Bổ sung chế tài “tạm ngừng hoạt động” với CTCK

“Theo Thông tư 165/2012/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một điều của Thông tư 226/2010/TT-BTC vừa được ban hành, có hiệu lực từ ngày 1/12/2012, tổ chức kinh doanh chứng khoán bị tạm ngừng hoạt động cho tới khi giải thể, phá sản…”, TSKH Nguyễn Thành Long, Vụ trưởng Vụ Quản lý quỹ, UBCK, thành viên soạn thảo văn bản mới này chia sẻ, khi trao đổi với ĐTCK.

Theo quy định của Luật Chứng khoán, giấy phép thành lập và hoạt động của CTCK đồng thời là giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, nên việc yêu cầu CTCK không đảm bảo an toàn tài chính (ATTC) giải thể, ngừng hoạt động sẽ đồng nghĩa với việc xóa sổ tư cách pháp nhân, gây ảnh hưởng tới hoạt động xử lý các tranh chấp dân sự, nên giải pháp xử lý này không khả thi. Quy định mới tháo gỡ vướng mắc này ra sao, thưa ông?

Điểm mới đáng chú ý trong Thông tư 165/2012/TT-BTC, nhằm khắc phục hạn chế này là bổ sung chế tài “tạm ngừng hoạt động” bên cạnh chế tài “đình chỉ hoạt động”. Tạm ngừng hoạt động không dẫn tới việc thu hồi giấy phép, từ đó giúp các tổ chức này vẫn duy trì được tư cách pháp nhân để tiếp tục thực hiện mọi nghĩa vụ tài sản đối với các cá nhân, tổ chức, đối tác liên quan theo các quy định pháp luật.

Trong thời gian bị tạm ngừng hoạt động, tổ chức kinh doanh chứng khoán không được cung cấp các dịch vụ chứng khoán, phải nộp đủ số thuế còn nợ và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác đối với Nhà nước. Đối với các hợp đồng đã ký với khách hàng, người lao động đang còn hiệu lực, tổ chức kinh doanh chứng khoán tiếp tục thanh toán các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính, thực hiện đầy đủ các cam kết, nghĩa vụ theo đúng các điều khoản tại hợp đồng đã ký, phù hợp với pháp luật về dân sự, doanh nghiệp…

Quy định mới cũng tăng tính minh bạch, khi các báo cáo ATTC đã được soát xét, kiểm toán hoặc mọi quyết định kiểm soát, kiểm soát đặc biệt, tạm ngừng hoạt động, đình chỉ hoạt động, đều phải được công bố thông tin. Nhờ đó, các bên có quyền lợi liên quan sẽ có đủ thông tin hơn, để tiếp cận và tiến hành các thủ tục cần thiết nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

CTCK bị tạm ngừng hoạt động đến khi nào?

Việc tạm ngừng hoạt động của tổ chức kinh doanh chứng khoán kéo dài cho tới khi tổ chức này có tỷ lệ vốn khả dụng đạt từ 180% trở lên trong 3 tháng liên tục (trong đó tỷ lệ vốn khả dụng tại kỳ báo cáo cuối cùng phải được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán được chấp thuận); hoặc tổ chức kinh doanh chứng khoán hợp nhất, sáp nhập với tổ chức kinh doanh chứng khoán khác; hoặc giải thể, phá sản.

Điểm mới đáng lưu ý nữa trong Thông tư 165/2012/TT-BTC là thời gian kiểm soát và kiểm soát đặc biệt được rút ngắn hơn, giúp quá trình tái cấu trúc diễn ra nhanh và quyết liệt hơn. Cụ thể, thời gian kiểm soát giảm từ 18 tháng xuống 12 tháng, thời gian kiểm soát đặc biệt giảm từ 6 tháng xuống 4 tháng.

Với giải pháp mạnh như vừa nêu, liệu số lượng CTCK sẽ giảm đi?

Chính sách mới đã định hướng rất rõ nhằm đạt mục tiêu thu hẹp số lượng tổ chức cung cấp dịch vụ chứng khoán, nhưng đồng thời, bảo đảm duy trì tư cách pháp nhân của các tổ chức không đủ điều kiện cung cấp dịch vụ chứng khoán, để tiếp tục thực hiện các nghĩa vụ tài sản đối với khách hàng, NĐT. Trong thời gian tạm ngừng hoạt động, Sở GDCK và Trung tâm Lưu ký chứng khoán tạm thời chấm dứt tư cách thành viên của tổ chức kinh doanh chứng khoán. Các tổ chức này về cơ bản không đủ điều kiện để cung cấp dịch vụ chứng khoán.

Ngoài ra, trong thời gian này, UBCK cũng không chấp nhận cho tổ chức kinh doanh chứng khoán mở rộng phạm vi, địa bàn hoạt động…, trừ các giao dịch chuyển nhượng, hợp nhất, sáp nhập, tăng vốn, rút bớt nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán… Giải pháp này không chỉ góp phần giảm số lượng (về mặt hoạt động nghiệp vụ) các CTCK như mục tiêu đề ra, mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực cho các bên có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến CTCK bị tạm ngừng hoạt động.

Quy định mới xử lý ra sao với các CTCK không tuân thủ quy định hàng tháng báo cáo tỷ lệ ATTC với UBCK, thưa ông?

UBCK đặt các tổ chức kinh doanh chứng khoán vào diện kiểm soát đặc biệt nếu không thực hiện báo cáo tỷ lệ ATTC trong 2 kỳ báo cáo liên tiếp, hoặc không công bố thông tin về báo cáo tỷ lệ ATTC đã được soát xét, kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán được chấp thuận. Ngoài ra, nhằm bảo đảm mức độ chính xác nhất định đối với các tỷ lệ ATTC, các báo cáo ATTC giữa năm và cuối năm đều phải được soát xét, kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán được chấp thuận.

Các tổ chức muốn chứng minh đủ điều kiện được đưa ra khỏi tình trạng kiểm soát, kiểm soát đặc biệt thì cũng phải sử dụng báo cáo ATTC đã được kiểm toán, thay vì chỉ sử dụng các dữ liệu tự tính toán.