây xăng bán lẻ của Petrolimex số 79, Đê La Thành, Hà Nội, biểu giá bán lẻ xăng dầu vẫn chưa có gì thay đổi. Giá dầu diesel vẫn hiển thị rõ đơn giá 11.000đ/lít. Anh Lê Quốc Tuấn, cửa hàng trưởng tại đây cho biết, cửa hàng chưa nhận được bất cứ một thông báo nào từ Tổng công ty về việc điều chỉnh giảm giá bán lẻ dầu diesel.
Thông thường, trước thời điểm điều chỉnh giá, các cửa hàng bao giờ cũng nhận được thông báo của Tổng công ty tối thiểu là 30 phút để chuẩn bị. Nếu như việc giảm giá đã được quyết định thì việc thông báo giảm giá đó cũng sẽ được đưa ra ngay trong ngày chứ không đến nỗi… muộn như hiện nay. Anh Tuấn nhấn mạnh: "Nếu tôi là người tiêu dùng thì tôi cũng mong giảm giá dầu".
22h55 phút, tại cây xăng Petrolimex Nam Đồng, Hà Nội, các hoạt động bán lẻ xăng dầu vẫn diễn ra với mức giá cũ. Ca trưởng Thái Ngọc Doanh cũng cho hay, cửa hàng không nhận được yêu cầu giảm giá loại hàng xăng dầu nào.
Đúng lúc này, một chiếc xe Ford đi vào mua dầu diesen bình thường. Mãi đến khi được phóng viên cho biết kế hoạch giảm giá dầu diesel của Bộ Tài chính, anh Nguyễn Mạnh Dũng, chủ nhân của chiếc xe này mới biết đã bị mua “hớ” 10 lít dầu.
Anh Dũng hiện là giám đốc Công ty Vận tải Nam Thanh, chuyên cho thuê xe du lịch. Anh bức xúc nói: “Dù thế nào đi nữa, một mình Petrolimex không chịu giảm giá đúng giờ là rất bất công. Công ty có 5 chiếc xe ford, mỗi xe tiêu thụ khoảng 50-70 lít dầu và là khách quen của cây xăng dầu này. Đáng lẽ, nếu có trục trặc gì thì Petrolimex vẫn nên thực hiện theo quyết định của Bộ Tài chính, giảm giá đúng giờ và mọi việc trục trặc, cần kiến nghị gì thì phải giải quyết sau. Petrolimex làm vậy là không tôn trọng quyền lợi của người tiêu dùng. Tăng giá thì đúng giờ mà sao giảm giá lại lần nữa".
Tại TP.HCM, tình hình cũng tương tự. Sau 22 giờ, bảng giá niêm yết tại cây xăng thuộc Petrolimex ở góc giao lộ Trương Định- Lý Chính Thắng (Q.3) vẫn giữ nguyên mức giá 11.000 đồng/lít. Một nam nhân viên cho biết chưa có lệnh của lãnh đạo nên vẫn bán với mức giá cũ mặc dù nhân viên ở đây nhận được nhiều chất vấn của khách hàng.
Lúc 22h30 ngày 9/2, chị Nguyễn Tú Lệ, nhân viên bán hàng tại cây xăng Petrolimex (giao lộ Trần Phú- Lê Hồng Phú, Q.10) cho biết, chị có đọc được thông tin giảm giá sau 22h nhưng đến giờ vẫn không thấy công văn nên giá dầu diesel vẫn được bán với giá bình thường. Nhân viên của cây xăng của Petrolimex số 39 (59 Hùng Vương, Q.10) cũng cho biết tương tự.
Trên đường Điện Biên Phủ (quận Bình Thạnh), cửa hàng xăng dầu số 3 thuộc Công ty Thương mại Kỹ thuật và Đầu tư Petec niêm yết giá dầu diesel 10.500 đồng/lít. Chị Thu Hồng, kế toán trưởng cửa hàng cho biết trước đó, từ 21h chị đã nhận được tin nhắn từ phía công ty yêu cầu giảm giá dầu diesel. “Cửa hàng đã bắt đầu bán hàng với giá mới trước 22h”- chị Hồng nói.
Nằm cách cửa hàng xăng dầu số 3 của Petec vài bước chân, một cây xăng khác cũng thuộc Petrolimex vẫn giữ mức giá 11.000 đồng/lít đối với dầu diesel như phần lớn các cây xăng của đơn vị này nằm trên địa bàn các quận Bình Thạnh, Bình Chánh, Q.2, Q.3, Q.10...
Tính đến 0h30 ngày 10/2, ngoại trừ các xây xăng Petrolimex không giảm giá đối với dầu diesel, đa số các cây xăng của các doanh nghiệp khác đều đã giảm giá 500 đồng/lít. Tuy nhiên, có tình trạng một số cây xăng do nhân viên chưa nhận lệnh kịp, nên không giảm giá đúng thời điểm quy định.
Việc Petrolimex đơn phương "chưa" thực hiện quyết định giảm giá dầu diesel nói trên, có lẽ là lần đầu tiên một DN dám "chống" lại quyết định của cơ quan quản lý Nhà nước về giá các mặt hàng thiết yếu.
Vì sao doanh nghiệp "dám chống"?
Như đã nói, chiều 9/2/2009, trao đổi với phóng viên, ông Vương Thái Dũng- Phó Tổng giám đốc Petrolimex nói rằng, DN này đã có văn bản báo cáo Bộ Công Thương và Bộ Tài chính về việc giảm giá dầu diesel.
Theo ông Vương Thái Dũng, văn bản số 09 (về việc giảm giá dầu diesel) của Cục Quản lý giá là không phù hợp với Nghị định 55 về kinh doanh xăng dầu và Quyết định 798 của Bộ Tài chính ngày 16/9/2008 về việc chuyển sang cơ chế thị trường đối với mặt hàng xăng dầu.
Bởi lẽ, theo cơ chế này, các DN chủ động đăng ký các phương án điều chỉnh giá và gửi Tổ giám sát về giá xăng dầu của Liên bộ Tài chính- Công Thương. Trong vòng 3 ngày, Liên Bộ sẽ phải phản hồi bằng văn bản chấp thuận hay không chấp thuận. Nếu đến ngày thứ 3, Liên bộ chưa có phản hồi thì DN được quyền tự điều chỉnh giá như đã đăng ký.
Tuy nhiên, với văn bản của Cục Quản lý giá, ông Vương Thái Dũng cho rằng, chứa đựng nội dung hành chính như quy định giá, giờ bán và đối tượng bán.
Vừa qua, đại diện Petrolimex cũng bày tỏ, Nhà nước nên giảm thuế nhập khẩu dầu xuống thì doanh nghiệp mới có thể giảm giá bán lẻ. Hiện mức thuế suất nhập khẩu 25% được coi là quá cao. Các DN chỉ lãi rất ít từ việc bán dầu và do đó, nếu giữ nguyên thuế nhập khẩu và giảm giá thì DN không còn lợi nhuận.
Đến 22h15 ngày 9/2, khi thấy các cây xăng Petrolimex không giảm giá dầu diesel như các DN khác, chúng tôi lại liên lạc điện thoại với ông Vương Thái Dũng.
Ông Dũng nói hiện công ty đang chờ ý kiến chỉ đạo của Bộ và cũng sẽ thực hiện giảm giá trong thời gian sớm nhất.
“Tuy nhiên, trên thực tế, tất cả các đơn vị kinh doanh xăng dầu đều chịu sự chỉ đạo như nhau bởi văn bản của Bộ Tài chính. Vì sao Petrolimex lại chậm trễ?”. Trả lời câu hỏi này, ông Dũng cho rằng, Bộ chấp nhận các đơn vị chưa có điều kiện thì có thể chưa giảm.
Ông Dũng cho biết thêm trước 8 giờ sáng ngày 10/2/2009, Petrolimex sẽ nhận được ý kiến chỉ đạo của Liên Bộ và sẽ có quyết định tiếp theo.
