Cuốn theo cơn lốc tin đồn

Điều bất ngờ là những yếu tố đang thực sự dẫn dắt hoạt động đầu tư của nhà đầu tư VIP không phải là những phân tích kỹ thuật hay cơ bản, mà tại nhiều nhóm, đó chỉ đơn giản là sự hợp tác tạo xu hướng giá cổ phiếu hoặc để tìm kiếm và nắm bắt được các tin đồn “làm giá” của các nhóm khác để “chiến đấu” lại hoặc “ăn theo”.

Tốt nghiệp tiến sỹ kinh tế tại Mỹ năm 2004, B. hiện là giảng viên chính môn TTCK tại một trường đại học. Ngoài việc giảng dạy, anh còn quản lý một công ty chuyên tư vấn đầu tư tài chính, thực chất là tư vấn đầu tư chứng khoán và quản lý danh mục đầu tư cho những người có tiền mà ít kinh nghiệm. Số tiền anh đang quản lý đầu tư cho các khách hàng của công ty (chủ yếu là bạn bè cùng học, có kiến thức chuyên ngành, nhưng không có kinh nghiệm thực tế trên TTCK Việt Nam) khoảng vài trăm tỷ đồng. Vào những thời kỳ TTCK sung túc, đòn bẩy tài chính mà một công ty chứng khoán - nơi công ty anh mở tài khoản và được coi như một cánh tay nối dài cho hoạt động môi giới - sẵn sàng cung cấp cho các khách hàng lên đến 8 lần, tức là nếu khách hàng có 100 triệu trong tài khoản, sẽ được đầu tư đến 900 triệu đồng. Nhưng - như anh chia sẻ - thì các khách hàng của công ty anh “không sao cả”, vì đã “chạy” hết hàng trước khi thị trường điều chỉnh giảm. Hiện đang chờ thị trường xuống thêm để mua vào.

Chiến lược đầu tư của anh - không thiên về những phân tích kỹ thuật hay cơ bản, không lấy từ khối kiến thức nền tảng từ cái nền tiến sỹ, mà đơn giản là kết nối một số thông tin từ DN với một số nhóm tư vấn, phân tích và một lượng nhà đầu tư VIP để tạo xu hướng giá cổ phiếu. Khách hàng ủy thác đầu tư qua công ty anh chưa ai lỗ. Vì sao anh lại chọn cách đầu tư như vậy? Anh nói đã thử nhiều cách, chuyên nghiệp có, nghiệp dư có, nhưng thị trường thế này, mình không thích nghi (theo cách của thị trường) sẽ không thể tồn tại được!

Giám đốc môi giới của một CTCK lớn cho biết, tại công ty anh có riêng một bộ phận chuyên nghiên cứu chiến lược khách hàng của nhiều công ty khác để có đối sách phù hợp. Anh cho biết, việc hỗ trợ tài chính cho nhà đầu tư VIP là khác nhau, nhưng mức cao nhất trong khối CTCK lên đến 9 lần giá trị tài sản ròng. Các CTCK thường “nuôi” một hệ thống khách VIP, việc công ty cùng những nhà đầu tư “ruột” này hô nhau đẩy lên hoặc dìm giá một vài loại cổ phiếu để tạo xu hướng cuốn các nhà đầu tư khác làm theo là bình thường. TTCK hiện thời là cuộc chiến về giá của khoảng 30 loại cổ phiếu giữa những nhóm đầu tư lớn chuyên đầu tư theo cách tạo thông tin gây ảnh hưởng đến giá cổ phiếu trên diện rộng. Nếu nhà đầu tư nhỏ là lực lượng đông đảo chạy loanh quanh theo những con sóng giá thì nhà đầu tư VIP, với những hỗ trợ tại nguồn (về tiền, thông tin và cách thức đầu tư), có thể thắng lớn nhờ chủ động tạo nên những con sóng giá, nhưng cũng có lúc phải chịu cắt lỗ nếu không may chủ ý làm giá của nhóm mình không thắng được thị trường.

Hiện nay, có nhiều cách mà các nhóm nhà đầu tư VIP sử dụng để làm giá cổ phiếu, với nhiều cung bậc khác nhau như làm giá kiểu rỉ tai, làm giá công khai; làm giá từ nguồn thông tin DN; làm giá từ nguồn thông tin phân tích, dự báo DN hay qua những kênh thông tin có ảnh hưởng mạnh đến tâm lý thị trường. Những nhà đầu tư không ở trong một “cộng đồng” làm giá nào đó sẽ rất khó để tìm một điểm tựa đầu tư ổn định.

Tại bất cứ thị trường nào, giới đầu cơ vẫn là đối tượng dẫn dắt và giúp thị trường sôi động bằng việc tạo nên các con sóng giá. Tuy nhiên, khi các con sóng giá này phụ thuộc quá lớn vào các yếu tố liên kết làm giá giữa những nhóm nhà đầu tư lớn, hiện lại được dẫn dắt bởi các định chế tài chính trung gian, thì hình ảnh TTCK sẽ giống hình ảnh của một cuộc chơi 5 ăn 5 thua, hơn là một thị trường hoạt động chuyên nghiệp.

TTCK đang là nơi mà cơn lốc tin đồn làm giá cuốn cả những người chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp làm theo.