Chuyển sàn: Chuyện DN nhỏ, DN lớn

Nhưng, không ít người bỗng giật mình khi đọc bài báo "Từ việc đi hay ở HOSE, nghĩ đến luật, lệ và thông lệ hành xử" của tác giả Huy Nam mới đây. Bài báo đề cập một câu chuyện cũ, đó là lấy vốn điều lệ làm thước đo quy mô DN, nhưng hệ quả của nó lại liên quan trực tiếp đến câu chuyện mới, chuyện chuyển sàn.

Kết luận đầu tiên của tác giả là DN A có vốn điều lệ cao gấp đôi DN B, chưa chắc DN A đã to hơn DN B. Ở đây, sự "to" của DN được đo đếm bằng 2 tiêu chí chuẩn mực hơn, đó là vốn điều lệ đã góp (vốn góp đủ - số tiền cổ đông đã góp vào DN, kể cả thặng dư vốn từ phát hành) hay vốn chủ sở hữu. Kết luận thứ hai, đáng suy nghĩ hơn, đó là cách hiểu về quy định niêm yết tại HOSE. Theo Nghị định 14/2007/NĐ-CP, DN niêm yết tại HOSE phải có "vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký niêm yết từ 80 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ sách kế toán". Đọc qua điều khoản này, người ta có thể hiểu điều kiện niêm yết tại Sở được căn cứ vào "vốn điều lệ", nhưng đọc kỹ lại thấy, điều kiện niêm yết được căn cứ theo "vốn góp đủ", tức là số tiền mà cổ đông đã góp vào DN, kể cả thặng dư vốn từ đợt phát hành.

Cùng căn cứ Nghị định 14, nhưng lại có 2 cách hiểu khác nhau về quy chuẩn niêm yết tại HOSE, tác động khác nhau đến số DN phải chuyển sàn. Tác giả không đưa ra kết luận, nhưng buộc người đọc suy nghĩ về câu hỏi: liệu có công bằng không khi UBCK căn cứ theo chỉ tiêu vốn điều lệ để DN phải chuyển sàn, trong khi vốn điều lệ là chỉ tiêu danh nghĩa, không phản ánh đúng quy mô DN cũng như khoản vốn thực góp của cổ đông?

Cũng liên quan đến việc chuyển sàn, câu chuyện làm đau đầu nhà quản lý nhiều hơn lúc này đó là việc có chuyển các DN lớn đang niêm yết tại HASTC sang HOSE hay không? Theo thống kê sơ bộ, trên HASTC, số DN niêm yết đủ tiêu chuẩn lên sàn HOSE chiếm khoảng 90% giá trị vốn hoá sàn này. Việc chuyển sàn của các DN lớn, vì vậy sẽ liên quan trực tiếp đến vị thế và nguồn thu của HASTC. Hiện nay, HASTC đã có quyết định chuyển thành Sở GDCK và các văn bản có giá trị pháp lý như Luật Chứng khoán, Nghị định 14/2007/NĐ-CP; Quyết định 128/2007/QĐ-TTg… đều không có quy định nào buộc DN niêm yết lớn cũng phải chuyển sàn, khiến vấn đề chuyển sàn của DN niêm yết lớn trở thành chuyện nan giải, chưa có thông điệp rõ ràng từ cơ quan quản lý.

Với dư luận, có cần thiết một sự xáo trộn về nơi niêm yết cho các DN đang niêm yết hay không, xét trên quyền lợi của nhà đầu tư và của nền kinh tế? Đó là câu hỏi mà UBCK cần có câu trả lời thuyết phục trước khi đốc thúc việc chuyển sàn của cả DN lớn và DN nhỏ.